Mâverâünnehir tefsir geleneğinin 20. yüzyıldaki özellikleri: Şeyh Muhammed Sadık Muhammed Yusuf ve Tefsiri Hilâl
Features of Transoxiana tafsir tradition in the 20th century: Sheikh Muhammed Sadık Muhammed Yusuf and Tafsiri Hilal
- Tez No: 782601
- Danışmanlar: PROF. DR. İSMAİL ÇALIŞKAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tefsir Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 341
Özet
Bu çalışma, Tefsir tarihinde önemli yere sahip olan Mâverâünnehir bölgesindeki tefsir çalışmalarının 20. yüzyıldaki özellikleri Şeyh Muhammed Sadık Muhammed Yusuf'un Tefsiri Hilâl adlı eseri örneğinde ele almıştır. Giriş ve üç bölümden oluşan bu çalışmanın giriş bölümünde tezin konusu, önemi, amacı, yöntemi ve konuyla ilgili çalışmalardan bahsedilmiştir. Birinci bölümde, Mâverâünnehir'de on bir asırdan fazla tarihi süreçte oluşan tefsir faaliyetleri üç döneme ayırarak ele alınmıştır. Önce Mâverâünnehir halkının İslam'ı kabulünden Çarlık Rusya ıstılasına kadarki dönemde yapılan Arapça, Farsça ve Türkçe tefsir ve mealler hakkında bilgiler verilmiştir. Ardından Sovyetler Birliği döneminde yapılan Kur'an çalışmalarıdan bahsedilmiştir. Son olara bağımsızlık sonrası Özbekistan'da yapılan Özbekçe meal ve tefsirlerle ilgili bilgilere yer verilmiştir. İkinci Bölümde, Muhammed Sadık Muhammed Yusuf'un hayatı, ilmi faaliyetleri ve eserlerinin tanıtımı yapılmıştır. Üçüncü Bölümde, ilk yayımlanan Özbekçe tefsir olan Tefsiri Hilâl'in özellikleri ve uygulanan metot incelenmiştir. Önce tefsirin yazılış tarihi; müfessirin istifade ettiği kaynakları; tefsirin temel özelliklerinden bahsedilmiştir. Ardından kendisine kadar gelen rivayet malzemesinin kullanış biçimi, İslam kültürünün tefsir geleneğine büyük oranda bağlı kaldığı, muteber klasik ve modern eserlerden yararlandığı, ayetlerin tefsirindeki dirayet yönü örneklerle izah edilmiştir. Son olarak Tefsiri Hilâl Ulûmü'l-Kur'an açısından incelenmiştir.
Özet (Çeviri)
This study observes the 20th century features of tafseer studies in the Transoxiana region, which has an important place in the history of tafseer, in the example of Sheikh Muhammad Sadik Muhammad Yusuf's Tafsiri Hilal (Tafseer of Quran). In the introduction part of this study, which consists of an introduction and three parts, the subject of the thesis, its importance, purpose, method and studies related to the subject are mentioned. In the first part, the tafseer activities that took place in Transoxiana in the historical process of more than eleven centuries were discussed by dividing them into three periods. First, information is given about the Arabic, Persian and Turkish tafseers and translations of Quran made in the period from the conversion of the people of Transoxiana to Islam to the invasion of Tsarist Russia. Then, the Qur'an studies made during the Soviet Union period are mentioned. Finally, information about Uzbek translations and tafseers of Quran made in Uzbekistan after independence. In the second part, Muhammad Sadik's life, scientific activities and works were introduced. In the third part, the characteristics of Tafsiri Hilal, the first published Uzbek tafseer, and the method applied are examined. First of all, history of the writing date of the tafseer, the sources used by the interpreter, and the basic features of tafseer are mentioned. Then, the way of using the narration material that passed on to him, Islamic culture largely adhered to the tradition of tafseer, benefited from the reputable classical and modern works, and the acumen in the tafsir of the verses were explained with examples. Finally, Tafsiri Hilal has been examined from the view of Hilal Ulumü'l-Qur'an.
Benzer Tezler
- Buharalı Alim Zendevistî'nin Ravzatü'l-Ulemâ adlı eseri çerçevesinde Hanefî (Mâtürîdî) gelenek
Hanafi (Maturidi) tradition in the framework of the work named Rawdat al-Ulama by the Bukhara school Zandawisti
KURSANBEK DUISHONKUL UULU
Doktora
Türkçe
2024
Dinİstanbul ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET DALKILIÇ
- Maveraünnehir Bölgesinde hadis çalışmaları (Hicri ilk üç asır)
The hadith studies in Maveraunnehir Region (First three centuries of the hijrah)
DURSUN SARI
Doktora
Türkçe
2019
DinErciyes ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SÜLEYMAN DOĞANAY
- İman-amel bağlamında Ebü'l Berekât en-Nesefî'nin Medarikü't-tenzîl adlı eseri
Ebü'l Bekekât en-Nesefî's work called Medarikü't-tenzîl in the context of faith and action
ENVER ÇAMUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET ÖZDEMİR
- Ebû Hayyân tefsirinin kaynakları: Te'Vîlâtü'l Kur'an örneği
The sources of Abu Hayyan's commentary: Tawilat a-Quran as an example
ABDURRAHMAN KAAN KARAGÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MESUT KAYA
- Tahrânî'nin eẕ-Ẕerîʿa ilâ teṣânîfi'ş-Şîʿa adlı eserindeki tefsir maddesinin incelenmesi
Examination of the termination article in Tehrānī's work called Al-Dharīʿa İlā Ṭaṣānīfi al-Shī'a
MURAT ÇEVİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEMA ÇELEM