Birinci basamakta takip edilen 65 yaş üzeri erişkinlerin multimorbidite ve yol açtığı sorunlar yönünden incelenmesi
Investigation of adults over 65 years old followed in primary care in terms of multimorbidity and the problems it causes
- Tez No: 777568
- Danışmanlar: DR. HÜSEYİN AKSOY
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Aile Hekimliği, Family Medicine
- Anahtar Kelimeler: Multimorbidite, Yaşlılık, Depresyon, Yaşam kalitesi, Polifarmasi, Multimorbidity, Elderly, Depression, Quality of life, Polypharmacy
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
- Enstitü: Adana Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 112
Özet
Amaç: Multimorbidite tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de yaşlanan toplumla beraber sıklığı gittikçe artan; hastalara, sağlık hizmeti verenlere, sağlık sistemine ve ülkelerin ekonomisine yük oluşturan önemli sorunlardan biridir. Bu çalışma ile birinci basamakta takip edilen yaşlı hastalarda multimorbidite prevalansını, bunun değişkenlerini ve yol açtığı bazı sorunları incelemeyi amaçladık. Gereç ve Yöntem: Kesitsel tipteki bu Araştırma, 1 Temmuz 2022-31 Temmuz 2022 tarihleri arasında Adana İli'ne bağlı Afetevleri Aile Sağlığı Merkezi ve Toros Aile Sağlığı Merkezi'ne kayıtlı 65 yaş üzeri 300 birey üzerinde gerçekleştirilmiştir. Katılımcıların sosyodemografik verileri, kronik hastalık ve ilaç kullanım verileri, sağlık hizmeti kullanım verileri kaydedildikten sonra kronik hastalığı olan katılımcılara multimorbiditenin bazı olası olumsuzluklarıyla ilgili sorular yöneltilmiş; ardından tüm katılımcılara Morisky 8 Maddeli İlaca Uyum Anketi, Geriatrik Depresyon Ölçeği-15 ve Yaşlılar İçin Dünya Sağlık Örgütü Yaşam Kalitesi Modülü yüz yüze görüşülerek uygulanmıştır. Verilerin analizinde istatistik paket programı kullanılmıştır. Bulgular: Toplam 300 katılımcının ortanca yaşı 70 (65-88) idi. Katılımcıların %51,7'si (n=155) kadın, %77,7'si (n=233) 65-74 yaş grubunda, %79'u evli (n=237), %43,7'si (n=131) orta düzeyde eğitimli, %55'i (n=165) emekli, %50'si (n=150) orta gelirliydi, %73,3'ü (n=220) eşi ile yaşıyordu. Katılımcıların %89,7'si (n=269) en az bir kronik hastalığa sahipti. Çalışmada multimorbidite prevalansı %64,3 (n=193), 3 ve üzeri kronik hastalığı olanların prevalansı %40 (n=120) idi. Çalışmada polifarmasi prevalansı %36 (n=108) olarak saptandı. Multimorbiditesi olan katılımcıların polifarmasi oranı, ilaç yan etkisi yaşama durumu, sağlık hizmeti kullanımı ve depresyon riski anlamlı derecede yüksekti. Multimorbiditesi olanların ilaç uyumu, yaşam kalitesi ölçeği toplam puanı, hastalıklarının yeterli takip edilebildiğine ve şikâyetlerini anlatabilmek için yeterli zaman ayrılabildiğine yönelik inançları olmayanlara göre anlamlı derecede düşüktü. Multimorbiditesi olan katılımcıların %55,4'ünün (n=107) kendi ifadelerine göre tüm hastalıklarını bilen yöneten ve takip eden bir hekimi yoktu. Sonuç: Toplum sağlığı açısından önemli bir problem olan multimorbiditenin birçok olumsuz sonucu olabilmektedir. Bu olumsuz sonuçların birinci basamakta tespiti ve önlenmesinde aile hekimliğinin yaklaşımı önemli rol oynamaktadır. Ülkemizde birinci basamakta multimorbidite ve sorunlarıyla ilgili çalışma sayısı kısıtlıdır, bu konuda daha geniş örneklemde yapılacak çalışmaların bu sorunların çözümüyle ilgili faydaları olacağı kanaatindeyiz.
