Mimari yapıların analizinde zaman kavramının kullanılması
Using the concept of time in the analysis of architectural buildings
- Tez No: 776522
- Danışmanlar: PROF. DR. ASLI SUNGUR, DOÇ. DR. ÇİĞDEM CANBAY TÜRKYILMAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimari Tasarım Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 170
Özet
Zaman, insanoğlunun tarih boyunca üzerine düşündüğü bir olgudur. Atinalı filozoflardan 'Aristoteles' zamanı, ardışıklığın sürekliliği olarak tanımlarken 'Aurelius Augustinus' zamanı tanrının yarattığını söyler. Newton ise yaklaşık 300 yıl geçerliliğini koruyacak bir hipotez ortaya koyar: kendi başına akıp gitmekte olan ve başka hiçbir şeyden etkilenmeyen mutlak zaman. Bugünün dünyasında zamanın mutlak olmadığını, yavaşlayıp hızlanabildiğini 'Einstein'ın denklemlerinden ve deneylerden biliyoruz. Bunun yanı sıra Zaman kavramı özelinde 'Leibniz', 'Kant', 'Bergson', 'Deleuze' gibi birçok ismin daha düşünsel üretimde bulunduğunu söylemek gereklidir. Bahsedilen bu yorum kümesi, nesnel ve öznel zaman olarak ikiye ayrılabilir. Nesnel zaman yorumları dış gerçeklikle alakalıyken öznel zaman ise kişinin zihnindeki zaman düşüncesidir. Örneğin Bergson, bilinç halleri arasındaki ardışıklığın gerçek zaman olduğunu söylerken Leibniz'e göre zaman, dış dünyadaki fenomenlerin ardışıklığıdır. Mimarlık ile zaman kavramının ilişkisi ise yapı yapma eyleminin kendisi kadar eskidir. İnsanlık, ilk olarak geçici günlük barınaklar inşa etmiştir. Kısa bir zaman ayakta kalması için inşa edilen bu yapılar, dal parçaları, hayvan postları gibi hafif ve dayanıksız malzemelerden oluşmaktadır. Buna karşın inşa ettiği tapınakların da kalıcı olmasını istedikleri için insanlar taş gibi dayanıklı malzemeler kullanmıştır. Zaman kavramı ile mimarinin etkileşiminin geçicilik-kalıcılık ilişkisinden daha derin olduğu da söylenmelidir. Bir mekânın, kendi tektonik özellikleri yapının kullanıcılarının zaman algısını etkileyebilir. Binanın fonksiyonu ise zamana bağıl kullanımı ve kullanım sürelerine etki edecektir. Bundan hareketle bir kamu binasının egemen erk tarafından belirlenmiş saatlerde kullanımı söz konusu iken bir konut yapısının günün her saatinde ve zaman aralığında kullanımı mümkündür. Mimarlık ile zamansızlık kavramı da beraber anılabilir. Bazı formların ve malzemelerin kültürel ve tarihi anlamda geniş bir zaman aralığına hitap ettiği söylenmelidir. Böyle objeler ve yüzeyler zamansız olarak tanımlanabilir. Doğanın kendisinde bulundan taş gibi bir malzemeyle yapılmış bir duvarın zamansızlığından bahsedilebilirken, günümüzde kullanılan kaplama malzemeleri aynı duvarı 21. Yüzyıla ait kılacaktır. Görüldüğü gibi mimarlığın zaman kavramı ile çok yönlü bir teması söz konusudur. Bundan hareketle bir mimari yapı analiz edilirken zaman kavramı ile olan ilişkisinin de dikkate alınması gerektiği söylenebilir. Bu çalışma, mimari yapıların analizlerinde planimetri, strüktür, iklim, malzeme vb. konuların yanı sıra zaman kavramının da kullanılmasını konu edinmektedir. Öncelikle bir teorik çerçeve belirlenmiş, zaman kavramı çok yönlü ve tarihsel olarak ele alınmıştır. Daha sonra mimarlık ve zaman kavramının ilişkisi irdelenmeye çalışılmış ve bu iki kavramın ara kesitinde belirli başlıkların önemi anlaşılmıştır: zamansal nicelik, nitelik ve ritim. Buna göre mekân analizlerine dahil edilmek istenen konular belirlenmiştir. Teorik çerçevede zaman kavramının nesnel ve öznel olmak üzere iki ana başlıkta ele alınması konuya belli bir metot dahilinde yaklaşılabilmesine imkân sağlamış, nicelik, nitelik ve ritim gibi başlıkların altında da bu metotun sınırları çizilmiştir. Mimari yapıların, zaman kavramının daha önce bahsedilen farklı yönleriyle ilişkisi biricik olduğundan yapılmak istenen analizin bağlamına göre gerekli tarafa ağırlık verilebilecek hem pratiğe hem de teoriye cevap verebilen bir yaklaşım üretilmeye çalışılmıştır. Bu yaklaşımla, fonksiyonu ne olursa olsun bir mimarinin zaman ile ilişkisinin, binanın kullanılış amacı dahilinde ele alınabilmesi amaçlanmıştır. Bahsedilen mimarlık-zaman ilişkisi kurulduktan ve önerilmek istenen değerlendirme metodunun sınırları çizildikten sonra ise Frank Lloyd