Sosyal ağlar ve örgütsel güç mesafesi: Öğretim elemanları üzerine bir karma yöntem araştırması
Social network and organizational power distance: A mixed method research on lecturers
- Tez No: 778656
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BERTAN AKYOL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 231
Özet
Bu araştırmanın amacı, Türkiye'de bir devlet üniversitesi olan A Üniversitesinde görev yapan öğretim elemanlarının örgütsel güç mesafesi algısının, üniversitedeki iş arkadaşlarıyla kurdukları sosyal ağlarla karşılaştırılmasıdır. Karma yöntemle yürütülen araştırmanın nicel boyutunda araştırma evrenini, 2020-2021 eğitim öğretim yılında Türkiye'deki devlet üniversitelerinden biri olan A Üniversitesinde görev yapan 1848 öğretim elemanı oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini 319 öğretim elemanı oluşturmaktadır. Araştırmaya, 14 fakülte ve 16 yüksekokul/meslek yüksekokulu olmak üzere 30 akademik birimden 385 öğretim elemanı dahil edilmiştir. Araştırmanın nitel boyutunda ise A Üniversitesinin B Fakültesinin C Anabilim Dalında görev yapan 34 öğretim elemanından 27'si çalışma grubunda yer almıştır. Araştırmada, Karma Yöntem Birleştirme Deseni (Yakınsayan Paralel Desen) kullanılmış olup; bu kapsamda, nicel ve nitel veri toplama ve analiz süreci eş zamanlı olarak gerçekleştirilerek veri analizi sonuçları bütünleştirilmiştir. Araştırmanın nicel boyutunda sosyal ağ eğilimine ilişkin nicel verilerin toplanmasında, Cohen, Klein, Daly ve Finnigan (2011) tarafından geliştirilen, Er (2017) tarafından Türkçeye uyarlanan“Sosyal Ağ Eğilimleri Ölçeği”kullanılmıştır. Araştırmada, örgüt içerisindeki güç mesafesinin ölçülmesi amacıyla, Yorulmaz, Çolak, Altınkurt ve Yılmaz (2018) tarafından geliştirilen“Örgütsel Güç Mesafesi Ölçeği”tercih edilmiştir. Araştırmanın nitel boyutunda, araştırmacı tarafından geliştirilen“Örgütsel Güç Mesafesi Görüşme Formu”ve“Sosyal Ağ Analizi Görüşme Formu”kullanılmıştır. Araştırmada nicel verilerin analizi SPSS 21 programı ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada, katılımcıların genel sosyal ağ eğilimi ve genel örgütsel güç mesafesi algısı, akademik unvan değişkenine göre katılımcıların örgütsel güç mesafesi algısı ve sosyal ağ eğilimi, katılımcıların sosyal ağ eğilimi ile örgütsel güç mesafesi algısı arasında ilişki istatistiksel analizler aracılığıyla belirlenmiştir. Nitel verilerin analizinde ise katılımcıların örgütsel güç mesafesine ilişkin görüşleri MAXQDA 2022, sosyal ağ analizi verileri ise UCINET 6.0 programı ile analiz edilmiştir. Araştırma bulgularına gelindiğinde; nicel boyutta öğretim elemanlarının genel sosyal ağ eğilimi düzeylerinin yüksek düzeyde olduğu, katılımcıların en fazla“bağlantı kurma isteği”algısına sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Öğretim elemanlarının genel örgütsel güç mesafesi algılarının orta düzeyde olduğu, katılımcıların en fazla“güce razı olma”algısına sahip olduğu saptanmıştır. Öğretim elemanlarının sosyal ağ eğilimlerinin akademik unvan değişkenine göre farklılık göstermediği, ancak örgütsel güç mesafesinin araştırma görevlilerinin lehine olmak üzere anlamlı şekilde farklılaştığı sonucuna ulaşılmıştır. Son olarak, öğretim elemanlarının genel sosyal ağ eğilimleri ile örgütsel güç mesafesi algısı arasında anlamlı bir ilişkinin olmadığı ortaya çıkmıştır. Araştırmanın nitel bölüm bulgularında ise, Örgütsel Güç Mesafesine ilişkin görüşlerden hareketle dört temaya ulaşılmıştır. Bunlar; gücü kabullenme, gücü araçsal kullanma, gücü meşrulaştırma ve güce razı olmadır. Katılımcıların en fazla gücü kabullenme, en az güce razı olma konusunda görüş bildirdikleri görülmüştür. Katılımcıların en fazla gücü kabullenmeye ilişkin görüş bildirmesi nicel bölüm verilerini destekler niteliktedir. Sosyal ağ analizinde ise katılımcıların mesleki ilişkiler ağının arkadaşlık ağından daha yoğun bir ağ yapısına sahip olduğu görülmüştür. Nitel boyutta, nicel boyutu doğrular şekilde, bireylerin bağlantı kurma isteğinin fazla olduğu saptanmıştır. Sosyal ağ yapısında nicel boyuttan farklı olarak profesörlerin ve araştırma görevlilerinin ağın merkezinde yer aldığı sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmada nicel ve nitel veri analizi sonuçlarının birçok noktada birbirini doğruladığı görülmekte olup karma yöntem araştırması kapsamında nicel ve nitel bölümün bulguları bütünleştirildiğinde iki temel sonuca ulaşılmıştır. Bunlar; (1) Öğretim elemanları üniversitedeki örgütsel güç mesafesini orta-yüksek düzeyde algılamaktadır. (2) Öğretim elemanlarının iş arkadaşlarıyla mesleki ilişkiler ve arkadaşlık ağı kurma eğilimi yüksektir. Yapılan bu çalışmanın alanyazına, yükseköğretim yönetimine ilişkin politika üreticilerine, üniversitenin üst yönetimine, akademisyenlere ve araştırmacılara katkı sağlaması beklenmektedir.
