Aesthetic strategies in horror film sound design: Case studies from Japanese horror cinema
Korku filmi ses tasarımında estetik stratejiler: Japon korku sinemasından örnekler
- Tez No: 778326
- Danışmanlar: DOÇ. DR. TAYLAN ÖZDEMİR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Müzik, Sahne ve Görüntü Sanatları, Music, Performing and Visual Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: İngilizce
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Müzik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Müzik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 179
Özet
Korku filmleri, görselliği ve ses içeriği ile sinema tarihinde özgün bir yere sahiptir. Korku filmi izleme deneyimi yıllar içinde değişmiş olsa da, korku türünün temel amacı izleyiciyi çeşitli şekillerde korkutmak olmuş ve ismini de ortaya çıkarmayı amaçladığı bu özel etkiden almıştır. Bu amaçla görsel-işitsel birçok strateji ve araçtan faydalanılır, ses tasarımı da, korku filmi deneyimini oluşturmada önemli bir rol oynamaktadır. Bu çalışmada, Japonya'nın üretken ve özgün çağdaş korku sinemasından filmler incelenerek, ses tasarımının korku filmlerindeki estetik stratejilere olan katkısı araştırılacaktır. Korku türünün geleneklerini daha derinlemesine anlayabilmek ve seçilen filmlerin bunlardan nasıl farklılaştığını ya da bunlara nasıl yakınlaştığını görebilmek için çalışma, korku türünün kuramsal bir incelemesi ve Japon sinemasının tarihsel bir incelemesiyle başlayacaktır. Filmlerin ses tasarımlarındaki belirli inceliklerini daha net anlayabilmek için de Japon korku sinemasının özellikleri, sıklıkla kullanılan ortak temaları ve motifleri, yönetmenlerin tercihleri ve sinema dilleri ile ilgili bir inceleme yapılmıştır. Korku sineması ve Japon korku sinemasının özelliklerinin tartışıldığı bu girişin ardından korku filmlerinde film sesinin özellikleri birer birer başlıbaşına incelenecektir. Bu çalışmanın analiz yöntemi ölçülebilir verilerle yapılan nesnel gözlemlere hem de korku filmlerinin fenomenolojik deneyimine dayalı öznel gözlemlere dayanmaktadır. Analizin giriş bölümü, korku filmlerinin atmosferinin incelenmesiyle başlamaktadır; belirsiz ve anlaşılması zor bir olgu olmasına rağmen filmlerin algılanışını etkileyen önemli bir özellik olan korku filmi atmosferi, seçilen örnek filmler ve sahneler üzerinden incelenmiş; yönetmenlerin, atmosfere büyük katkısı olan film müziğine yaklaşımları ve tercihleri mercek altına alınmıştır. Film sesinin, örnek sahnelerde görsel anlatılarla olan ilişkisi ve bunun korku filmi deneyimine olan etkisi de ayrıca incelenmiştir. Varlığı özellikle rahatsız edici veya şiddet içerikli sahnelerde ortaya çıkan görsel ve işitsel bileşenlerin duygusal uyumsuzluğu veya tutarsızlığı, sahneleri daha da rahatsız edici bir deneyim haline getirebilirken, bilinçli bir şekilde tuhaf ve komik bir deneyim haline de dönüştürebilir. Öznel gözlemler aracılığıyla bu sahnelerin neden olabileceği olası deneyimler yorumlanırken bu uyumsuzluğun nasıl sağlandığı ve hangi yönetmenlerin bilinçli bir şekilde filmlerinde kullandığı da incelenmiştir. Bu çalışmada kullanılan analiz çerçevesi, film sesinin işlevsel özelliklerine, Michel Chion'un (1994) teorilerine dayanan 3 ana bileşenden oluşmaktadır: Beklenti yaratma (anticipation), noktalama (punctuation), birleşme ve ayrıştırma (unification and separation). Taylan Özdemir (2015) tarafından geliştirilen film sesinin fiziksel, mekansal ve zamansal özelliklerine dayanan analiz metodolojisinin yardımıyla da ölçülebilir veriler toplanarak bu işlevsel özelliklerin kapsamında yorumlanacaktır. Film sesinin beklenti yaratma (anticipation) özelliği korku ve gerilim sinemasının en önemli araçlarından biridir. Bu başlığın altında, film sesi kullanılarak veya katkısıyla film sahnelerinde nasıl gerilim yaratıldığı veya bunun daha çok artıldığı; bu sahnelerin kurgulanışından başlayarak ses seviyeleri, ses frekans aralıkları, tınısal, mekansal ve zamansal özellikleri ve başlıca deneyimsel farklılıkları mercek altına alınarak incelenmektedir. Beklenti yaratma (anticipation) özelliğinin