Geri Dön

Impact of ict on the architectural design process: Disruption and hybridization

BIT'in mimari tasarım sürecine etkisi:Bozulma ve hibritleşme

PDF İndir

  1. Tez No: 865754
  2. Yazar: EMRE İŞLEK
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. MEHMET EMİN ŞALGAMCIOĞLU
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Mimarlık, Architecture
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: İngilizce
  9. Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Mimari Tasarım Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 145

Özet

Bilişim teknolojileri hayatımızın vazgeçilmez bir parçasıdır. Mağara resimlerinden bugün kullandığımız dijital teknolojilere kadar bu araçların insanların mesafe, zaman ve güvenlik ile ilgili zorlukları aşmasına yardımcı olduğu söylenebilir. Ancak 20.yüzyılın ortalarından bugüne kadar geçen zaman dilimi, bilişim teknolojileri tarihinde özel bir dönem olarak tanımlanmakta, enformasyon çağı olarak adlandırılmaktadır. Bu dönemde sürekli gelişen dijital teknolojiler ile verinin dağıtımı, depolanması ve doğrulanması radikal bir şekilde değişmiş ve değişmeye de devam etmektedir. Mimarlık mesleği enformasyon merkezli bir pratik olduğu için bilişim teknolojilerinin dönüşümünden doğrudan etkilenmiştir. Özellikle 1990'lı yıllardan itibaren kişisel bilgisayarların kullanımının yaygınlaşması CAD yazılımlarının mimari tasarımda daha çok kullanılmasını sağlamış ve enformasyon teknolojilerinin gelişimine bağlı olarak mimari tasarım süreçleri de dönüşüme uğramıştır. 2000'lerle beraber internetin ve mobil teknolojilerin hızla yaygınlaşması, mimarın, işverenin, mühendislerin, kullanıcıların, danışmanların ve diğer tüm aktörlerin ağlar üzerinden rollerinin yeniden tanımlandığı bir tasarım ve üretim dünyası yaratmıştır. Bilişim teknolojilerinde yaşanan gelişmeler proje paydaşları tarafından üretilen verilerin merkezi bir modelde (BIM Building information model / YEM Yapı enformasyon modeli) tutulmasına ve ilgili aktörlerin ihtiyaç duydukları verilere mesafe, zaman ve güvenlik sorunları yaşamadan ulaşabilmelerine olanak sağlamıştır. Tez kapsamında mimarlık pratiği açısından 1990'lardan başlayarak YEM'e kadar yaşanan dönüşüm süreci birinci dijital evre olarak adlandırılmıştır. Bu dönem CAD araçlarının yaygınlaştığı çizim ve reprodüksiyon hızının arttığı dönemdir. CATIA gibi programlarla modelleme ve üretim arasındaki bağlar sağlanmaya başlansa da henüz daha genele yayılmamıştır. Birinci dijital evrede yapı bilgisi iki boyutlu çizim ve programlara aktarılmaya devam edilmiştir. YEM'le birlikte yapıların üç boyutlu enformasyon modeli olarak üretilmesi mimarlıkta bilişim teknolojilerinin ikinci dijital evresini başlatmıştır. Proje bilgisinin tamamen dijitalleşmesi, bu bilginin algoritmalarla manipule edilebilmesini, doğrudan üretime ve diğer aktörlere veri bilgi kaybı yaşanmadan aktarılmasına olanak sağlamıştır. Hatta tamamen dijitalleşen yapı bilgisi makine öğrenmesinin de hızlanmasına neden olmuştur. Türkiye'de bilişim teknolojileri ve mimari tasarım ilişkisine yönelik araştırmalar incelendiğinde bu araştırmaların mimari biçimin kurgulanması ve şematik tasarımların oluşmasında teknolojilerin nasıl kullanılabileceği üzerinde yoğunlaştığı görülmüştür. Bilişim teknolojilerinin mimarların tasarım süreçlerinin ayrılmaz bir parçası haline geldiği aşikârdır. Ancak bu teknolojilerde yaşanan gelişmeler mimari tasarıma yön vermenin yanı sıra, yapının inşa edilmesini sağlayan süreçleri, iletişim sistemlerini, ilişkileri ve aktörlerin konumlarını radikal biçimde dönüştürmektedir. Bu dönüşüm, mimarların alıştıkları iş alış ve yönetim biçimlerini, işverenle ilişkilerini, kendi çalışma arkadaşları ile ilişkilerini doğrudan etkilemektedir. Bu tez kapsamında, bilişim teknolojilerinde yaşanan dönüşümlerin, mimari tasarım süreçlerinin ve mimarın kendisinin üzerindeki etkisinin araştırılması amaçlanmaktadır. Etkiyi anlamak için nitel bir araştırma tasarlanmış, farklı ofis yapısı ve çalışma alışkanlıklarına sahip 6 mimar ile kendi çalışma ortamlarında yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmış ve kayıt altına alınmıştır. Tezin amacı, katılımcıların kendi cümleleri aracılığıyla bilişim teknolojilerinin mimarlık pratiği üzerindeki etkilerini anlamak olduğundan, karma bir metodoloji kurgulanmıştır. Gömülü Teori (Grounded theory) ve Ağ analizinden oluşan bu metodolojik yaklaşım katılımcıların söylemlerini nitel bir araştırmaya veri sağlayacak şekilde derinlemesine incelemeye olanak sağlamıştır. Gömülü teori veri toplama ve analiz etmek için sistemli yönergeleri olan kapsamlı bir metodolojik yaklaşımdır. Özellikle az bilinen veya tam olarak anlaşılmayan bir fenomenin ortaya çıkmasına katkıda bulunur. Bu metodolojinin sistemi açık kodlama, aksiyel kodlama, kategorilerin oluşturulması ve temaların bulunması şeklinde ilerler. Gömülü teori metodolojisi tez kapsamında, bilişim teknolojilerinin tasarım sürecine etkisi hakkında ortaya çıkan temaları ve kategorileri saha araştırmasına katılan mimarların söyleşilerinden yakalamak için kullanılmıştır. Ağ analizi yöntemi, farklı katılımcıların değerlerinin, alışkanlıklarının ve fikirlerinin bilişim teknolojileri ile nasıl ilişkilendiğini görselleştirmeyi mümkün kılmıştır. Bir sosyal bilimler metodolojisi olan ve insanlar arasındaki ilişkileri ve bağları ağlar üzerinden anlamaya çalışan ağ analizi yöntemi tez kapsamında mimarların kurdukları cümlelerdeki farklı kavramların nasıl ilişkilendiğini ve mimarların zihin haritalarını BIT kavramı üzerinden görünür kılmak için kullanılmıştır. Araştırma sırasında gömülü teori metodolojisinin zorlandığı bir nokta tespit edilmiştir. Katılımcılar genel olarak yaşadıkları olaylar karşısında nasıl aksiyon aldıklarını ve kendi süreçlerini aktarmak yerine, inançlarından, değerlerinden, mimarın genel olarak nasıl davranması gerektiğinden bahsetmişlerdir. Bu yüzden gömülü teori metodolojisinin açık kodlama sistemine değerler ve duygular bölümü de eklenerek kodlamanın katılımcının bakış açısını yakalaması hedeflenmiştir. Verilerin analizi sonucunda üç tema ortaya çıkmıştır: Mimari tasarım süreci ile ilgili olmayan konuların artan karmaşıklığının etkisi; Karmaşık süreçlerin mimarın kişisel alanında yarattığı bozulmanın izleri; Karmaşıklıkla başa çıkmak için yeni teknolojilerle melezleşme süreci. Temalarda ortaya çıkan temel kavramlar, karmaşıklık (complexity), bozulma (disruption) ve hibritleşme (hybridization) olmuştur. Bu kavramlar tezin araştırma sonuçları bölümünde tartışılmış, katılımcıların zihin haritaları üzerindeki hibritleşen veya bozulan alanlar okunmaya çalışılmıştır. Her katılımcı mimarın farklı bozulma seviyeleri, farklı hibritleşme süreçleri yaşadığı, farklı kavramların öne çıktığı görülmüştür. Bütün mimarlar için genelleme yapılma şansı olmamakla beraber, veri akışındaki artış, kararsızlık düzeyindeki artış, proje zamanı ve bütçesindeki düşüş karmaşıklık kavramını oluşturan alt başlıklar olmuştur. Karmaşıklığın arması mimarın hem proje yönetim süreçlerini, hem kurduğu ilişkileri, hem de kişisel düşünce yapısını dönüşmeye zorlamaktadır. Mimarların analog düşünce yapısını değiştiremeden yeni teknolojiler absorve edilmeye çalıştığı, araçların dünyası ve düşünce dünyası birbirinden ayrı tutulmaya çalıştığı, dijital dünya içinde kendilerini yeniden yerleştirmeye çalıştıkları, yeni nesillerle işbirliği yapmak zorunda kaldıkları görülmüştür. Dijital teknolojilerle dönüşen ve karmaşıklık seviyesi artan yaşam ortamında mimarların enformasyon teknolojileri veya iletişim teknolojileri ile hibritleşmeye çalıştıkları, ya da meslek hayatlarını başında yaşadıkları hibrit durumu korumak için mücadele ettikleri görülmüştür. Tezin sonuçları değerlendirildiğinde hibritleşme ve bozulmanın iki ana kavram olduğu ve sürekli gelişen ve yenilenen BIT tarafından yeniden dönüştürülen mimarlık pratiğinde bu iki kavramın bir döngü içerisinde gerçekleştiği ortaya çıkmıştır. Ortaya çıkan teknolojiler mimarlık pratiğinin habitatını bozarken, değişen teknolojilerle yeni oluşan yaşam alanının karmaşıklığıyla başa çıkmak için yeni bir melez mimar figürü ortaya çıkmaktadır.

