5 yaş çocukları ve annelerinin paylaşımlı okuma teknikleriyle gerçekleştirdikleri ev merkezli kitap okuma uygulamalarının incelenmesi
Investigation of home-based shared reading practices of 5-year-old children and their mothers
- Tez No: 773041
- Danışmanlar: PROF. DR. GÜLDEN UYANIK, DR. HÜLYA BİLGİN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Okul Öncesi Öğretmenliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 207
Özet
Anne-çocuk etkileşimi ve ev okuryazarlık ortamı erken yıllarda çocuk gelişimine etkide bulunan unsurlardır. İlkokula hazırlık dönemi olan 5 yaş grubu için ayrıca kritik öneme sahiptir. Bu bağlamda yapılan bu araştırmanın amacı 5 yaş çocukları ve annelerinin paylaşımlı okuma teknikleri ile gerçekleştirdikleri ev merkezli kitap okuma uygulamalarının etkisinin incelenmesidir. Bu amaç doğrultusunda araştırma yakınsayan paralel karma yöntem (convergent parallel mixed-method) olarak tasarlanmıştır. Araştırma“ön test-son test kontrol gruplu deneysel model”olarak modellenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu, 2020-2021 eğitim öğretim yılında İstanbul ili Beyoğlu ilçesinde yer alan ve Millî Eğitim Bakanlığı'na bağlı olan bir ilkokulun anasınıfında öğrenim görmekte olan 5 yaş grubu 28 çocuk ile bu çocukların anneleri oluşturmaktadır. Çalışma grubu kolay ulaşılabilirlik ve gönüllü katılım esaslarına uygun olarak oluşturulmuştur. 28 çocuk deney ve kontrol gruplarına seçkisiz atanmış olup, 3 deney 1 kontrol grubu oluşturulmuştur. Deney 1 grubu (8 çocuk) annelerine diyaloğa dayalı okuma ve Deney 2 grubu (7 çocuk) annelerine yazı referanslı okuma eğitimi verilmiştir. Anneler deneysel işlem sürecinde eğitimini aldıkları teknikleri kullanarak çocukları ile kitap okumuşlardır. Deney 3 grubu (6 çocuk) annelerine bir eğitim verilmemiştir. Araştırma kapsamında kullanılan kitaplar nitelikli, 5 yaş gelişimsel özelliklerine ve ilgili tekniklere uygun oluşu baz alınarak seçilmiş ve kitap setine ilişkin uzman görüşleri alınmıştır. Deney 1 ve Deney 2 grubuna verilen kitap setlerine kullanacakları paylaşımlı okuma tekniklerine ilişkin yönergeler eklenmiştir. Deney 3 grubu kitaplarına müdahale edilmemiş, annelerle yalnızca kitap seti paylaşılmış ve deneysel işlem süreci takip edilmiştir. Kontrol grubuna (7 çocuk) ise herhangi bir müdahale uygulanmamıştır. Araştırmada demografik özelliklere ilişkin sorular içeren Anne Bilgi Formu, nicel veri toplama aracı olarak Türkçe Erken Dil Gelişim Testi (TEDİL), Ebeveyn – Çocuk İlişkisi Ölçeği, Erken Okuryazarlık Becerilerini Değerlendirme Aracı (EOBDA) ve Anne-Baba Tutum Ölçeği ve nitel veri toplama aracı olarak deneysel işlem sürecinden elde edilen ses deşifreleri kullanılmıştır. Araştırma neticesinde diyaloğa dayalı okuma ve yazı referanslı okumanın sözlü dil becerileri ve erken okuryazarlık becerilerinin bazı alt boyutlarında anlamlı farklılık 11 yarattığı sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca anne-çocuk ilişkisine olumlu katkı sağladığı ve annelerin otoriter tutumunu azaltıp demokratik tutumunu arttırdığı bulunmuştur. Teknik kullanmadan gerçekleştirilen uygulamalarda bir fark görülmemesi, etkileşimin önemine vurgu yapmaktadır. Nitel analizlerde ise temel düzeyde anne ve çocuk sözlü katılımlarının gerçekleştiği ancak en nitelikli katılımın diyaloğa dayalı okumada gerçekleştiği, bu sonucu yazı referanslı okumanın takip ettiği görülmüştür. Benzer şekilde anne sıcaklığı ve anne duyarlılığının en fazla diyaloğa dayalı okumada görüldüğü sonucuna ulaşılmıştır. Anne ve çocuğun katılımı, çocuğun dil ve okuryazarlık becerisini, annenin de tutumunu etkilemektedir. Anne sıcaklığı ve annenin duyarlılığı okuma sürecinin duygusal niteliğini arttırmakta, bu da anne çocuk ilişkisine olumlu katkı sunmaktadır.
