Çocuklar için bilişsel esneklik ölçeğinin geliştirilmesi: Bir ölçek geliştirme çalışması
Development of cognitive flexibility scale for children: A scale development study
- Tez No: 775764
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FULYA TÜRK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: geçerlik ve güvenirlik, otomatik düşünceler, bilişsel esneklik, ölçek geliştirme, validity and reliability, automatic thoughts, cognitive flexibility, scale development
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gaziantep Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 110
Özet
Bu araştırmanın temel amacı 8-14 yaş arası çocuklar için bilişsel esnekliği ölçen bir ölçme aracı geliştirilmesi ve ölçme aracının psikometrik özelliklerinin incelenmesidir. Araştırmanın çalışma grubunu 792 öğrenci oluşturmaktadır. Açımlayıcı Faktör Analizi sonucunda ölçek maddelerinin üç faktör altında toplandığı tespit edilmiştir ve bu faktörler Alternatifler, Sosyal Uyum ve Kontrol olarak isimlendirilmiştir. Başka bir grupta Doğrulayıcı Faktör analizi yapılarak χ²/sd=1.200 değerinin 2'nin altında, CFI ve TLI değerlerinin 0.95'in üzerinde, SRMR ve RMSEA değerlerinin 0.05'in altında olduğu ve bu değerlerin değerleri mükemmel uyuma işaret ettiği görülmüştür. Ölçeğin güvenirlik çalışması kapsamında Cronbach Alfa iç tutarlık güvenirlik katsayıları Alternatifler, Sosyal Uyum ve Kontrol alt boyutları ve toplamı için sırasıyla .76, .65, .58, .76 olarak bulunmuştur. Yapılan analizler sonucunda geliştirilen ölçeğin Çocukların Otomatik Düşünceleri ile negatif yönde anlamlı bir ilişkisi olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Demografik değişkenlere göre bilişsel esneklik düzeyleri incelenmiş, cinsiyete göre anlamlı bir farklılık bulunmazken; ölçeğin kontrol alt boyutunda düşük ekonomik gelire sahip öğrencilerin yüksek ekonomik gelire sahip öğrencilerden daha yüksek bilişsel esneklik düzeyine sahip oldukları bulunmuştur. Diğer taraftan anne eğitim düzeyi üniversite olan çocukların ortaokul ve diğer eğitim düzeyinde olan çocuklar göre ölçeğin alternatifler boyutu ve genel puanlarının daha yüksek olduğu bulunmuştur. Sosyal uyum boyutunda anne eğitim düzeyi ortaokul olan çocukların anne eğitim seviyesi üniversite, lise ve ilkokul olan çocuklardan bilişsel esneklik puanlarının daha düşük olduğu saptanmıştır. Elde edilen bulgular Çocuklar İçin Bilişsel Esneklik Ölçeği'nin çocukların bilişsel esnekliklerinin değerlendirmede geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğunu göstermiştir.
Özet (Çeviri)
The main purpose of this research is to develop a measurement tool that measures cognitive flexibility for children aged 8-14, and to examine the psychometric properties of the measurement tool. The study group of the research consists of 792 students. As a result of the Exploratory Factor Analysis, it was determined that the scale items were grouped under three factors and these factors were named as Alternatives, Social Cohesion and Control. In another group, Confirmatory Factor analysis was performed and it was observed that χ²/sd=1.200 value was below 2, CFI and TLI values were above 0.95, SRMR and RMSEA values were below 0.05, and the values of these values indicated a perfect fit. Within the scope of the reliability study of the scale, the Cronbach Alpha internal consistency reliability coefficients were found to be .76, .65, .58, and .76 for the Alternatives, Social Cohesion and Control sub-dimensions and total, respectively. As a result of the analysis, it was concluded that the scale developed has a negative and significant relationship with Automatic Thoughts of Children. Cognitive flexibility levels were examined according to demographic variables, and there was no significant difference according to gender; In the control sub-dimension of the scale, it was found that students with low economic income had a higher level of cognitive flexibility than students with high economic income. On the other hand, it was found that the alternatives dimension and overall scores of the scale were higher for the children whose mothers had a university education level than those whose mothers were at secondary school or other education levels. In the social cohesion dimension, it was determined that the cognitive flexibility scores of the children whose mother's education level was secondary school were lower than the children whose mother's education level was university, high school and primary school. The findings showed that the Children's Cognitive Flexibility Scale is a valid and reliable measurement tool in assessing children's cognitive flexibility.
Benzer Tezler
- Design studio learning for developing creative skills in children: Insights from Arkki Türkiye
Çocuklarda yaratıcı becerilerin geliştirilmesi için tasarım stüdyosu modeli: Arkki Türkiye'den içgörüler
LARA DİVRİŞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Endüstri Ürünleri Tasarımıİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstriyel Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DENİZ LEBLEBİCİ BAŞAR
- Çocuklar için animasyonlu bilimsel yaratıcılık testinin geliştirilmesi
Development of the animated scientific creativity test for children
NAZMİYE NAZLI ATEŞGÖZ
- Klinik olmayan ergen örnekleminde depresif belirtilerin bilişsel yatkınlık faktörleri ve sosyal-çevresel yatkınlık faktörleri açısından incelenmesi
Examination of the relationship between cognitive vulnerability factors and social-environmental vulnerability factors in non-clinical adolescents
SİNEM ÖZTÜRK DURSUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
PsikiyatriAdnan Menderes ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ESKİN
- 60-71 aylık çocuklara uygulanan bilişsel esneklik ve soyutlama becerisi eğitim programının çocukların bilişsel esneklik -soyutlama becerisi ve ahlaki yargılarına etkisinin incelenmesi
The effect of cognitive flexibility and abstraction skills training program on cognitive flexibility-abstraction skills and moral judgments of children aged 60-71 months
TUBA AKAR
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiÇocuk Gelişimi ve Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE BELGİN AKSOY
- Katılım temelli erken çocukluk eğitimi programının yürütücü işlevler ve üstbilişsel becerilere etkisi
The impact of the participation based early childhood education program on executive functions and metacognitive skills
PELİN PEKİNCE
Doktora
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiÇocuk Gelişimi ve Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NESLİHAN AVCI