Geri Dön

Boşanma sonrası uyumun aile stres ve uyum modeli kapsamında incelenmesi

Examining post-divorce adjustment within the framework of family stress and adjustment model

  1. Tez No: 777381
  2. Yazar: BAŞAK ÖKSÜZLER CABILAR
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ADVİYE ESİN YILMAZ SAMANCI
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Psikoloji, Psychology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Psikoloji Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 223

Özet

Boşanma, yetişkin yaşamının zorlayıcı yaşam stresörlerinden biridir. Hem ülkemizde hem de dünyada artış gösteren boşanma oranları boşanma sonrası uyumun önemine işaret etmektedir. Ancak, varolan sınırlı sayıda çalışmada boşanmaya uyumun çok boyutlu doğasının gözardı edildiği görülmektedir. Buradan hareketle, bu çalışmanın iki temel amacı bulunmaktadır. İlki, stres ve uyumu kapsamlı bir şekilde incelemeye olanak sağlayan Çift ABCX Aile Stres ve Uyum Modelini temel alarak, boşanma sonrası uyum mekanizmasını doğasına uygun bir şekilde açıklamaktır. İkincisi, bu mekanizmanın cinsiyet ve çocuk sahibi olma durumuna göre benzerlik gösterip göstermediğinin belirlenmesidir. Bu doğrultuda, boşanmanın zorluk düzeyi (kaynak kaybı ve boşanmaya bağlı stresörler) ile boşanma sonrası uyum arasındaki ilişkide, kaynakların (aileden, arkadaşlardan ve özel birinden algılanan sosyal destek) ve boşanmaya yönelik algının (kontrol odağı, gelecek odağı ve travma odağı) aracılık rolü yapısal eşitlik modeli ile incelenmiştir. Bu amaçla 250 kadın ve 158 erkek katılımcıya araştırma değişkenlerini değerlendiren öz-bildirim araçları uygulanmıştır. Sonuçlar, boşanmanın zorluk düzeyinin hem doğrudan hem de algılanan sosyal destek türlerini içeren kaynaklar ve kontrol odağı ve gelecek odağını içeren boşanmaya yönelik algı aracılığıyla dolaylı olarak, boşanma sonrası uyum düzeyi üzerinde etkili olduğunu göstermiştir. Bulgulara göre, yapısal model kadınlar ve erkekler ile çocuğu olanlar ve olmayanlar arasında farklılaşmamıştır. Öte yandan, boşanmaya uyum sürecinde algısal süreçlere kıyasla sosyal kaynakların hem kadınlar ve erkekler hem de çocuğu olanlar ve olmayanlar için ortak bir bileşen olduğu belirlenmiştir. Klinik doğurgular, sınırlılıklar ve gelecekte yapılacak çalışmalar için öneriler tartışılmıştır.

Özet (Çeviri)

Divorce is one of the difficult life stressors in adult life. The remarkable increase in divorce rates both in our country and in the world points to the importance of post-divorce adjustment. However, in the limited number of existing studies, it is observed that the multidimensional nature of divorce adjustment is ignored. In this context, the present study has two main purposes. The first is to explain the post-divorce adjustment mechanism in accordance with its nature, based on the Double ABCX Family Stress and Adjustment Model, which allows to examine stress and adjustment in a comprehensive way. The second is to determine whether this mechanism is similar in terms of gender and having children. In this direction, the mediating role of resources (perceived social support from family, friends and a special person) and perception of divorce (locus of control, forward focus and trauma focus) in the relationship between the difficulty level of divorce (resource loss and divorce related stressors) and post-divorce adjustment was analyzed with the structural equation model. For this purpose, self-report tools assessing the research variables were administered to 250 female and 158 male participants. The results showed that the difficulty level of divorce had an effect on post-divorce adjustment level both directly and indirectly through the resources of perceived social support types and the perception towards divorce consisting of locus of control and forward focus. According to the findings, the structural model did not differ between women and men and those with and without children. On the other hand, it was determined that social resources are a common component in the process of divorce adjustment, both for women and men, and for those with and without children, compared to perceptual processes. The clinical implications, limitations and recommendations for further studies were discussed.

Benzer Tezler

  1. Boşanmış bireylerin yaşadığı zorlukların ruhsal sağlık durumu ve yaşam kalitesine etkisinin değerlendirilmesi

    Evaluation of the impact of difficulties experienced by divorced individuals on mental health status and quality of life

    MERYEM TÜRKOĞLU

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Aile HekimliğiSağlık Bilimleri Üniversitesi

    Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. KENAN TOPAL

  2. Ebeveynleri boşanmış ergenlerin boşanma sonrası yaşama uyumu

    Post-divorce adjustment of adolescents of divorced parents

    RIDVAN ŞAHİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Eğitim ve ÖğretimHacettepe Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. TÜRKAN DOĞAN

  3. Ebeveynler arası çatışma ve boşanmanın çocuklarda görülen psikiyatrik bozukluklar ile ilişkisi: Risk ve koruyucu faktörler

    The effects of parental conflict and divorce and it's relationship with the psychiatric disorders in children: Risk and protective factors

    NURDAN ÜNALDI

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    Psikiyatriİstanbul Üniversitesi

    Çocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BEHİYE ALYANAK

  4. Boşanmış aile çocuklarının sosyal uyum süreci ve dindarlık düzeyleri arasındaki ilişki üzerine bir araştırma

    A research on the relationship between the social adaptation process and the religious levels of the children of divorced family

    AMİNE AKDEMİR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    DinAnkara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi

    Din ve Felsefe Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. BEHLÜL TOKUR

  5. Birlikte velayet

    Joint custody

    BARIŞ CAN ÖZTÜRK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    HukukAnkara Üniversitesi

    Özel Hukuk Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. YILDIZ ABİK