işleyiş yapısı tehlike hissinin takdimi (introduction), gerilimin artırılması (build-up) ve gerilimin serbest bırakılması (release) olmak üzere üç sürece/noktaya ayrılarak analiz edilmiştir. Ayrıca korku filmlerinde sıkça rastlanan bu yapının birden fazla tekrarından oluşan sahnelere de ayrıntılı olarak odaklanılmıştır. Bu seçilen sahnelerde gerilim ilk kez ve erkenden serbest bırakıldıktan sonra genellikle göstermelik bir güven hissinin yaratıldığı bir an bulunmaktadır, bunu da tehlikenin tekrar daha güçlü bir şekilde ortaya çıkışıyla ikinci bir bölüm takip etmektedir. Bu iki bölümlü form kurgulanırken hangi bileşenlerin veya film sesi özelliklerinin ön plana çıktığına veya aşamalardaki ayrımların nasıl sağlandığına da dikkat edilmiştir. Film sesinin beklenti yaratma (anticipation) işlevsel özelliği Julian Hanich'in (2010) sinematik korkunun deneyimsel farklılıklarına dayanarak önerdiği terör (terror) ve dehşet (dread) ayrımı altında incelenmiştir. Ses tasarımı seyircinin hangi deneyimi yaşayacağı konusunda belirleyici bir etkendir. Her örnek için kesin ayrımlar yapmak zor olsa da ve deneyimlerin birbirine karıştığı noktalar bulunsa da, yaşanan deneyimlerdeki ayrımın farkındalığı gerilim sahnelerinin incelenmesi, yorumlanması ve oluşturulması için faydalı bir referans noktası sağlamaktadır. Film sesinin noktalama (punctuation) özelliği ise korku filmlerindeki dört önemli noktalama işlevi altında, sinematik şok (cinematik shock), anlatıya yardım eden sonik vurgu (sonic emphasis for narrative cueing), vurgu amaçlı sessizlik (silence for emphasis) ve bedensel empati (somatic empathy) başlıklarıyla işlenmiştir. Sinematik şok (cinematic shock), korku filmlerindeki ani ve beklenmedik korkutucu anlara odaklanırken bedensel empati (somatic empathy) başlığı altında korku filmlerinin seyircilere ekrandaki bedenlerle nasıl paralel bir deneyim yaşattığı tartışılmıştır. Anlatıya yardım eden sonik vurgu (sonic emphasis for narrative cueing) başlığı altında seslerin hikâye anlatımına nasıl katkı sağladığı, gözden kaçabilecek detayları veya sahnede hiç bulunmayanları bile nasıl anlatıya kattığı; vurgu amaçlı sessizlik (silence for emphasis) başlığı altında tam sessizliğin veya göreceli sessizliğin nasıl bir anlatı aracı olarak kullanıldığı tartışılmıştır. Bu sırada Japon korku sinemasında farklı alt türlerde bu noktalamaların nasıl ortaya çıktığı ve yönetmenlerin filmlerindeki tercihlerinin incelenmesi de hedeflenmiştir. Bu analiz bölümünün son parçası olarak film sesinin mekansal, zamansal ya da atmosferik birleşmeye ve ayrıştırmaya (unification and separation) nasıl katkıda bulunduğu örnek sahneler üzerinden tartışılmış; hem basit tek katmanlı uygulamalarda hem de daha karmaşık ve katmanlı uygulamalarda bu özelliklerden nasıl faydalanıldığı incelenmiştir. Çalışmanın son bölümünde ise, çalışma boyunca geliştirilen analiz metodolojisinden yararlanılarak Pulse (Kurosawa, 2001), Gozu (Miike, 2003) ve Dark Water (Nakata, 2002) filmlerinden seçilen anticipation sahneleri ayrıntılı bir şekilde incelenmiş, sahnelerdeki korku filmi deneyimi ve ses tasarımının bunlara katkısı mercek altına alınarak tartışılmıştır. Sonuç olarak, bu çalışmada daha önce geliştirilen analiz yöntemleri korku sinemasına açılıp geliştirilmiş; ses tasarımının farklı bileşenlerinden nasıl faydalanıldığı, amaçlanan korku filmi deneyimi için kullanılan film sesi estetik stratejileri ve bunların Japon korku sinemasında nasıl ortaya çıktığı detaylı bir şekilde incelenmiştir. 90'lı yıllardan başlayarak birçok dünya korku sinemasını büyük ölçüde etkilemiş olan J-horror akımı ve yönetmenlerinin film sesine olan yaklaşımları, sonik ve müzikal tercihleri de çalışma boyunca tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
