Sivas Zara Beypınarı köyü ve çevresine ait etnolojik ve müzikolojik unsurlar üzerine bir alan çalışması
A field study on etnological and musicological elements of Sivas Zara Beypınarı village and its surroundings
- Tez No: 781180
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ KUBİLAY YILMAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Müzik, Music
- Anahtar Kelimeler: Karabel, halk ezgileri, Zazaca, Karabel yöresi etnografisi, etnoloji, Beypınarı, Karabel, folk melodies, Zazaki, ethnography of Karabel region, ethnology, Beypınarı
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Müzik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 176
Özet
Karabel yöresi; Sivas'ın Kangal, Ulaş, Divriği, Hafik ve Zara ilçelerini içine alan ancak sınırları tam olarak çizilememiş coğrafi bir bölgeye verilen addır. Bu çalışmada Karabel/Qerebêl sınırları içerisinde yer alan Beypınarı/Begpar köyü ve bu köye bağlı mezralarda yaşayan veya memleketi buralar olan kaynak kişiler tespit edilmiş, halk ezgileri ile diğer etnolojik öğeler nitel araştırma modeline dayalı alan araştırması yöntemi ve gözlem-görüşme teknikleri ile derlenmiş ve çalışma literatür tarama yöntemiyle desteklenmiştir. Beypınarı köyünde konuşulan dil, arkaik bir dil olan Zazacadır. Zazacanın tehlike altında olan bir dil olmasına bağlı olarak yörede kullanılan dilin de aynı tehlikeye maruz kalması dolayısıyla çalışmayı Zazaca ezgiler çevresinde şekillendirme gerekliliği doğmuştur. Bir dilin tehlike altında olması bütün bir kültürü etkilediğinden dolayı Zaza coğrafyasında konuşulan farklı ağızlar, gelenek-görenek ve belli başlı ritüeller, arkaik yapılar, arkaik inanışlar, geleneksel giyim-kuşam, hikâyeler ve müziğin de içerisinde olduğu birçok etnolojik öğe de yine tehlike altında olma durumundan etkilenmektedir. Buna paralel olarak Beypınarı köyü özelinde yapılan araştırma sonucunda besteleme çalışmalarının sınırlı olmasından dolayı Zazaca halk ezgilerinin tehlike altında olduğu neticesine varılmıştır. Bu tehlikeye dikkat çekmek ve unutulmaya yüz tutmuş kültürel öğeleri bilim dünyasına kazandırmak amacıyla derlemeler yapılmış ve çalışma, hikayesi olan ezgilerle sınırlı tutulmuştur. Bu doğrultuda derlenip notaya alınan 7 adet hikâyeli Zazaca halk ezgisi güfte ve müzikal analizlere tâbi tutulmuş, müzik dışında kalan diğer etnolojik verilerin halk ezgilerindeki yeri değerlendirilmiştir. Yapılan analizlere göre derlenen ezgilerin tamamının kırık hava türünde ve makamsal yapıda olduğu tespit edilmiştir. Hüseyni, Uşşak ve Segâh makamlarında olan bu ezgilerin temaları ise; Aşk-sevgi, ölüm ve afet-felaket şeklindedir. Çalışma sürecinde Beypınarı köyünde otantik enstrümanların izine rastlanmıştır. Bunlar: meşe kozalağı, kemik ve düdüktür. Yörede icra bağlamında mevcudiyetini sürdüren enstrümanlar ise: bağlama, kemençe, keman, dilsiz kaval, asma davul, zurna ve mey şeklindedir.
Özet (Çeviri)
Karabel is the name of a geographical region that includes Kangal, Ulaş, Divriği, Hafik and Zara districts of Sivas. The borders of the region, however, are not completely clear. In this study, source people living or originating in the village Beypınarı and its hamlets located within the borders of Karabel (Qerebêl) have been found; folk tunes and other ethnological elements were collected using qualitative research methods including field research and observation-interview techniques supported by literature review. The language spoken in Beypınarı village is Zazaki, an archaic language. Since Zazaki is an endangered language, and hence similarly the language used in the region, the research had to focus on Zaza melodies. Since the endangerment of a language affects a whole culture, many ethnological aspects, including different dialects, traditions-customs and specific rituals, archaic structures, archaic beliefs, traditional clothing, stories and music, as can be found in the Zaza region are similar in danger. Concordantly, as a result of there search carriedout in Beypınarı village, it was concluded that Zaza folk melodies are in danger due to the limited number of composition studies. In order to draw attention to this danger and bring forgotten cultural traditions into the scientific world, collections were made, and the study was limited to melodies with a story. In this sense, seven Zaza folk melodies, together with their stories, were compiled and notated; further, their lyrics and music were analysed; eventually, other ethnological data of folk melodies beyond the music was evaluated. According to the analyzes made, it was determined that all of the melodies compiled were in the metered folk song type and in the maqam structure. The themes of these melodies in Hüseyni, Uşşak and Segâh maqams are; in the form of love, death and disaster. During the study, traces of authentic instruments were found in Beypınarı village. These are: oac cone, bone and fusilli. The instruments that continue to exist in the context of performance in the region are: Baglama, kemancha, violin, shrill pipe, drum, zurna and mey.
Benzer Tezler
- Beypınar-Zara (Sivas) bölgesinde bulunan kromit yataklarının jeolojik ve mineralojik olarak incelenmesi
Geologic and mineralogical investigations of chromite deposits in the Beypinari-Zara region (Sivas)
EVREN ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Jeoloji MühendisliğiÇukurova ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA AKYILDIZ
- Sivas-Zara ilçesinde besi işletmelerinin yapısı, sorunları ve çözüm yolları
The Sturucture and solition ways of the fattering firms in the district of Sivas-Zara
CENGİZ KURT
- Synthesis of silver nanoparticles by lanolin obtained from sheep wool of Sivas-Zara region and their antioxidant, antibacterial and photocatalytic activities
Sı̇vas-Zara yöresı̇ koyun yününden elde edı̇len lanolı̇n ı̇le gümüş nanopartı̇küllerı̇n sentezı̇ ve antı̇oksı̇dan, antı̇bakterı̇yel ve fotokatalı̇tı̇k etkı̇lerı̇
HABOON AHMED HASSAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
BiyomühendislikÜsküdar ÜniversitesiBiyomühendislik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BETÜL GÜRÜNLÜ
- Keratin supported lanolin based silver nanoparticles synthesized from sheep wool of Sivas-Zara region and identifying their antioxidant, antibacterial and photocatalytic activities
Sı̇vas-Zara yöresı̇ koyun yününden sentezlenen keratı̇n desteklı̇ lanolı̇n esaslı gümüş nanopartı̇küllerı̇n antı̇oksı̇dan, antı̇bakterı̇yel ve fotokatalı̇tı̇k etkı̇lerı̇nı̇n belı̇rlenmesı̇
ASMA ISSAM IBRAHIM MUJAHED
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
BiyomühendislikÜsküdar ÜniversitesiBiyomühendislik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BETÜL GÜRÜNLÜ
- Sivas ili Zara yöresinde bulunan sert kenelerin (Acari: Ixodidae) faunistik açıdan incelenmesi
A faunistic study of hard ticks (Acari: Ixodidae) of Si̇vas/Zara province
ERAY ŞİMŞEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
BiyolojiGaziosmanpaşa ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET BURSALI