Özet (Çeviri)
Mother-child interaction and home literacy environment are factors that affect child development in the early years. It is also critical for the 5-year-old group, which is the preparatory period for primary school. In this context, this study aims to examine the effect of home-based book reading practices performed by 5-year-old children and their mothers with shared reading techniques. For this purpose, the research was designed as a convergent mixed method. The research was modeled as an“experimental model with pretest-posttest control group”. The study group consists of 28 children aged 5 years and their mothers who were enrolled in a kindergarten in a primary school in the Beyoglu district of Istanbul province in the 2020-2021 academic year. The working group was formed by the principles of easy accessibility and voluntary participation. 28 children were randomly assigned to the experimental and control groups, and 3 experimental and 1 control group were formed. Experimental 1 group (8 children) mothers were given dialogic reading training and Experimental 2 group (7 children) mothers were given text-referenced reading training. The mothers read books with their children during the experimental process using the techniques they had been trained in. Experimental 3 group (6 children) mothers were not given any training. The books used in the research were selected by taking expert opinions and qualified books suitable for the age of 5 and related techniques. Instructions for the shared reading techniques they will use were added to the book sets given to the Experiment 1 and Experiment 2 groups. The books of the Experiment 3 group were not interfered with, only the book set was shared with the mothers, and the experimental procedure was followed. No intervention was applied to the control group (7 children). Information on the demographic characteristics of the study group was collected with the Mother Information Form. Turkish Early Language Development Test (TEDİL), Parent-Child Relationship Scale, Early Literacy Skills Assessment Tool (EOBDA) and Parent Attitude Scale were used as quantitative data collection tools. As a qualitative data collection tool, audio transcriptions obtained from the experimental process were used. As a result of the research, it was concluded that dialogic reading and print referencing made a significant difference in some sub- dimensions of oral language skills and early literacy skills. In addition, it was found that 13 it contributed positively to the mother-child relationship and decreased the authoritarian attitude of the mothers and increased the democratic attitude. The fact that there was no difference in the applications performed without using the technique emphasizes the importance of the 'interaction'. In the qualitative analysis, it was seen that the mother and child verbal participation at the basic level was realized, but the most qualified verbal participation was in the (1) dialog-based reading and (2) print referencing. Similarly, it was concluded that maternal warmth and maternal sensitivity were seen most in dialogic reading. The participation of the mother and the child affects the child's language and literacy skills and the mother's attitude. Maternal warmth and sensitivity increase the emotional quality of the reading process, and this contributes positively to the mother-child relationship.
Benzer Tezler
- 5-6 yaş çocukların annelerinin ebeveyn öz yeterlik algılarının incelenmesi
The investigation of parents of 5-6 age children's parental self efficacy perception
PINAR KIVRAK KUNT
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimSelçuk ÜniversitesiÇocuk Gelişimi ve Ev Yönetimi Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA USLU
- Kırıkkale ilinde yaşayan 0-16 yaş grubu çocuklarda uyku özellikleri
Sleeping characteristics of children aged 0-16 years living in Kırıkkale city
REYHAN BULDUK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2005
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıKırıkkale ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. ÜLKER KOÇAK
- Okul öncesi dönem çocukları tarafından izlenen çizgi filmlerin toplumsal cinsiyet açısından incelenmesi
Analysis of cartoons watched by preschool children in terms of gender
BUKET ŞEN
- Maternal discourse styles in the storytelling and reminiscing contexts in relation to preschoolers' perspective-taking abilities
Hikaye anlatımı ve anı konuşması bağlamlarında annelerin anlatı stilleri ve okul öncesi dönemdeki çocukların bakış açısı alma becerileri ile ilişkisi
ELİF BÜRÜMLÜ KISA
Doktora
İngilizce
2023
Psikolojiİhsan Doğramacı Bilkent ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HANDE ILGAZ
- Otizm spektrum bozukluğu tanısı olan çocuğa sahip ebeveynlerin çocukları için geleneksel ve tamamlayıcı tedavi kullanım durumları ve etkileyen faktörlerin incelenmesi
Examination of traditional and complementary therapy use cases and affecting factors for children of parents with children with autism spectrum disorder diagnosis
EDİBE ECE ONUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
HemşirelikMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Bilim Dalı
DOÇ. DR. GONCA KARAYAĞIZ MUSLU