Fas'ta İslâm'ın yayılışı ve ilk İslâm eğitim-öğretim kurumları
The spread of Islam in Morocco and the first Islamic educational institutions
- Tez No: 777377
- Danışmanlar: PROF. DR. ERKAN GÖKSU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Tarih, Education and Training, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tarih Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 174
Özet
Mağrib ülkelerinden bugünkü resmî adı el-Memleketü'l-Mağribiyye olan Fas'ın, ilk sakinleri hakkında hemen hiçbir şey bilinmemektedir. Bu nedenle Masmûde, Zenâte ve Sanhâce adlı üç büyük Berberî kabile Fas'ın yerlileri olarak kabul edilmektedir. Fenike, Roma ve Bizans tarafından kolonilerin kurulduğu bu ilgi odağı topraklar Târık b. Ziyâd döneminde Berberî kabilelerin İslâm'ı kabulleriyle Müslümanların eline geçmiştir. İslâm hâkimiyetinden sonra ise Fas'a sırasıyla; İdrîsîler, Zenâteler, Murâbıtlar, Muvahhidler, Merînîler, Vattâsîler, Sa'dîler ve daha sonra günümüze kadar gelen Filâlîler hükmetmişlerdir. UNESCO ve Guinness Dünya Rekorları gibi bazı kaynaklar tarafından dünyanın en eski üniversitesi veya sürekli olarak faaliyet gösteren en eski yükseköğrenim kurumu olarak gösterilen El-Karaviyyin Camii, Fatıma el-Fihri adında genç bir kadın tarafından 9. yüzyılın ortalarında 859 yılında Fas'ın Fez şehrinde kurulmuştur. Camii ilk olarak Fatıma el-Fihri adını taşımış olsa da Zenâteler döneminden sonra kasaba halkının merkezi camisi anlamına gelen Karaviyyin ismiyle anılmaya başlanmıştır. Naklî ilimlerin yanında aklî ilimlerinde tedris edildiği Karaviyyin Camii, İbn Haldûn, İbn el-Arabî gibi bilim adamlarının yanı sıra Maymonides, Leo Africanus ve Aurillac Gerbert gibi bilim adamları da yetiştirmiştir. Fakat sonraki yıllarda savaş ve afet gibi nedenlerden ötürü eğitim-öğretimin kalitesi düşmüş ve 1912'de Fransız sömürgesi altındayken de sadece din ilimlerinin okutulduğu bir kurum haline gelmiştir. 1931 ve 1933'te Filâlî sultanı V. Muhammed döneminde ilk, orta ve yükseköğretim şeklinde eğitim-öğretim müfredatı yeniden düzenlenen Karaviyyin Camii, 1963'te modern Fas Devlet üniversiteleri arasında kendisine yer edinmiş ve 1965'te de Karaviyyin Üniversitesi olarak yeniden isimlendirilmiştir.
Özet (Çeviri)
Almost nothing is known about the first inhabitants of Morocco, whose official name is al-Mamlakat al-Maghribiyya, one of the Maghreb countries. For this reason, the three majör Berber tribes named Masmudah, Zanata, Sanhaja are accepted as the natives of Morocco. These lands, which were the center of attention, where colonies were established by Phoenicians, Romans and Byzantine Empire, passed into the hands of Muslims during the period of Tariq ibn Ziyad, with the adoption of Islam by the Berber tribes. After the Islamic domination, respectively; The Idrisids, the Zanatas, the Almoravids, the Almohads, the Marinids, the Wattasids, the Sa'dis and later the Filalis who have survived to the present day have ruled Morocco. Al-Qarawiyyin Mosque, which is cited as the world's oldest university or the oldest continuously operating higher education institution by some sources such as UNESCO and Guinness World Records, was founded by a young woman named Fatima al-Fihri in the middle of the 9th century in Fez, Morocco in 859. Although the mosque was first named as Fatima al-Fihri, after the period of the Zanatasit started to be called Al-Qaraviyyin, which means the central mosque of the towns people. Al-Qarawiyyin Mosque, where mental sciences were taught as well as religious sciences, educated scientists such asMaymonides, Leo Africanus and Aurillac Gerbert as well as scientists such as Ibn Haldun and Ibn al-Arabi. However, in the following years, the quality of education began to decline due to reasons such as wars and disasters, and in 1912, it became an institution where only religious sciences were taught, even when it was under the French colonial rule. Al-Qarawiyyin Mosque, whose education curriculum was reorganized in the form of primary, secondary and higher education in 1931 and 1933, during the reign of Filali Sultan Muhammad V, gained a place among modern Moroccan public universities in 1963 and was renamed as Qarawiyyin University in 1965.
Benzer Tezler
- Fas'ta İslam mimarisi: Kuruluşundan Sâ'dîler'in sonuna kadar
Islamic architecture in Morocco: From its foundation to the end of the Sadians
SÜMEYRA OCAK
Doktora
Türkçe
2019
Sanat TarihiMarmara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AZİZ DOĞANAY
- Tefsir tarihi açısından Fas'ta işârî tefsir ekolü
Sûfî exegetical school in Morocco from the perspective of history of tafseer
SEVGİ DEMİRKALE
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Dinİstanbul ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NECMETTİN GÖKKIR
- Fas aile hukukunda arabuluculuk ekseninde alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemleri
Alternative dispute resolution methods in Moroccan family law with a focus on mediation
ELİF KÜBRA TÜRKMEN
- Modern Fas romancısı 'Abdulkerim Ghallab ve romanlarında sömürge eleştirisi
Abdulkerim Ghallab: Modern Moroccan novelist and criticizm to colonial rule in his novels
SÜMEYYE DAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DilbilimMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞÜKRAN FAZLIOĞLU
- قانون التأمين التكافلي المغربي من منظور الفقه الإسلامي
İslam hukukuna göre Fas tekaful sigorta kanunu / Moroccan takaful insurance law from the perspective of Islamic jurisprudence
MOHAMMED AMINE BEN SAAD
Yüksek Lisans
Arapça
2024
Dinİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMAD FAYEZ AHMAD HERSH