Çevresel vergilerin ekolojik ayak izi üzerindeki etkisi: OECD ülkeleri örneği
The effect of environmental taxes on ecological footprint: The case of OECD countries
- Tez No: 774035
- Danışmanlar: PROF. DR. YÜKSEL BAYRAKTAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Çevre Kirliliği, Ekolojik Ayak İzi, Çevresel Vergiler, Panel Eşik Değer Analizi, Environmental Pollution, Ecological Footprint, Environmental Taxes, Panel Threshold Regression Analysis
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 174
Özet
Çevre, ekonomik faaliyetler sonucunda ortaya çıkan kirlilik için bir havuz görevi görmektedir. Çevrenin sunduğu doğal kaynaklar üretim için temel girdiler olurken ekonomik faaliyetler sonucunda çevre kirliliği oluşmaktadır. Bu durum ekonomi ve çevre arasındaki ilişkinin tartışmalı hale gelmesine sebep olmaktadır. Nitekim ekonomik büyümenin çevre kirlenmesinin önemli bir sebebi olduğunu ileri süren görüşe karşın çevre kirliliğinin azaltılması için ekonomik büyümenin elzem olduğunu savunan bir yaklaşım da mevcuttur. Ekonomi ve çevre kirliliği bağlamında Çevresel Kuznets Eğrisi, ekonomiler büyürken çevrenin kirlendiğini ancak belli bir gelir düzeyinden sonra çevre kirliliğinin azalacağını savunmaktadır. Bu yaklaşım büyüyen ekonomilerde yaşanan teknolojik gelişmeler, çevre bilinci ve parasal imkanların artması gibi gelişmelere dayandırılan olumlu görüşü temsil etmektedir. Diğer taraftan ekonomik faaliyetler için doğal kaynakların kullanımı sonucunda ortaya çıkan kirliliğinin çevre kalitesini bozduğu görüşünü ileri süren yaklaşımlar da bulunmaktadır. Bu yaklaşımlar çevre ve ekonomi arasında bir değiş-tokuş olduğunu savunmaktadır. Çevre sorunlarına artan ilgi, çevre kirliliğinin azaltılması için birtakım iktisadi araçların ortaya çıkmasına yol açmıştır. Bu araçlar arasında öne çıkan çevresel vergiler, kirliliği önlemenin yanı sıra devletler için önemli bir gelir kaynağı görevi üstlenmektedir. Şöyle ki çevresel vergiler, çevre iyileşmesini sağlarken diğer taraftan birtakım iktisadi faydalar da sağlamaktadır. Bu tür vergilerden elde edilen gelirler, diğer bozucu vergileri azaltmak veya bütçe dahilinde harcamak üzere kullanılabilir. Bu durum, Çifte Kazanç Hipotezi olarak bilinmektedir. Çifte Kazanç hipotezi, ülkelerin bu tür vergileri uygulamasını teşvik etmektedir. Şehirleşmenin artmasıyla ciddi bir sorun olmaya başlayan çevre kirliliği, genellikle havada bulunan zararlı gazlar veya çevreye dahil olan katı atıklar çerçevesinde ele alınmaktadır. Ancak son dönemde ekolojik ayak izi kavramı, çevre kirliliğinin daha kapsamlı bir göstergesi olarak literatürde yer bulmaya başlamıştır. Ekolojik ayak izi, insanlığın üretim ve tüketim faaliyetleri sonucunda doğada meydana getirdiği tahribatın bir göstergesidir. Çevre üzerindeki baskıyı yansıtma açısından daha sağlıklı bir gösterge olduğu düşüncesiyle ekolojik ayak izi değişkeni kullanılmıştır. Bu çalışmanın amacı 32 OECD ülkesine ait 1994-2017 dönemini kapsayan veriler aracılığıyla çevresel vergiler ve ekolojik ayak izi arasındaki ilişkinin incelenmesidir. OECD ülkeleri arasında yer almalarına rağmen İzlanda, Kosta Rika, Yeni Zelanda, Şili, Lüksemburg ve İsviçre ülkelerine ait verilere ulaşılamadığından bu ülkeler kapsam dışında bırakılmıştır. Çevresel vergiler ve ekolojik ayak izi ilişkisin doğrusal olmayan bir sürece sahip olduğu varsayımı altında analiz için Dinamik Panel Eşik Değer Analizi kullanılmıştır. Analiz sonuçlarına göre enerji vergileri ve ulaşım vergileri eşik değer altında istatistiksel olarak anlamsız iken eşik değer üzerinde istatistiksel olarak negatif anlamlı çıkmıştır. Toplam çevresel vergiler ise eşik değer altında istatistiksel olarak anlamlı ve pozitif iken eşik değer üzerinde istatistiksel olarak anlamlı ve negatif çıkmıştır. Ekolojik ayak izi ile modelde yer alan kişi başına düşen milli gelir ve enerji yoğunluğu değişkenleri arasında pozitif bir ilişki saptanmıştır. Ekolojik ayak izinin gecikmeli değeri, yenilenebilir enerji, kentleşme oranı ve enerji fiyatlarının ilişki yönü ise negatif ve anlamlı çıkmıştır. Analiz sonuçları eşik değer altındaki vergi oranının etkin olmadığını veya çevreyi olumsuz yönde etkilediğini göstermektedir. Bu doğrultuda çevresel vergilerin eşik değer üzerinde uygulanmasıyla etkinlik sağlanabilir. Ancak çevre üzerindeki baskının azaltılması için çevre vergileri tek başına yeterli olmayabilir. Bu doğrultuda çevre dostu teknoloji kullanımıyla ekonomik büyümenin çevre üzerindeki tahribatı azaltılabilir. Ayrıca diğer çevre koruma araçları arasında yer alan teşvik mekanizması gibi politikalar uygulanarak kirliliğin önüne geçilebilir. Yine ekonomik büyüme bağlamında havaya kirletici gaz yayan fosil yakıt kullanımının yerine yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanılması kirliliğin önüne geçerek çevre üzerindeki baskıyı da azaltacaktır. Şehirleşme alanı ve yapısı da çevre ile yakından ilişkilidir. Şehirleşmenin verimli tarım alanları ve ormanlık alanlar yerine nispeten daha verimsiz alanlarda yapılanmasıyla çevrenin daha az etkilenmesi sağlanabilir.