Özet (Çeviri)

Information and Communication Technologies (ICTs) are indispensable in our contemporary lives. Communication Technologies (CTs), from cave paintings to modern information technologies, have aided humanity in overcoming challenges related to distance, time, and security. The mid-20th century marked the onset of the“information age,”a digitalized era catalyzed by rapid developments in Communication Technologies (CTs) and Information Technologies (IT). This era witnessed radical transformations in the distribution, storage, and verification of information. The field of architecture, inherently information-centric, has not remained unaffected by the pervasive influence of ICTs. The 1990s witnessed a paradigm shift with the adoption of personal computers, and technologies like Computer-Aided Design (CAD) started reshaping architectural design workflows. The internet and mobile technologies ushered in a new era of networked design and Building Information Models (BIM) centralized information, allowing stakeholders to access crucial data without constraints of distance, time, or security. While much research in Turkey's architectural practice has focused on the impact of ICTs on form creation, this thesis recognizes the broader spectrum of transformation. Beyond designing objects, architects must acknowledge the evolving processes, systems, and roles within the construction process, significantly impacting workflows, processes, and communication patterns throughout the design process. The objective of this thesis is to investigate the nuanced impact of ICT on architectural design processes and architects themselves. Through qualitative research, semi-structured interviews were conducted with six architects from different offices, each representing diverse working habits. These interviews, taking place in the participants' work environments, aimed to capture the impact of ICT through architects' own narratives. The study employs a mixed methodology, combining grounded theory and network analysis. Grounded theory methodology identifies emerging themes and categories related to the impact of ICT on the design process, while network analysis visualizes the profiles of different participants and their relationships with ICT. The data analysis revealed three major themes: Increasing Complexity: Architects grapple with growing complexity, extending beyond the core architectural design process, encompassing heightened information exchange, escalating uncertainty, and constricted project timeframes and budgets. Hybridization: As a response to augmented complexity, architects are embracing emerging technologies, creating a symbiotic relationship in a process termed hybridization. This adaptive response involves integrating digital tools into the architectural design process, illustrating a cyclical pattern where disruptive technologies give rise to a new hybrid architect figure capable of addressing modern architectural complexities. Disruption in the Personal Sphere: The impact of ICT extends beyond the professional realm, influencing the personal sphere of architects. Established habits and mindsets are disrupted as architects grapple with the challenges posed by emerging technologies, indicating a profound transformation beyond the design process. In essence, this study elucidates the interplay between disruption and hybridization, illustrating how emerging technologies disrupt conventional architectural practices, ultimately leading to the emergence of hybrid architects. These architects, equipped with adaptive strategies and digital tools, navigate the complexities of the contemporary architectural habitat in a continuous cycle of evolution.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    666453

    Examining eco-gamification method for the development of smart urban settlement: case of ITÜ Ayazağa campus

    Akıllı kentsel yerleşimin geliştirilmesinde ekolojik oyunlaştırma metodunun incelenmesi: İTÜ Ayazağa kampüs örneği

    EKİN ŞEKER KAYA

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2021

    Peyzaj Mimarlığıİstanbul Teknik Üniversitesi

    Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. FATMA AYÇİM TÜRER BAŞKAYA

  2. Tez No

    569330

    Küçük ve orta büyüklükteki işletmelere yönelik kurumsal mimari önerisi

    An enterprise architecture proposal for small and medium-sized enterprises

    YASEMİN ÜNLÜ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Bilim ve TeknolojiUfuk Üniversitesi

    İşletme Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MURAT PAŞA UYSAL

  3. Tez No

    595789

    Awareness of the turkish construction industry towards industry 4.0 technologies and concepts

    Türk inşaat sektörünün endüstri 4.0 teknolojileri ve kavramlarına yönelik bilinci

    SHIMA EBRAHIMI

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2019

    İnşaat MühendisliğiOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İREM DİKMEN TOKER

    PROF. DR. MUSTAFA TALAT BİRGÖNÜL

  4. Tez No

    350145

    Sosyal bilgiler dersinde bilgisayar destekli öğretim uygulamalarının öğrencilerin erişi ve tutumlarına etkisi

    The impact of ict on student achivevement and attitudes in social studies

    EMİN ÇENER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    Eğitim ve ÖğretimUşak Üniversitesi

    İlköğretim Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. İSMAİL ACUN

  5. Tez No

    737793

    Bilgi işlem teknolojileri altyapısının ekonomik büyüme üzerine etkisi: Sahra-Altı Afrika ülkelerinden kanıtlar

    The impact of ict infrastructure on economic growth: Evidence from Sub-Saharan-African countries

    SAİD MOHAMUD NUR

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2022

    Ekonomiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Ekonomi Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ METE HAN YAĞMUR

Geri Dön