Sağlık hizmetlerinde kapasite kullanımına yönelik performans değerlendirmesi
Evaluation of performance on capacity use in health services
- Tez No: 773391
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ HASAN GİRAY ANKARA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sağlık Yönetimi, Healtcare Management
- Anahtar Kelimeler: Performans, Kapasite kullanımı, Verimlilik, Teknik etkinlik, Performance, Capacity utilization, Efficiency, Technical efficiency
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
- Enstitü: Hamidiye Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sağlık Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 146
Özet
Amaç: Performansa dayalı ek ödeme (PDEÖ) sistemine geçilmesi ile beraber, sağlık hizmetlerine tahsis edilen kaynakların etkin ve verimli kullanılıp kullanılmadığı ile ilgili ölçümler önem kazanmıştır. Bu araştırma, PDEÖ sisteminin uygulanması ile birlikte, sağlık tesislerinin teknik etkinliklerini ölçmek ve bu teknik etkinliklerinin sebeplerini büyük ve küçük iller bazında ayrıştırarak ortaya koymayı amaçlamaktadır. Gereç ve Yöntem: Araştırmanın yöntemi üç aşamadan oluşmaktadır. Birinci aşamada, veri zarflama analizi (VZA) yöntemi ile BCC (Banker-Charnes-Cooper), CCR (Charnes-Cooper-Rhodes) ve ÖE (Ölçek Etkinliği) etkinlik skorları ortaya konmuştur. İkinci aşamada, STATA-16 paket programı kullanılarak panel Tobit regresyon yöntemi ile sağlık kuruluşlarının teknik etkinsizlikleri belirlenmiştir. Üçüncü aşamada, ise panel veri analizi yöntemi ile hastanelerin teknik etkinlik ve etkinsizliğine sebep olan faktörler, etkileri ile beraber incelenmiştir. Araştırma, Türkiye'nin 30 büyük ve 51 küçük ilinin 2012-2019 yılları arasındaki verileri ile incelenmiştir. Bulgular: Tüm dönemlerde 81 ilden 7'si, 30 büyük ilden 5'i ve 51 küçük ilden de 5'i tam etkinlik skoruna eriştiği tespit edilmiştir. Öte yandan diğer illerin, etkinlik skoruna çok yakın değerlere sahip olduğu tespit edilmiştir. Ameliyat sayısı ve uzman hekim büyük ile küçük illerde hastanelerin teknik etkinsizliklerini pozitif yönde etkilemekte iken, buna karşın pratisyen hekim, büyük ve küçük illerde ameliyat oranını negatif yönde etkilemektedir. Sonuç: Büyük illerden Ankara, İstanbul, Balıkkesir, Şanlıurfa ve Mardin; küçük illerden Bartın, Bilecik, Yalova, Kütahya ve Muş tüm dönemlerde tam etkin bulunmuştur. Araştırmanın girdi değişkenlerinin azaltılması, çıktılarından ameliyatla ilgili değişken hariç diğer çıktı değişkenlerin artırılması hastaneleri teknik anlamda etkinlikleri iyileştirmektedir. Büyük illerde uzman hekim sayısı, ameliyat oranını küçük illere göre, çok daha fazla artırmaktadır. Ancak pratisyen hekim sayısı, büyük illerde ameliyat oranını küçük illere kıyasla daha fazla azaltmaktadır.
Özet (Çeviri)
Aim: With the transition to the performance-based supplementary payment (PBSP) system, Measurements of whether the resources allocated to health services are used effectively and efficiently earned importance. This research, along with the practice of the PBSP system, aims to measure the technical efficiency of health institutions and to exhibit the reasons for these technical efficiencies by separating them based on big and small provinces. Materials and Methods: The method of the research comprise three phases. In the first phase, BCC (Banker-Charnes-Cooper), CCR (Charnes-Cooper-Rhodes), and SE (Scale Efficiency) efficiency scores were presented by the data envelopment analysis (DEA) method. In the second phase, the technical inefficiencies of health institutions were determined with the panel Tobit regression method using the STATA-16 package program. In the third phase, the factors that cause the technical efficiency and inefficiency of the hospitals, together with their effects, were investigated with the panel data analysis method. The research was analyzed with the data of Turkey's 30 big and 51 small provinces between 2012-2019. Results: It was identified that 7 out of 81 provinces, 5 out of 30 big provinces, and 5 out of 51 small provinces reached full efficiency scores in all periods. On the contrary, it was determined that other provinces have values very close to the efficiency score. While the number of operations and specialist physicians positively impact the technical inefficiency of hospitals in big and small provinces, despite that, general practitioner negatively influences the rate of surgery in big and small provinces. Conclusion: Ankara, İstanbul, Balıkkesir, Şanlıurfa, and Mardin from the big provinces; Bartın, Bilecik, Yalova, Kütahya, and Muş from small provinces were found to be fully effective in all periods. Decreasing the input variables of the research and increasing the output variables excluding the surgery-related variable enhance the technical efficiency of the hospitals. The number of specialist physicians in big provinces amplifies the rate of surgery much more than in small provinces. But, the number of general practitioners diminishes the rate of surgery in big provinces more than in small provinces.
Benzer Tezler
- Huzurevinde kalan 65 yaş üstü yaşlıların yaşam kalitesini etkileyen etmenlerin incelenmesi
An analysis of factors affecting the life quality of above 65 years of age elders at the nursing home
RECEP YAĞCIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
GeriatriSelçuk ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİYE MAVİLİ AKTAŞ
- Kapasite kullanım oranları: Ankara Rehabilitasyon Merkezi'nde kapasite kullanım oranlarının analizi ve etki eden faktörlerin tespitine yönelik bir model
Occupancy rates: Analysis of occupancy rates of Ankara Rehabilitation Center and a model for determining factors effecting occupancy rates
AYFER GÜZEL
- Özel diş hekimliği hizmetlerinin tercihinde hizmet alıcılarının özellikleri ve fiyatlandırma üzerine bir alan araştırması
A field study on the characteristics of service recipients and pricing in the choice of private dental services
İREM BABASHLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Sağlık YönetimiSakarya ÜniversitesiSağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEMA AKPINAR
- Aralık değerli küresel bulanık AHP & TOPSIS metodolojisi ile acil durum hastanesi seçimi
Selection of emergency hospital using interval valued spherical fuzzy AHP & TOPSIS methodology
BEYZANUR MÜRTEZAOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CENGİZ KAHRAMAN
- Genel hastanelerde yenileme ve büyümeye bağlı değişmelerin bina programına etkileri
The Effects of growth and changes on the formulation of programme of requirements in general hospital
NİLÜFER (TEZEL) AKINCITÜRK
Doktora
Türkçe
1985
Hastanelerİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF.DR. NECATİ İNCEOĞLU