Wright'ın New York'ta yer alan Solomon R. Guggenheim Müzesi ve Jacques Ignace Hittorff'un Paris Kuzey Garı Binası arşiv taraması üzerinden, TEĞET Mimarlık'ın 'Yapı Kredi Kültür ve Sanat Merkezi' binası ise hem arşiv taraması hem de yerinde yapılan incelemeyle önerilen yöntem dahilinde değerlendirilmeye çalışılmıştır. Sirkülasyon sürekliliği, karakteristik formu ve düzenli kullanıma imkân sağlayan fonksiyonu sayesinde Guggenheim Müzesi, mimari-zaman analizinin çok yönlü projeksiyonuna uygun bir yapı olarak görülmektedir. Bunun yanı sıra bir ulaşım mekânı olan ve kendine özgü duyulara ve ritme sahip olan Paris Kuzey Garı da zaman odaklı değerlendirmeye uygun görülmüştür. Zamansal nitelik, nicelik ve ritim başlıkları altında müzenin planimetrisi, arkitektoniği, malzeme durumu, strüktürü değerlendirilmiş ve yorumlanmıştır. YKKS ise bağlamıyla kurduğu güçlü ilişkisi ve mekânsal belleği düşünüldüğünde zaman odaklı analize uygun görülmüştür. Sonuç olarak mimari yapıların analizine zaman kavramının dahil edilmesinin, yapının kullanımına dair hem pratik hem de teorik veriler sağlayabildiği görülmüştür. Zaman-mimarlık özelinde kavramsal ve pratik bir takım çıkarımların analiz edilmeye çalışılan yapının daha iyi anlaşılabilmesini sağlayacağı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
Time is a phenomenon that mankind has thought about throughout history. 'Aristotle', one of the Athenian philosophers, defines time as the continuity of succession. 'Aurelius Augustine' says that time was created by God. Newton, on the other hand, puts forward a hypothesis that will hold true for about 300 years: absolute time, which flows by itself and is unaffected by anything else. We know from Einstein's equations and experiments that time is not absolute in today's world, it can slow down and accelerate. In addition to this, it is necessary to say that many names such as 'Leibniz', 'Kant', 'Bergson', 'Deleuze' did more intellectual productions specific to the concept of Time. This set of interpretations can be divided into objective and subjective time. Objective time interpretations are related to external reality, while subjective time is the thought of time in one's mind. For example, while Bergson says that the succession between the states of consciousness is real time, according to Leibniz, time is the succession of phenomena in the external world. The relationship between architecture and the concept of time is as old as the humanity itself. Humanity first built temporary daily shelters. These structures, which were built to survive for a short time, consist of light and non-durable materials such as branch pieces and animal skins. On the other hand, people used durable materials such as stones because they wanted the temples they built to be permanent. It should also be said that the interaction of the concept of time and architecture is deeper than the temporality-permanence relationship. The tectonic features of a space can affect the time perception of the users of the building. The function of the building, on the other hand, will affect its use relative to time and its duration of use. Based on this, while a public building can be used at times determined by the sovereign power, it is possible to use a residential building at any time of the day and at any time interval. Architecture and the concept of timelessness can be mentioned together. It should be said that some forms and materials appeal to a wide time period in cultural and historical sense. Such objects and surfaces can be described as timeless. While we can talk about the timelessness of a wall made with a material such as stone found in nature itself, the coating materials used today will make the same wall belong to the 21st century. As can be seen, architecture has a multifaceted contact with the concept of time. Based on this, it can be said that when analyzing an architectural structure, its relationship with the concept of time should also be taken into account. This study deals with the use of the concept of time as well as planimetry, structure, climate, materials, etc. in the analysis of architectural buildings. First