Özet (Çeviri)
Aims: Multimorbidity is one of the important problems which is increasing in frequency with the ageing society in our country as well as all over the world and which burdens patients, healthcare providers, the healthcare system and the economy of countries. In this study, we aimed to analyse the prevalence of multimorbidity, its variables and some of the problems caused by it in elderly patients followed up in primary care. Materials and Methods: This cross-sectional study was conducted between 1 July 2022 and 31 July 2022 on 300 individuals over the age of 65 registered in Afetevleri Family Health Centre and Toros Family Health Centre in Adana Province. After the sociodemographic data, chronic disease and drug use data, health service use data of the participants were recorded, questions about some possible negativities of multimorbidity were asked to the participants with chronic diseases; then MMAS-8 (Morisky 8-item Medication Adherence Questionnaire), GDS-15 (Geriatric Depression Scale-15) and WHOQOL-OLD (World Health Organisation Quality of Life Module for the Elderly) were applied to all participants by face-to-face interviews. Statistical package programme was used to analyse the data. Results: The median age of the total 300 participants was 70 years (65-88). 51,7% (n=155) were female, 77,7% (n=233) were in the 65-74 age group, 79% were married (n=237), 43,7% (n=131) were moderately educated, 55% (n=165) were retired, 50% (n=150) were middle-income, 73,3% (n=220) were living with their spouse. 89,7% (n=269) of the participants had at least one chronic disease. The prevalence of multimorbidity was 64,3% (n=193) and the prevalence of having 3 or more chronic diseases was 40% (n=120). The prevalence of polypharmacy was 36% (n=108). Participants with multimorbidity had significantly higher rates of polypharmacy, drug side effects, health service utilisation and depression risk. Participants with multimorbidity had significantly lower medication adherence, quality of life scale total score, beliefs that their diseases could be adequately monitored and that they could be given enough time to explain their complaints compared to those without multimorbidity. According to their own statements, 55,4% (n=107) of the participants with multimorbidity did not have a physician who knew all their diseases, managed and monitored them. Conclusion: Multimorbidity, which is an important problem in terms of public health, may have many negative consequences. The approach of family medicine plays an important role in the detection and prevention of these negative consequences in primary care. In our country, the number of studies on multimorbidity and its problems in primary care is limited, and we believe that studies to be conducted in a larger sample will be useful in solving these problems.
Benzer Tezler
- COVİD-19 tanısı ile Hacettepe Üniversitesi erişkin hastanesinde izlenen hastaların hastalık ile ilgili risk algıları ve yaşam tarzı değişikliği planlarının değerlendirilmesi
Evaluation of disease-related risk perceptions and lifestyle change plans of patients followed up at Hacettepe University adult hospital with the diagnosis of COVİD-19
KAMIL ZARNISHANOV
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
İç HastalıklarıHacettepe Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLAY SAİN GÜVEN
DR. ÖĞR. ÜYESİ NURSEL ÇALIK BAŞARAN
- Birinci basamakta takip edilen kronik hastalığı olan 65 yaş üzeri yaşlılarda sağlıklı yaşam biçim davranışlarının araştırılması ve yaşam kalitesinin ölçülmesi
Investigation of healthy lifestyle behaviors and measuring quality of life in elderly people over 65 years of age with chronic disease followed in primary care
FATİH OĞUR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KENAN TOPAL
- Birinci basamakta 65 yaşüstü hastalarda stopp versiyon-2 kriterlerinin polifarmasiye etkisinin değerlendirilmesi: Ümraniye Eğitim ASM örneği
Başlık çevirisi yok
HÜSEYİN ARSLAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. EMİN PALA
- Pediyatrik nefroloji polikliniğine başvuran üriner sistem taşı olan çocuklarda kliniğe ilk başvuru semptom ve bulgularının değerlendirilmesi
Evaluation of presenting symptoms and findings in children diagnosed with urinary system stones in pediatric nephrology outpatient clinic
SEVAL SARIKAYA
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
Aile HekimliğiAydın Adnan Menderes ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYFER GEMALMAZ
- Birinci basamakta takip edilen 65 yaş üstü hastaların günlük yaşam aktivitesinin ölçülmesi, depresyon riskinin ve yaşam kalitesinin belirlenmesi
Measurement of daily living activities, determination of depression risk and quality of life of patients over 65 years of age followed in primary care
AHMET SERHAT ŞEKER
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KENAN TOPAL