Türkiye'de biyogüvenlik politikaları ve ilgili meslek gruplarına göre bu politikaların değerlendirilmesi
Biosafety policies in Turkiye and the evaluation of these policies for the relevant occupational groups
- Tez No: 780560
- Danışmanlar: PROF. DR. EMİNE OLHAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Biyoteknoloji, Siyasal Bilimler, Biotechnology, Political Science
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Biyoteknoloji Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Biyoteknoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 187
Özet
Bu tez yeni gen düzenleme teknikleri de dâhil dünyadaki farklı yaklaşımlar ekseninde gelişen Türkiye ile Avrupa Birliği (AB) biyogüvenlik politikalarını karşılaştırmalı olarak değerlendirmekle birlikte; gıda mühendisliği, ziraat mühendisliği ile veteriner hekimlik meslekleri mensuplarının sosyodemografik özelliklerinin, bu politikalara ilişkin bilgi ve güven düzeylerine etkililerinin belirlenmesini ele almaktadır. Tezde dünyada transgenik ürün yetiştiriciliğinde öncü beş ülke (ABD, Brezilya, Arjantin, Kanada ve Hindistan), AB ve Türkiye başta olmak üzere çeşitli ülkeler ile uluslararası kuruluşların biyogüvenlik politikalarına ilişkin literatür araştırmasından elde edilen bulguların yanı sıra, Ankara İli evreninden oransal örnekleme yöntemi ile seçilen 261 kişiye uygulanan Likert tipi ve sıralamalı ölçeğe dayanan ifadelerin yer aldığı anketlere dayalı bulgular paylaşılmıştır. Katılımcıların sosyodemografik özellikleri ve genel GDO bilgi düzeyleri frekans ve yüzde analizi ile ortaya konulmuş, ki-kare ve likelihood testleri ile belirli ifadeler arasındaki bağımlılık yapısı sorgulanmıştır. Sosyodemografik özelliklerin biyogüvenlik bilgisi ve güven düzeyi üzerinde etkisi Mann-Whitney U ve Kruskal Wallis testleri ile belirlenmiştir. Sosyodemografik özellikler, öncelikle keşfedici faktör analizi ile oluşturulan dört farklı puan türüyle, ardından sıralamalı ölçeğe dayalı ifadelerin her biri ile ayrı ayrı karşılaştırılmıştır. Farklılık gösteren puan türlerine tezde yer verilmiştir. Ulusal ve bölgesel önceliklerde bazı farklılıklar olmakla birlikte, Türkiye ve AB'nin biyogüvenlik politikalarının büyük ölçüde uyumlu olduğu gözlemlenmiştir. Ayrıca yaş, cinsiyet, meslek, hane tipi, eğitim düzeyi, biyoteknoloji veya GDO dersi alma veya biyoteknoloji eğitimlerine meslek gereği katılma gibi parametrelerin katılımcıların biyogüvenlik bilgi ve güven düzeyleri üzerinde etkili olduğu belirlenmiştir. Hizmet içi eğitimlerin yukarıda belirtilen sosyodemografik parametrelere göre düzenlenmesi biyogüvenlik mekanizmasının güvenilirliğine katkı sağlayacaktır.
Özet (Çeviri)
This thesis comparatively evaluates the biosafety policies of Turkiye and the EU, developed in the context of different approaches in the world, including the new gene editing techniques; and aims at determining the effects of the sociodemographic characteristics of food engineering, agricultural engineering, and veterinary medical professionals on their knowledge and confidence levels in these policies. In addition to findings obtained by literature review on the biosafety policies of various countries, especially the top five countries (USA, Brazil, Argentina, Canada, and India) in planting global transgenic crops, the EU, Turkiye, and international organizations, this thesis also presents findings from questionnaires with Likert type and ordinal scale-based expressions, applied to 261 individuals selected by the proportional sampling method from the Ankara province. The participants' sociodemographic characteristics and general GMO knowledge levels were determined by the frequency and percentage analyses. The dependency between certain expressions was analyzed with the chi-square and likelihood tests. The Mann-Whitney U and Kruskal-Wallis tests were used to determine the influence of the sociodemographic characteristics, which were first compared with the types of scores created by Exploratory Factor Analysis, then with each of the statements based on the ordinal scale, on the biosafety knowledge and trust level. The types of scores displaying differences were reported in this thesis. Despite specific differences in national and regional priorities, it has been observed that the biosafety policies of Turkiye and the EU are largely compatible. Furthermore, it was determined that the parameters related to age, gender, occupation, household type, education level, taking biotechnology or GMO courses, or participating in biotechnology training as a job requirement were influential on the biosafety knowledge and confidence levels of the professionals. Therefore, designing in-service training given the aforementioned sociodemographic parameters would improve the biosafety mechanism's reliability.
Benzer Tezler
- Türkiye'de ve Avrupa Birliği'nde biyogüvenlik politikalarının karşılaştırması
Comparison of biosafety policies in Turkey and European Union
ELİF GÖKÇEN KÖKTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
BiyoteknolojiAnkara ÜniversitesiBiyoteknoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİNE OLHAN
- Kurumsal ve yasal yapı çerçevesinde Türkiye'de tohumculuk
In the institutional and legal framework, seed in Turkey
AYSU TAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
HukukAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜHEYLA SUZAN GÖKALP
- Bilim ve teknoloji politikaları bağlamında Türkiye'de biyogüvenlik yasa tasarısının incelenmesi
A study on biosafety draft law in the context of science and technology policies in Turkey
EMİNE GÜLŞAH ÖZCANALP
- Okul laboratuvarlarındaki biyolojik risklerin değerlendirilmesi ve farkındalık düzeylerinin tespiti
Risk assesment of biolojical risks and evaluation of awareness levels in school laboratories
NURAY AKBULUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HİKMET KATIRCIOĞLU
- Biyolojik risk yönetiminde seçilmiş ajan patojenler programı Türkiye modelinin oluşturulması
Biological risk management selected agents pathogens program, the development of sample Turkey's model
MUHİTTİN DEMİRKASIMOĞLU
Doktora
Türkçe
2021
Halk SağlığıGazi ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA NECMİ İLHAN