of all, a theoretical framework has been determined, and the concept of time has been discussed in a versatile and historical way. Afterwards, the relationship between architecture and the concept of time was tried to be examined and the importance of certain titles in the intersection of these two concepts was understood: quantity, quality and rhythm. Accordingly, the subjects to be included in the spatial analysis were determined. In the theoretical framework, considering the concept of time under two main headings, objective and subjective, enabled the subject to be approached within a certain method, and the limits of this method were drawn under the titles such as quantity, quality and rhythm. Since the relationship between architectural structures and the different aspects of the concept of time is unique, it has been tried to produce an approach that can respond to both practical knowledge and theoritical one, which can give weight to the necessary side according to the context of the analysis to be made. With this approach, it is aimed to deal with the relationship of an architecture with time, regardless of its function, within the scope of the building's use. After establishing the aforementioned architecture-time relationship and drawing the boundaries of the proposed evaluation method, the Solomon R. Guggenheim Museum in New York, designed by Frank Lloyd Wright, and the Paris North Station Building by Jacques Ignace Hittorff were analyzed through archive scanning. The 'Yapı Kredi Culture and Art Center' by TEGET Architects has been tried to be evaluated within the proposed method, both through archive scanning and on-site examination. Thanks to its continuity of circulation, characteristic form and function that allows regular use, the Guggenheim Museum is seen as a structure suitable for the multifaceted projection of the architectural-time analysis. In addition to this, Paris North Station, which is a transportation space and has its own senses and rhythm, was also deemed suitable for time-oriented evaluation. Under the titles of temporal quality, quantity and rhythm, the planimetry, architectonics, material condition and structure of the museum were evaluated and interpreted. YKKS, on the other hand, was deemed appropriate for time-based analysis considering its strong relationship with its context and spatial memory. As a result, it has been seen that the inclusion of the concept of time in the analysis of architectural structures can provide both practical and theoretical data on the use of the building. It is thought that a number of conceptual and practical inferences specific to time-architecture will provide a better understanding of the architecture that is being analyzed.
Benzer Tezler
- Yeni Cami'nin akustik açıdan performans değerlendirmesi
Evaluation of the acoustical performance of the New Mosque
EVREN YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEVTAP YILMAZ DEMİRKALE
- Impact of ict on the architectural design process: Disruption and hybridization
BIT'in mimari tasarım sürecine etkisi:Bozulma ve hibritleşme
EMRE İŞLEK
Doktora
İngilizce
2024
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET EMİN ŞALGAMCIOĞLU
- Toplu konut alanlarında biçimsel yapının mekan dizimi yöntemiyle değerlendirilmesi: Eskişehir örneği
Evaluation of morphological structure in mass housing area by space syntax method: Eskişehir case
OSMAN TUTAL
- İstanbul'da kentsel büyümenin senaryo tabanlı modellenmesi ve ekolojik açıdan değerlendirilmesi
Scenario-based modeling and evaluation of urban growth in Istanbul
ALİYE GONCA BOZKAYA KARİP
Doktora
Türkçe
2024
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA ÜNSAL
- Alışveriş merkezlerinin tarihsel süreç içinde gösterdiği değişimler ve mekansal kurgularının sosyal yaşam üzerindeki etkilerinin örnekler üzerinde analizi
The innovation of shopping malls within the historical process and the analogous analysis of its effects, of social life of the spatial fantasies
İLDEM AYTAR
Doktora
Türkçe
2013
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesiİç Mimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ONUR ALTAN