Türk sosyal güvenlik sisteminde kısa vadeli sigorta kollarından sağlanan haklar ve bu hakların sosyal güvenlik bütçesine etkisi: 2017-2021 Türkiye örneği
Rights provided by short-term insurance branches in the Turkish social security system and the effect of these rights on the social security budget: The case of Turkey in 2017-2021
- Tez No: 777376
- Danışmanlar: PROF. DR. COŞKUN SARAÇ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri, Labour Economics and Industrial Relations
- Anahtar Kelimeler: Sosyal risk, Sosyal Koruma, Sosyal Güvenlik, Kısa Vadeli Sigorta Kolları, SGK, Bütçe, Finans, Social risk, social protection, social security, short-term insurance branches, SSI, Budget, Finance
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 225
Özet
Sanayi Devrimi'nden bu yana bir ihtiyaç olan sosyal güvenlik ancak 1800'lü yılların sonunda Almanya'da bir sisteme kavuşmuştur. Bu sistem günümüzdeki sosyal güvenlik anlayışına yakın ilk uygulama olarak göze çarpmaktadır. Sonraki dönemde İngiltere de kendi sosyal güvenlik sistemini oluşturmuş, ardından Türkiye de dahil olmak üzere hemen her ülke bu iki sistemi kendi ihtiyaçları ve imkanları doğrultusunda revize ederek kendine has bir sistem oluşturmuştur. Sosyal güvenlik sistemleri, sosyal risklerden korunma ihtiyacının bir ürünü olarak ortaya çıkmıştır. Hayatın her anında ortaya çıkabilen sosyal riskler ise kısa vadeli sigorta kolları da denilen iş kazası ve meslek hastalığı, hastalık ve analık sigortalarının geliştirilmesine neden olmuştur. Bu sigortalar, belli koşullar dahilinde sigortalılar ve/veya sigortalı çalışanların sigortasız eşlerine, risklerin ortaya çıkması halinde gelirlerinin azalması veya tamamen kaybolmasına ya da giderlerinin artmasına karşı koruma sağlamaktadır. Kısa vadeli sigorta kolları, ne zaman ortaya çıkacağı bilinmeyen risklere karşı koruma sağladığından, sosyal güvenlik bütçesinde ne kadar büyük olacağı önceden öngörülemeyen etkiler yaratmaktadır. Bu çalışmada kısa vadeli sigorta kollarının sosyal güvenlik bütçesine etkisi incelenmiştir. Çalışma sonucunda kısa vadeli sigorta kolları kapsamındaki giderlerin toplam harcamalar içerisindeki payının 2017 yılında %3,770 seviyesinden 2021 yılında %4,045 seviyesine geldiği görülmektedir. Bu artıştaki en önemli payın geçici iş göremezlik ödeneğine ait olduğu, bunun da temel sebebinin Covid-19 salgını olduğu değerlendirilmiştir. Ayrıca geçici iş göremezlik yardımlarının 2020 ve 2021 yıllarında koronavirüs kaynaklı olarak toplam harcamalar içerisindeki payının önemli ölçüde yükseldiği, ancak öncesinde de artış trendinde olduğu, evlenme ve emekli cenaze yardımlarının göz ardı edilebilecek düzeyde yaklaşık olarak sabit kaldığı, buna karşılık emzirme yardımlarının dramatik biçimde düşüş gösterdiği görülmüştür.
Özet (Çeviri)
Social security, which has been a need since the Industrial Revolution, only gained a system in Germany at the end of the 1800s. This system stands out as the first application close to today's social security understanding. In the following period, England created its own social security system, and then almost every country, including Turkey, revised these two systems in line with their own needs and possibilities, and created a unique system. Social security systems emerged as a product of the need for protection from social risks. On the other hand, social risks that can arise at any moment of life have led to the development of work accident and occupational disease, sickness, and maternity insurance, also called short-term insurance branches. Under certain conditions, this insurance provides protection to the insured and/or the uninsured spouses of the insured employees against the decrease or complete loss of their income or increase in their expenses in case of risks. Since short-term insurance branches protect against risks that are unknown when they will arise, they create effects that cannot be predicted how big they will be in the social security budget. In this study, the effect of short-term insurance branches on the social security budget was examined. As a result of the study, it is seen that the share of expenses within the scope of short-term insurance branches in total expenditures increased from 3.77% in 2017 to 4.045% in 2021. It has been evaluated that the most important share of this increase belongs to the temporary incapacity benefit, and the main reason for this is the Covid-19 outbreak. In addition, it has been observed that the share of temporary incapacity benefits in total expenditures due to coronavirus increased significantly in 2020 and 2021 but had an increasing trend before, while marriage and retirement funeral benefits remained almost constant at a negligible level, while breastfeeding benefits decreased dramatically.
Benzer Tezler
- Türk sosyal güvenlik sisteminde (5510 sayılı Kanun) kısa vadeli sigorta kollarından sağlanan yardımlar
Contributions from short term insurance branches in Turkish social security system (Law no 5510)
METİN PEHLİVAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Hukukİstanbul ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HASAN ŞENOCAK
- Türk Sosyal Güvenlik Sisteminde kısa vadeli sigorta kollarında rücu
Recourse in short term insurance branches in Turkish Social Security System
EREN COŞKUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
HukukKırklareli ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İSKENDER GÜMÜŞ
- Türk sosyal güvenlik sisteminde kısa vadeli sigorta kolları ve AB ülkeleri ile karşılaştırma: Almanya, Birleşik Krallık ve İsveç örnekleri
Short term insurance branches in Turkish social security system and comparison with EU member countries: Germany, United Kingdom and Sweden samples
MUSTAFA SOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriAnkara ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞENAY GÖKBAYRAK
- Türk sosyal güvenlik sisteminde kısa vadeli sigorta kolları uygulamaları
Short-term insurance branches application in Turkish social security system
OĞUZ MÜLAYİM
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
SigortacılıkGazi ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. TÜRKER TOPALHAN
- Türk sosyal sigorta sisteminde kısa vadeli sigorta kolları bakımından ikili sosyal güvenlik sözleşmeleri
Biateral social security agreements for sohrt term insurances in Turkish social security system
ERCÜMENT ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriGazi ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. AYDIN BAŞBUĞ