Özet (Çeviri)
The environment acts as a pool for pollution resulting from economic activities. While the natural resources offered by the environment are the basic inputs for production, the environment is polluted as a result of economic activities. In this context, the relationship between economy and environment has become controversial. As a matter of fact, despite the view that economic growth is an important cause of environmental pollution, there is also another approach that argues that economic growth is essential for reducing environmental pollution. The Environmental Kuznets Curve argues that environmental pollution will decrease after a certain income level. This approach represents the positive view based on developments such as technological developments, environmental awareness and increase in monetary opportunities in growing economies. On the other hand, there are also approaches claiming that the pollution resulting from the use of natural resources for economic activities deteriorates the environmental quality. Increasing interest in environmental problems has led to the emergence of some economic instruments to reduce environmental pollution. Environmental taxes, which stand out among these instruments are an important source of income for governments as well as preventing pollution. That is while environmental taxes provide environmental improvement they also provide some economic benefits. This is known as the Double Dividend Hypothesis. This feature of environmental taxes encourages the countries to impose such taxes. Environmental pollution, which has become a serious problem with the increase of urbanization has generally been considered within the framework of harmful gas contaminations in the air or solid wastes included in the environment. However, Recently the concept of ecological footprint has been introduced in the literature as a more comprehensive indicator of environmental pollution. Ecological footprint is an indicator of the destruction caused by humanity as a result of production and consumption activities. It has been discussed in the study with the idea that the ecological footprint is a comprehensive indicator in terms of reflecting the pressure on the environment. The aim of this study is to examine the relationship between environmental taxes and ecological footprint through data covering the 1994-2017 period of 32 OECD countries. Since data for Iceland, Costa Rica, New Zealand, Chile, Luxembourg and Switzerland were not available, these countries were excluded from the contend. Dynamic Panel Threshold Analysis was used for the analysis under the assumption that the relationship between environmental taxes and ecological footprint has a non-linear process. According to the results of the analysis, while energy taxes and transportation taxes were statistically non-significant below the threshold value, they were statistically significantly negative above the threshold value. Moreover, total environmental taxes were statistically significantly negative above the threshold value, while they were statistically significantly positive below the threshold value. A positive relationship was found between the ecological footprint and the per capita income and energy density. The relationship direction of the lagged value of ecological footprint, renewable energy, urbanization rate and energy prices was found to be negative and statistically significant. The results of the analyses suggest that the tax rate below the threshold value is ineffective or affects the environment negatively. In this context, efficiency can be achieved by applying environmental taxes above the threshold value. In this direction, efficiency can be achieved by applying environmental taxes above the threshold value. However, environmental taxes alone may not be enough to reduce the pressure on the environment. In addition, pollution can be prevented by applying policies such as the incentive mechanism which is among other environmental protection tools. The destruction of economic growth on the environment can also be reduced by the use of eco-friendly technologies. Moreover, in the context of economic growth, the use of renewable energy sources instead of the use of fossil fuels that emit polluting gas into the air will prevent pollution and reduce the pressure on the environment. Furthermore, the urbanization area and its structure are also closely related to the environment. By promoting the urbanization on relatively less fertile areas instead of fertile agricultural areas and forestlands, it can be ensured that the environment is less exposed to pollution.
Benzer Tezler
- Kamu ekonomisi ve çevre üzerine üç deneme
Three essays on public economics and the environment
OĞUZHAN BOZATLI
- Bilimsel senaryo temelli ekolojik ayak izi etkinliklerinin 8. sınıf öğrencilerinin çevresel vatandaşlık düzeylerine etkisi
The effect of scientific-scenario based ecological footprint activities on 8th grade students' environmental citizenship levels
TUĞBA DEMİRER
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimManisa Celal Bayar ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA ŞAŞMAZ ÖREN
- Doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının çevresel bozulma üzerindeki etkisi
The effect of foreing direct investments on environmental degradation
SELİN ATİŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
EkonometriYıldız Teknik Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZLEM KUTLU FURTUNA
- Ekoloji temelli eğitimlerin ortaokul öğrencilerinin ekolojik ayak izi farkındalığına etkisi
The effect of ecology based education on ecological footprint awareness of secondary school students
ALİ KURTULDU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimAkdeniz ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE GÜL NASIRCILAR
- Biyoloji öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik farkındalık ve davranış düzeyleri üzerinde su ayak izi kavramının etkisi
Effect of water footprint concept on biology teacher candidates' awareness and behaviour levels towards environment problems
SERGÜZEL KUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
BiyolojiGazi ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ GÜL