Kurumsal ve ekonomik faktörlerin sosyo-ekonomik koşullara etkisi üzerine ampirik bir çalışma
An empirical study on the effect of institutional and economic factors on socio-economic conditions
- Tez No: 773976
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ HASAN AĞAN KARADUMAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonometri, Ekonomi, İstatistik, Econometrics, Economics, Statistics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İktisat Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 310
Özet
Ekonomideki değişimlerin insan faaliyetleri ve yaşam ortamları üzerindeki etkilerini inceleyen sosyo-ekonomi kavramı merkezinde insanı konumlandırır. Üretim, tüketim ve tasarruf kararlarının alınmasında önemli bir gösterge olan sosyo-ekonomik koşullar, toplumsal memnuniyetsizliği körükleyebilecek bir unsur olmasının yanı sıra görevdeki siyasi iktidarın tüm politika ve eylemlerini etkileyebilecek toplumsal ve politik bir kısıt olarak karşımıza çıkmaktadır. Dolayısıyla bir toplumda sosyo-ekonomik koşulların arkasında yatan dinamiklerin tespit edilmesi gerek ekonomik ve sosyal gerekse politik istikrar için hayati bir rol oynamaktadır. Çalışmanın amacı, işsizlik, yoksulluk ve tüketici güveni çerçevesinde değerlendirilen sosyo-ekonomik koşulların şekillenmesinin arkasında yatan unsurları belirlemede ekonomik faktörlerle birlikte kurumsal faktörleri de ele alarak, literatürdeki ikinci plana atılan“sosyal”kısımdaki dinamikleri ön plana çıkarmaktır. Bu bağlamda çalışmada sosyo-ekonomik koşullar ve Kurumsal İktisat literatürü geniş bir perspektifte incelenerek teorik bir zemin oluşturulmuştur. Çalışmanın analiz bölümünde ise PRS Group'un ICRG veri setinden faydalanılarak 129 ülke örnekleminde, 2002-2019 yıllarını kapsayan zaman diliminde 3 farklı analizden faydalanılmıştır. Path(yol) Analizi sonucunda kurumsal faktörlerin sosyo-ekonomik koşulları etkilemede ekonomik faktörlerin aracılık etkisinin varlığı tespit edilmiştir. Çapraz Gecikmeli Panel sonuçları, sosyo-ekonomik koşulların ve kurumsal faktörlerin güçlü otoregresif etkilere sahip olduğunu göstermiştir. Ayrıca ekonomik faktörlerin otoregresif etkisi ve değişkenlerin kendi aralarındaki çapraz gecikmeli etkilerinin ise konjonktürel durumdan etkilenerek değişkenlik gösterdiği saptanmıştır. Dinamik Panel Veri Analizi sonuçlarında ise sosyo-ekonomik koşulların gecikmeli değerinin yanı sıra reel GDP, KBGDP, enflasyon, döviz kuru ve uluslararası likiditedeki riskler gibi ekonomik faktörlerdeki artışın sosyo-ekonomik koşullardaki riski etkilemede pozitif ve anlamlı; bütçe açığı, dış borç ve cari açığın istatistiksel olarak anlamsız olduğu belirlenmiştir. Diğer taraftan kurumsal faktörlerden yatırım ortamı, hükümet istikrarı, hukuk ve düzen, bürokratik kalite ve siyasete askerin etkisi risk puanları sosyo-ekonomik yaşam koşullarındaki riski pozitif yönde etkilediği ve bu etkilerin istatistiksel olarak anlamlı olduğu görülmüştür. Demokratik hesap verebilirlik risk puanının ise negatif ve anlamlı bir sonuç verdiği belirlenirken, yolsuzluğun etkisi istatistiksel olarak anlamsız bulunmuştur.
Özet (Çeviri)
The concept of socio-economics, which examines the effects of changes in the economy on human activities and living environments, positions the human being at its center. Socio-economic conditions, which are an important indicator in making production, consumption and savings decisions, appear as a social and political constraint that can affect all policies and actions of the current political power, as well as being a factor that can fuel social dissatisfaction. Therefore, determining the dynamics behind socio-economic conditions in a society plays a vital role for both economic and social and political stability. The aim of the study is to highlight the dynamics in the“social”part of the literature, which is placed in the second place in the literature, by considering the institutional factors along with the economic factors in determining the factors behind the shaping of the socio-economic conditions evaluated within the framework of unemployment, poverty and consumer confidence. In this context, a theoretical ground was formed by examining socio-economic conditions and Institutional Economics literature in a broad perspective in the study. In the analysis part of the study, 3 different analyzes were used in a sample of 129 countries, covering the years 2002-2019, using the PRS Group's ICRG data set. As a result of the Path Analysis, it has been determined that the economic factors have a mediating effect on the socio-economic conditions of the institutional factors. The results of the Cross-Lagged Panel Analysis showed that socio-economic conditions and institutional factors have strong autoregressive effects. In addition, it has been determined that the autoregressive effect of economic factors and the cross-lagged effects of the variables among themselves vary by being affected by the cyclical situation. In the Dynamic Panel Data Analysis results, it was determined that the lagged value of socio-economic conditions as well as the increase in the economic factors such as real GDP, GDP per capita, inflation, exchange rate and risks in international liquidity were positive and significant in affecting the risk in socio-economic conditions, and budget deficit, external debt and current account deficit were statistically insignificant. On the other hand, risk scores of institutional factors such as investment environment, government stability, law and order, bureaucratic quality and military effect on politics positively affect the risk in socio-economic life conditions, and these effects are statistically significant. While it was determined that the democratic accountability risk score gave a negative and significant result, the effect of corruption was found to be statistically insignificant.
Benzer Tezler
- Interregional Relations: Perspectives on the Summit of South American-Arab Countries 'New' patterns of engagement
Bölgelerarasi ilişkiler: Güney Amerika - Arap Ülkeleri zirvesindeki 'Yeni' angajman yapısı perspektifleri
MARSHA MARİE HALL
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
Uluslararası İlişkilerOrta Doğu Teknik ÜniversitesiOrtadoğu Araştırmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MELİHA BENLİ ALTUNIŞIK
DOÇ. DR. DERYA GÖÇER AKDER
- The worst forms of child labor in Türkiye: Assessing progress using 2012 and 2019 child labor surveys
Türkiye'de çocuk işçiliğin en kötü biçimleri: 2012 ve 2019 çocuk işçi verileri ile ilerleme değerlendirmesi
BUSE BOZKURT
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Ekonomiİstanbul Teknik Üniversitesiİktisat (İngilizce) Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞEGÜL KAYAOĞLU YILMAZ
- Kriz, kurumsal kalite ve ekonomik büyüme ilişkisi
The relationship between crisis, institutional quality and economic growth
ERDOĞAN TEYYARE
- Assessment of urbanization history of Addis Ababa city, Ethiopia
Addıs Ababa cıty, Ethıopıa'nın kentleşme tarihinin değerlendirilmesi
ABDURAHMAN HUSSEN YIMER
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMersin ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ CENAP YOLOĞLU
- Disaster management from a social vulnerability perspective: Mapping the risks for the city of Istanbul
Sosyal kırılganlık perspektifinden afet yönetimi:İstanbul kenti için risklerin haritalanması
NUR BERFU AKKAŞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TÜZİN BAYCAN
