Ortak malların trajedisi yaklaşımı çerçevesinde Türkiye'de balıkçılığın tarihsel analizi: Antalya ve Muğla illeri araştırması
Historical analysis of fisheries in Turkey in the framework of the tragedy of the commons: A study in Antalya and Muğla provinces
- Tez No: 781017
- Danışmanlar: PROF. DR. BÜLENT GÜLÇUBUK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Su Ürünleri, Ziraat, Economics, Aquatic Products, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 196
Özet
Bu çalışmada, Garett Hardin tarafından 1968 yılında ortaya konan“Ortak Malların Trajedisi”(OMT) kavramı kapsamında kıyı balıkçılığı Antalya ve Muğla illeri özelinde incelenmiş, başarılı ve başarısız örneklerinin geçmişteki bulgular ve araştırmalar ile günümüzdeki durumları karşılaştırılmıştır. Çalışmada OMT'nin tanımı, nedenleri ve çözüm önerileri ele alınmış, ayrıca Ostrom'un tasarım ilkeleri açıklanmıştır. Muğla ilinden (Bodrum ve Güllük) 63, Antalya ilinden (Alanya ve Gazipaşa) 39 olmak üzere toplam 102 balıkçı, bölgedeki kamu kuruluşları ve Su Ürünleri Örgütleri (SÜRKOOP Merkez Birliği ile Muğla ve Antalya Bölge Birlikleri, Türkler Balıkçılar Derneği, Kooperatifler) başkanları ile yüz yüze görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Anket aracılığıyla balıkçıların sosyo-ekonomik durumları ve bölgedeki balıkçılık ile ilgili edinilen bulgular Ostrom'un tasarım ilkelerine uyum bakımından incelenmiştir. Bulgular tasarım ilkeleri ile uyum ve balıkçı tutumları ile ilişkileri bakımından istatistiki yöntemler ile değerlendirilmiş ve balıkçıların tutumlarının tasarım ilkeleri ile ilişkileri belirlenmiştir. Muğla ve Antalya'daki durum geçmiş ile kıyaslandığında özellikle küçük ölçekli balıkçılığın yapısında önemli bir değişiklik görülmemiştir. Turizm, yerleşim, nüfus artışı sonucunda ortak alanların kullanımı üzerinde baskı tespit edilmiştir. Dünya literatürüne geçmiş olan balıkçılar arasındaki paylaşım sisteminin sınırlı da olsa halen kullanıldığı (Antalya Gazipaşa) tespit edilmiştir. Araştırma bölgesinde henüz su ürünlerinden kaynaklanan bir trajedinin yaşandığına ilişkin kesin bir sonuca varılmasa da aşırı avcılık, kirlilik, amatör balıkçı ile profesyonel balıkçı arasında bir ayrımın olmaması ve istilacı türlerin (balon balığı) verdiği zararlar gibi durumlardan ötürü canlı doğal kaynaklar üzerinde bir baskı meydana gelmekte ve potansiyel bir trajedi yaşanabilecek şartları oluşturmaktadır. Çalışmanın sonunda balıkçılığın mevcut durumu ve trajediyi engelleyecek kapasite ile ilgili tespitler yapılmış ve günümüz şartlarına göre olası bir trajediden kaçınılması için öneriler sunulmuştur. Sağlanan tavsiyeler ileride balıkçılık yönetimi ve ilgili diğer konularda geliştirilecek politikalar ve stratejilere katkı sağlayabilecektir.
Özet (Çeviri)
In this study, coastal fisheries in Antalya and Muğla provinces were studied within the framework of“The Tragedy of the Commons”(ToC), which was introduced by Garett Hardin in 1968, successful and unsuccessful examples were discussed with recent findings and research. The study covers the identification of ToC, causes and suggestions on the solutions as well as Ostrom's design principles. A total of 102 face to face interviews were carried out with the fishermen, 63 of which from Muğla province (Bodrum and Güllük) and 39 of which from Antalya province (Alanya and Gazipaşa), together with relevant local public management bodies and fisheries organisations (SÜRKOOP and its regional unions in Muğla and Antalya, cooperatives and Türkler Fisheries Association). Following the interviews socio-economic status of the fishermen in the region, the state of fisheries in both areas were collected and this information was analysed on their compliance with Ostrom's design principles and results were assessed. Findings were analysed on their compliance with design principles and their relationship with fishermen's attitudes according to the proper statistical methods. Compared to the previous findings, no major change was recognised, particularly in small-scale fisheries. Increase in tourism, urbanisation and population led to an increase on the pressure on the use of common areas. Findings suggests that although it is limited, examples of collected action is still use (in Antalya Gazipaşa). There is no evidence supporting the existence of a tragedy in the field of fisheries, but considering the facts such as overfishing, pollution, no differentiation between amateur and professional fishermen and damage caused by invasive species (i.e., puffer fish) exerts a pressure on the natural resources and create the necessary condition for a potential ToC. The final part of the study identifies the status and the capacity to prevent a tragedy and provides some advice for the measures to prevent a possible tragedy in today's conditions. This advice may be useful for the development of policies and strategies in fisheries management and other relevant fields in the future.
Benzer Tezler
- Avrupa Birliği ortak balıkçılık politikası ve Türkiye
European Union common fisheries policy and Turkey
ÖZGE GÖKDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Ekonomiİstanbul ÜniversitesiAvrupa Birliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAVVA TUNÇ ÇELEBİ
- Çevresel müştereklerin yönetiminde yetki meselesi: Trakya'da müşterek mera yönetimi üzerine bir alan araştırması
The issue of authority in the management of environmental commons: A case study on common pasture management in Thrace region
İLKNUR GÜL
Doktora
Türkçe
2024
Kamu Yönetimiİstanbul ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEVİM BUDAK
- Türkiye'de ortak malların kullanımı
Usage of common goods in Turkey
SİBEL MENTEŞE
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
EkonomiAnkara ÜniversitesiSosyal Çevre Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF.DR. ÇELİK ARUOBA
- Ortak malların yönetilmesinde piyasa ekonomisinin rolü
The role of the market economy in the management of commons
ERHAN ÇELİK