Azerbaycan edebiyatında tiyatro
Theater in Azerbaijan literature
- Tez No: 778554
- Danışmanlar: PROF. DR. ERDOĞAN UYGUR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Azerbaycan edebiyatı, tiyatro, tarihî gelişim, sahne faaliyetleri, piyes, Azerbaijani literature, theatre, historical development, stage activities, play
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 275
Özet
Çalışmamızda, tiyatronun Azerbaycan edebiyatındaki gelişimi ve eserlerden hareketle toplumsal yapının bu sanatla ilişkisini incelemeye çalıştık. Azerbaycan tiyatrosunun ortaya çıkış ve gelişim evreleri, gelişimine öncülük eden yazarların eserleri, tiyatro eserlerinin muhtevası ve tercüme eserlerin sahnelenmesi hakkında bilgiler sunulan Azerbaycan Edebiyatında Tiyatro adlı çalışmamız; Önsöz, Giriş, Sonuç ve Bibliyograyfa bölümlerinden ayrı olarak üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, Azerbaycan tiyatrosunun tarihî dönemleri hakkında genel bilgiler verilerek beş dönemde incelediğimiz Azerbaycan tiyatrosunun gelişim sürecinde, edebiyat ve basının etkisine değinilmiştir. Tezimizin ikinci bölümünde, Mirza Fetali Ahundzade, Necef Bey Vezirov, Abdürrahim Bey Hakverdiyev, Celil Memmedguluzade, Hüseyin Cavid, Üzeyir Hacıbeyov, Cafer Cabbarlı ve İlyas Efendiyev gibi Azerbaycan tiyatrosunun öncü isimlerinin tiyatro oyunlarındaki muhteva özellikleri tespit edilmiştir. Bu bağlamda çalışmamızın ağırlık noktasını oluşturan bu eserler, muhtevalarına göre toplumsal, tarihî, dinî, felsefi ve siyasi piyesler olarak sınıflandırılmış; konu ve temaları bakımından ele alınmış, eğitim, kadın, din, dil ve üslup özellikleri açısından incelenmişlerdir. Çalışmamızın üçüncü bölümü, yabancı eserlerin Azerbaycan Türkçesine tercüme edilmesi ve sahnelenmesi üzerinedir. Buna yönelik yapılan incelemeler, Rus edebiyatından, Batı edebiyatından ve Türk edebiyatından aktarılan eserler olmak üzere üç grupta gerçekleştirilmiştir. Bu kısımda tespit edilen eserler arasında William Shakespeare'in; Hamlet, Othello, On İkinci Gece, Machtbeth, Nikolay Vasilyeviç Gogol'un; Müfettiş, Bir Evlenme; Friedrich Schiller'in; Hile ve Aşk, Jean Baptiste Poquelin Molière'in; Cimri, Namık Kemal'in Vatan Yahut Silistre , Nazım Hikmet'in Kafatası gibi oyunları yer almaktadır. Tezimizden elde edilen nihai görüşlerimiz sonuç bölümünde belirtilmiştir. Çalışma boyunca yararlanılan eserler bibliyografya hâlinde sunulmuştur. Tez, Ekler, Türkçe ve İngilizce özetle sonlanmaktadır.
Özet (Çeviri)
This study aimed to assess the progress of theater in Azerbaijan literature and the relationship between social structure and theater art depicted in the works. The current thesis entitled Theater in Azerbaijan Literature delivers details about the origin and development stages of the Azerbaijan theater, the artworks of the authors who pioneered its development, the composition of the theater artworks, and the staging of the translated works consisting of three chapters, namely Introduction, Conclusion, and Bibliography, in addition to the Preface. By providing general information about the historical courses of Azerbaijan theater, the initial chapter of the thesis addresses the influence of literature and the press in the progress of Azerbaijan theater, subsequently analyzing its five distinct eras. The second chapter of the thesis focuses on the content features of the leading figures of Azerbaijan theater, including Mirza Fetali Ahundzade, Necef Bey Vezirov, Abdürrahim Bey Hakverdiyev, Celil Memmedguluzade, Hüseyin Cavid, Üzeyir Hacıbeyov, Cafer Cabbarlı, and İlyas Efendiyev in the theatre. In this context, these plays constituting the center of gravity of our study were classified as social, historical, religious, philosophical, and political theatres based on their compositions, discussed in terms of their subjects and themes, and analyzed in terms of education, women, religion, language, and style. The third chapter of the thesis retains the translation and staging of foreign plays into Azerbaijani Turkic. The assessments made with this intent categorizes into three groups as works adapted from Russian, Western, and Turkish literature. Among the theatres specified in this chapter includes William Shakespeare's Hamlet, Othello, Twelfth Night, Macbeth; Nikolai Vasilievich Gogol's Inspector, A Marriage; Friedrich Schiller's Cheating and Love; Jean Baptiste Poquelin Molière's Stingy; Namık Kemal's Vatan Yahut Silistre; and Nazım Hikmet's Kafatası. Subsequently, the conclusion section delivers the final statement of the thesis. The bibliography section also presents the literature reviewed throughout the study. The thesis concludes with Appendices in Turkish and English.
Benzer Tezler
- Cafer Cabbarlı ve Namık Kemal'in tiyatro eserlerinin karşılaştırılması
Cafer Cabbarlı and Namık Kemal comparison of theather works
KONUL TAGHIZADE
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Karşılaştırmalı EdebiyatEskişehir Osmangazi ÜniversitesiKarşılaştırmalı Edebiyat Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FERZANE DEVLETABADİ
- Elçin Efendiyev'in romanlarında milli kimlik algısı
Perception of national identity in Elchin Efendiyev' s novels
GAMER AHMEDOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıKafkas ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İLKİN GULUSOY
- Hüseyin Cavid'in piyeslerinde sosyal meseleler
Social issues in the plays of Hüseyin Cavid
BÜŞRA ÜNAL MERT
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHDİ GENCELİ
- Nigar Refibeyli'nin şairliği
Poetry of nigar of Nigar Refibeyli
SEVİNC SÜLEYMANLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıÇukurova ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEMA ÇETİN BAYCANLAR
- Hayat gazetesi üzerine bir araştırma (2 cilt)
Başlık çevirisi yok
YAKUP SEVİMLİ
Doktora
Türkçe
2001
GazetecilikEge ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAVUZ AKPINAR