Evrim teorisinin epistemik statüsü
Epistemic status of the theory of evolution
- Tez No: 773068
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MEHMET BULGEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Evrim, Epistemik statü, Bilimsel teori, Ortak ata, Doğal seleksiyon, Türlerin Kökeni
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kelam Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 97
Özet
On yedinci yüzyılda Avrupa'da rönesans hareketleri sonrasında gerçekleşen bilim devrimi doğayı araştırma konusunda metodolojik naturalizm adı verilen bilimsel yöntem ya da epistemolojik anlayışın geliştirilmesini sağlamıştır. Bu yöntem gereğince deney ve gözlem dışında elde edilen bilgi güvenilir olarak kabul edilmemiş; böylece bilginin elde edilme alanı ağırlıklı olarak fiziki bölge olan duyular alanıyla sınırlanmıştır. Bu sebeple evren yalnızca kendi içindeki potansiyellerle yani doğal nedenlerle açıklanmaya çalışılmıştır. İşte bilgi anlayışının böyle olduğu bir dönemde tarihin başlangıcından beri gündemden düşmeyen soru olan canlıların nasıl meydana geldiğine dair düşünce, gözlemlerle de desteklenmiş bir kuram olarak Charles Darwin tarafından 1859 yılında ortaya konulacaktır. Canlıları incelemeye ve onları biriktirerek koleksiyon yapmaya küçük yaşlardan itibaren büyük bir ilgi duyan Charles Darwin, harita yapmak amacıyla yola çıkan Beagle gemisine bir doğa bilimci olarak katılmıştır. beş yıl süren bu yolculukta Darwin Güney Amerika kıyılarında ve daha birçok yerde yaşayan yöreye özgü türleri incelemiş ve hatta soyu tükenmiş ve benzerlerine bugün rastlanan türlere işaret eden fosiller keşfetmiştir. Bu uzun süren yolculuktan sonra bulduğu fosiller ve biriktirdiği türler için geniş bir araştırma yaparak 1859 yılında canlılar hakkında gerek kendi döneminde gerekse günümüzde üzerinde çokça tartışmaların yürütüldüğü“Doğal Seçilim veya Ayrıcalıklı Irkların Korunması Yoluyla Türlerin Kökeni”isimli bir kitap yazıp teorisini ortaya koymuştur. Daha sonra ortaya çıkan gelişmeler bugün evrim teorisi denilen bu kuramın dönüşümler geçirmesini sağlayarak onu daha kapsamlı hale getirmiştir. Bu çalışmada ise onun canlılar hakkındaki bu teorisi bilimsel bilginin kriterleri açısından incelenecek olup teorinin epistemik değeri ortaya konulacaktır. Doğayı incelemede deney ve gözlemlere dayalı bilimsel bilginin tek geçerli bilgi türü olduğu modern aydınlanma döneminde hem savunulan hem eleştirilere maruz kalan çalışmalarını yürüttüğü türlerin kökeni konusunda Darwin, türleşme ve türleşmeyi sağlayan mekanizmayı kanıtlar sunarak teorize etmeye çalışmıştır. Tezimizde bu kuramın deliller ve kurama yönelik eleştiriler ayrıntılı bir biçimde incelenerek onun bilimsel ölçütlere uygunluğuna göre bilgisel statüsü değerlendirilmeye çalışılacaktır. Yaptığımız çalışmada evrim teorisinin tarihsel evrim, ortak ata ve doğal seçilim olmak üzere farklı boyutları olduğu ve bunların epistemik yönünden farklı değerlere sahip olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca bu değerlerin bilim felsefesinde benimsenen farklı bilimsellik kriterlerine göre değişebileceği anlaşılmıştır. Teoloji ve felsefe gibi alanlarda evrim teorisine atıf yapılırken teorinin sahip olduğu bu epistemik durum göz önünde bulundurulmalıdır. Türkçe
Özet (Çeviri)
The scientific revolution that took place after the renaissance movements in Europe in the seventeenth century led to the development of the scientific method or epistemological aproach called methodological naturalism in researching nature. According to this method, the knowledge obtained out of experiment and observation was not accepted as reliable; thus, the area of acquaring knowledge is mainly limited to the area of the senses, which is the physical area. For this reason, the universe has been tried to be explained only by the potentials within itself, that is, by natural causes. In a time in which the understanding of knowledge was in this way, the question of how living things came into being that has remained on the agenda since the beginning of history, will be put forward by Charles Darwin in 1859 as a theory. Charles Darwin, who had a great interest in studying living things and making collections of them from an early age, joined the Beagle ship as a naturalist, which set out to make maps. The journey lasted five years, and he investigated indigenous species living off the South American coast and many other places and even discovered fossils that point to species that have become extinct and similar to those found today. After this long journey, he conducted an extensive research on the fossils he discovered and the species he collected, and in 1859 there was much debate about living things both in their own time and today that he wrote a book titled,“The origin of species through natural selection or the protection of privileged races”, and put forward his thesis. In this study, his theory about living things will be examined in terms of the criteria established by the positivist approach of scientific knowledge and its epistemic value will be revealed. Darwin tried to theorize by presenting evidence the mechanism that enabled speciation and speciation regarding the origin of the species he studied, which was both defended and criticized during the modern enlightenment, when scientific knowledge was the only valid type of knowledge. This theory will be examined in detail in terms of both its methods and evidences, and its epistemic l status will be evaluated according to its conformity with scientific criteria. This epistemic state of the theory should be taken into account when referring to the theory of evolution in fields such as theology and philosophy. Keywords in English: Evolution, Epistemic status, Scientific theory, Common ancestor, Natural selection, Origin of Species
Benzer Tezler
- Evrim teorisinin felsefi sonuçları
The Philosophical conclusions of the theory of evolution
NASIR YILDIZ
- Evrim teorisi ve kelam açısından değerlendirilmesi
The theory of evolution and evaluation of its kalam
TALHA KOMAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜLEYMAN TOPRAK
- From the Ottoman Empire to The Turkish Republic: Biology as politics and philosophy (1908-1938)
Osmanlı İmparatorluğu'ndan Türkiye Cumhuriyeti'ne: Politika ve felsefe olarak biyoloji (1908-1938)
MURAT YOLUN
- Biyolojı öğretmen adaylarının evrim teorisine yaklaşımları ve bilimin doğasına bakış açıları
Prospective biology teachers? approaches to the theory of evolution in relation to their understandings of the nature of science
ÇİÇEK DİLEK ÖZYERAL BAKANAY
- Karl Raimund Popper'ın bilim anlayışı çerçevesinde evrim teorisinin yeri ve önemi
The place and importance of the theory of evolution in the framework of Karl Raimund Popper's understanding of science
RECEP ERDEM
