Geç Roma-Erken Bizans Dönemi Anadolu'da cam tipolojisi
Glass typology in Late Roman-Early Byzantine Anatolia
- Tez No: 777340
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ÇİĞDEM GENÇLER GÜRAY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Arkeoloji, Archeology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Arkeoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klasik Arkeoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 522
Özet
Bizans Dönemi'nin öncüsü olan Roma İmparatorluk Dönemi camları, Roma İmparatorluğu'nun geleneksel formunu taşımaktadır. Serbest üfleme tekniğinin keşfedilmesiyle cam, günlük hayatta kolay ulaşılabilen bir malzeme olmuştur ve cam kap formlarında çeşitlilik artmıştır. Bu dönemde kadehler, kandiller ve koku şişeleri (unguentarium) çok sık görülen cam kap formlarıdır. Geç Roma İmparatorluk Dönemi'nin cam fiyatları ve üretim merkezleri üzerine bilgi veren İmparatorluğun çeşitli yerlerinde bulunan ve en önemli arkeolojik veri olan Diocletian Fiyat Listesi camın dönem içindeki yeri ve kullanımı hakkında ışık tutmaktadır. Anadolu'da bugüne kadar yapılan kazılarda ve araştırmalarda Geç Roma İmparatorluk ve Erken Bizans Dönemlerinde ele geçen cam eserler, üretim artıkları ve cam fırın kalıntıları (7 kentte) göz önüne alındığında toplam 23 kentte cam üretimi olduğu görülmektedir. Cam üretimine ilişkin veriler, in situ fırın kalıntısı bulunan ve cam üretim izleri bulunan yerleşimler olmak üzere 2 başlık altında toplanmıştır Çalışmamızda, ele geçen ve yayınlarda belirtilen 11 cam kap formu, Geç Roma İmparatorluk ve Erken Bizans Dönemleri olarak incelenmiştir. Geç Roma İmparatorluk Dönemi'nde çeşitliliğin ve formların sayıca fazla ele geçtiği görülmüştür. Erken Bizans Döneminde ise daha çok kandiller ele geçmiştir. Buluntular çoğunlukla Ege ve Akdeniz Bölgelerinden ele geçmiştir. M.S. 4. yüzyıldan itibaren Hristiyanlığın yayılması ile birlikte günlük kullanım kaplarının kullanımı azalmış, iç mekan, konutlar ve dinsel yapılarda kandillerin kullanımı yaygınlaşmıştır. Anadolu'da incelenen cam kap formlarından tabak ve kaselerde birkaç bezemeli ithal örnek ele geçmiştir. Geç Roma İmparatorluk ve Erken Bizans Dönemlerinde ele geçen kadeh ve kandil cam kap formlarında yerel bir üretim söz konusudur. Anadolu'da kazılarda ele geçen ve yayınlarda belirtilen cam kap buluntularının M.S. 4-6. yüzyıllarda yoğun olarak ele geçtiği ancak; M.S.7. yüzyılda azaldığı görülmektedir. Arap saldırıları, ekonomik buhran, salgın hastalıklar üretimin ve ticaretin gelişmesini engellemiştir.
Özet (Çeviri)
The Roman Imperial Period glass, which is the pioneer of the Byzantine Period, carries the traditional form of the Roman Empire. With the discovery of the free blowing technique, glass has become an easily accessible material in daily life and diversity of glass container forms has increased. In this period goblets, oil lamps and fragrance bottles (unguentarium) are the most common glass vessel forms. The Diocletian Price List, which is the most important archaeological data found in various parts of the Empire, giving information on glass prices and production centers of the Late Roman Imperial Period, sheds light on the place and use of glass in the period. Considering the glass artifacts, production residues and glass klin remains (in 7 cities) found in the Late Roman Imperial and Early Byzantine Periods in the excavations and researches carried out in Anatolia to date, it is seen that there is glass production in a total of 23 cities. In our study, 11 glass vessel forms found and mentioned in publications were examined as Late Roman Imperial and Early Byzantine Period. In Late Roman Imperial Period, it was seen that the diversity and forms were more numerous. In the Early Byzantine Period, more lamps were found. The finds were mostly obtained from the Aegean and Mediterranean Regions. From the 4th century AD onwards, with the spread of Christianity, the use of daily use vessels decreased, and the use of oil lamps in interiors, residences and religious buildings became widespread. A few decorated imported samples were found on plates and bowls from glass vessel form studied in Anatolia. There is a local production in the glass vessel forms of goblets and oil lamps found in the Late Roman Empire and Early Byzantine Period. The glass vessel finds found in the excavations in Anatolia and mentioned in the publications are dated to AD, 4-6 th centuries, but, AD 7 th century appears to be decreasing. Arab attacks, economic depression, epidemics prevented the development of production and trade
Benzer Tezler
- Kuşadası, Kadıkalesi /Anaia Kazısı'nda ele geçen Bizans Dönemi günlük kullanım seramikleri
Byzantine commonware from the excavations in the Kadıkalesi/Anaia
SİNAN MİMAROĞLU
- Tlos antik kenti stadyum alanı seramikleri
Pottery from the stadium area in Tlos ancient city
KUDRET SEZGİN
- İstanbul, Kartal'da Bizans Dönemi hamam yapısı
A Byzantine bath in Kartal, İstanbul
FULYA SEVİÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Sanat TarihiHacettepe ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. V. MACİT TEKİNALP
- Kuzey Kıbrıs'taki Geç Roma-Erken Bizans yer mozaikleri
Late Roman and Early Byzantine pavement mosaics in North Cyprus
SİBEL SABIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
ArkeolojiEge ÜniversitesiBizans Sanatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEYNEP MERCANGÖZ
- Demre Aziz Nikolaos Kilisesi kazılarına ele geçen Geç Roma-Erken Bizans Dönemine ait sırsız seramikler (Kırmızı astarlı ve terra sigillata seramikleri, 1989-1997)
Late Roman-Early Byzantine unglazed pottery from the excavations of Saint Nicholas Church in Demre
ESRA UYSAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
Sanat TarihiHacettepe ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. MERYEM ACARA