Horror films have a unique place in cinema with their imagery and sonic qualities. While the experience of watching a horror film evolved throughout the years, the fundamental goal of the horror genre is to horrify the viewer in various ways, and it is named after this particular effect it aims to elicit. Sound design plays a major role in creating the horror film experience. In this study the contribution of sound design to aesthetic strategies employed in horror films will be investigated based on case studies from the prolific and influential contemporary horror cinema of Japan. In order to have a better perspective on the conventions of the genre and understand how the selected films converge or diverge from them, the study will be introduced with a theoretical investigation of the horror genre and a historical investigation of Japanese cinema. After the introduction, the properties of film sound in horror films will be examined individually. The analysis method of this study relies both on measurable data with objective observations and also subjective observations based on the phenomenological experience of horror films. The introduction of the analysis is by examining the atmosphere of horror films, although a vague and an intangible phenomenon, it is a crucial quality that affects the perception and it relies heavily on music and sound design. The framework of the analysis consists of 3 major components based on the theories of Michel Chion (1994), the functional properties of film sound: Anticipation, punctuation, unification and separation. The analysis methodology developed by Taylan Özdemir (2015) based on the physical, spatial and temporal properties of film sound will be utilized to gather and interpret measurable data within these functional properties of film sound. The anticipation function of film sound investigates how sound is employed in order to create and build tension, to create suspense. The punctuation function of film sound is investigated under four categories, these are cinematic shock, sonic emphasis for narrative cueing, silence for emphasis and somatic empathy. While cinematic shock focuses on the abrupt startling moments of horror films, somatic empathy explores how horror films affect the body of the viewer. In the last part of the individual analysis, how film sound contributes to achieving spatial, temporal or atmospheric unification and separation is investigated. In the final section of the study, the developed analysis methodology will be utilized to examine the selected scenes in detail. In conclusion, in this study the previously developed analysis methodologies will be further expanded to horror cinema; and the sonic aesthetic strategies employed for the intended horror film experience and how these emerge in Japanese horror cinema will be investigated.
Benzer Tezler
- Visualizing the past in three documentary films
Üç belgesel filmde geçmişin görselleştirilmesi
NİLGÜN ÖZTEN
Yüksek Lisans
İngilizce
2013
Sahne ve Görüntü SanatlarıKadir Has Üniversitesiİletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. LOUİSE SPENCE
- Binalarda su kazancı sağlamak amacıyla biyo-bilgili stratejilerin yapı kabuğu tasarımında uygulanmasına yönelik bir model önerisi
A model proposal to use bio-informed strategies in building shell design to provide water gaining in buildings
MAİDE MERVE TAŞKAN
- Silikon implant çevresinde gelişen kapsül kontraksiyonunun önlenmesinde glutatyonun etkisi
The effect of glutathione in preventing capsular contracture around silicone implants
RAUF NAMAZALIYEV
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Plastik ve Rekonstrüktif CerrahiSağlık Bilimleri ÜniversitesiPlastik Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NESRİN TAN BAŞER
- Postmodern anlatı kuramları ışığında Javier Marías'ın kurgularında anlatı stratejileri
Narrative strategies in the fictions of Javier Marías guided by postmodern narrative theories
ZEYNEP KAYACIK
Doktora
Türkçe
2022
Batı Dilleri ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALE TOLEDO
- Monument lighting strategies in heritage sites: A case study on Volubilis
Miras alanlarında anıt aydınlatma stratejileri: Volubilis üzerine bir örnek çalışma
ZAINAB RAOUI
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
MimarlıkBahçeşehir ÜniversitesiEğitim Programları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞEVKİYE MERVE TAŞOZ