Özet (Çeviri)
The aim of this research is to compare the organizational power distance perceptions of the faculty members working at A University, which is a public university in Turkey, with the social networks they have established with their colleagues at the university. In the quantitative dimension of the research carried out with the mixed method, the research population consists of 1848 lecturers working at A University, one of the public universities in Turkey, in the 2020-2021 academic year. The sample of the research consists of 319 lecturers. 385 lecturers from 30 academic units, 14 faculties and 16 colleges/vocational schools, were included in the research. In the qualitative dimension of the research, 27 of 34 teaching staff working in the C Department of the B Faculty of the A University were included in the study group. Mixed Method Combination Design (Convergent Parallel Design) was used in the research; within this context, the quantitative and qualitative data collection and analysis processes were carried out simultaneously and the data analysis results were integrated. The“Social Network Tendencies Scale”, developed by Cohen, Klein, Daly, and Finnigan (2011) and adapted into Turkish by Er (2017), was used to collect quantitative data on social networking tendencies in the quantitative dimension of the study. In the research, the“Organizational Power Distance Scale”developed by Yorulmaz, Çolak, Altınkurt and Yılmaz (2018) was preferred in order to measure the power distance within the organization. In the qualitative dimension of the research,“Organizational Power Distance Interview Form”and“Social Network Analysis Interview Form”developed by the researcher were used. In the analysis of the data obtained in the research; the analysis of quantitative data was carried out with the SPSS 21 program. In the study, the general social network tendency and general organizational power distance perception of the participants, the organizational power distance perception of the participants according to the academic title variable and the analyzes of the social network tendency, were made. Finally, statistical analyzes were performed to determine the difference between social network tendency and organizational power distance perception. The analysis of the participants' views on organizational power distance was analyzed with the MAXQDA 2022 program, and the social network analysis data was analyzed with the UCINET 6.0 program. As for the research findings; in the quantitative dimension, it was concluded that the general social network tendency levels of the lecturers were high, and the participants had the highest perception of“desire to establish a connection”. It was determined that the general organizational power distance perceptions of the lecturers were at a moderate level, and the participants had the highest perception of“consent to power”. It was concluded that the social network tendencies of the lecturers did not differ according to the academic title variable, but the organizational power distance differed significantly in favor of the research assistants. Finally, it was found that there was no significant relationship between the general social network tendencies of the lecturers and their perception of organizational power distance. In the qualitative part of the research, four themes were reached based on the views on Organizational Power Distance: acceptance of power, instrumental use of power, legitimation of power, and consent to power. The views of the participants on accepting power the most support the quantitative data. In the social network analysis, it was seen that the professional relations network has a more intense network structure than the friendship network. This result, it has been determined that individuals have a high desire to connect, confirming the quantitative dimension. In the social network structure, unlike the quantitative dimension, it has been concluded that professors and research assistants are at the center of the network. In the research, it is seen that the results of quantitative and qualitative data analysis confirm each other at many points, and two basic results have been reached when quantitative and qualitative data analyzes are integrated within the scope of mixed method research. These are; (1) Faculty members perceive the organizational power distance in the university at a medium-high level. (2) lecturers have a high tendency to establish professional relationships and friendship networks with their colleagues. It is expected that this study will contribute to the literature, policy makers related to higher education administration, top management of the university, academics and researchers.
Benzer Tezler
- Le dilemme de l'institutionnalisation et de l'autonomie au sein des nouveaux mouvements sociaux: Etudes des cas des Mouvements des Gilets Jaunes et des Indignes
Yeni toplumsal hareketlerde kurumsallaşma ve otonomi ikilemi: Sarı Yelekliler ve Öfkeliler Hareketleri örneği
YUNUS TURAN
Yüksek Lisans
Fransızca
2022
Siyasal BilimlerGalatasaray ÜniversitesiSiyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
DR. MAGALI BOUMAZA
- Yönetici-çalışan ilişkilerinde örgüt dışı informal etkileşimler modeli: Nitel bir araştırma
Out of organization informal interactions model for relations of manager-employee: A qualitative study
KAMURAN CERİT
- Kaynak bağımlılığı kuramı çerçevesinde örgüt içi güç ilişkileri ve sosyal ağlar: Gıda sektöründe bir araştırma
Intraorganizational power relations and social networks within the framework of resource dependence theory: A research on a company in the food industry
MEHTAP ÖZTÜRK
- Ağ yaklaşımı ve sosyal sermaye kuramı perspektifinden formel örgütlerde ilişkiler: Belediye meclisi sosyal ağ analizi incelemesi
The relations in the formal organizations within the scope of networks approach and social capital theory: Social network analysis of a municipal council
HÜLYA AĞCASULU
Doktora
Türkçe
2017
Kamu YönetimiSüleyman Demirel ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURAT OKCU
- Örgütler arası güç ve bağımlılık ilişkilerinde sosyal ağların rolü üzerine bir inceleme: Suriye'deki muhalif hareketler örneği
A study about the role of social networks on inter-organizational power and dependency relations: The case of Syrian opposition movements
KORUHAN FAYGANOĞLU
Doktora
Türkçe
2015
Uluslararası İlişkilerBaşkent Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. H. CENK SÖZEN