Geri Dön

Çok uluslu şirketlerin kurumlar vergisi matrahının belirlenmesinde AB yaklaşımı ve Türkiye'ye etkileri

EU approach in determining the corporate tax base of multinational companies and its effects on Turkey

  1. Tez No: 782795
  2. Yazar: ÖMER KAYA
  3. Danışmanlar: PROF. DR. NURİ SEMİH ÖZ
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Ekonomi, Maliye, Economics, Finance
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Maliye (Kamu Ekonomisi) Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 223

Özet

Uluslararası vergilendirme sorunlarının merkezinde Çokuluslu Şirketler (ÇUŞ) yer almaktadırlar. ÇUŞ'ların vergilendirmesi sorununun bir boyutu bu kuruluşların ödemeleri gereken vergiyi tam olarak ödememeleri ve faaliyette bulundukları ülkelere düşen vergi payının hakkaniyetli olarak tespit ve tahsilinin yapılamaması ile ilgilidir. Diğer boyutu ise, çifte vergilendirme sorunlarının giderilmesi, uyum maliyetlerinin azaltılması, yatırım ve iş ortamının iyileştirilmesi ile ilgilidir. Bu çerçevede Avrupa Birliği'nin (AB) kuruluş yıllarından itibaren birlik çapında kurumlar vergisinin uyumlaştırılması tartışılagelmiştir. 2000'li yılların başından itibaren ortak kurumlar vergisi matrahı gündeme gelmiş ve 2011 yılında konsolide kurumlar vergisi matrahı taslağı yayımlanmıştır. Daha sonra, 2016 yılında birbirinin tamamlayıcısı olan iki aşamalı direktif taslakları (ortak kurumlar vergisi matrahı-CCTB ve ortak konsolide kurumlar vergisi matrahı- CCCTB) hazırlanmıştır. Tez çalışmasında, ÇUŞ'lar olgusu vergi bağlamında incelenip, AB'de kurumlar vergisi uyumlaştırması çabalarının geçmişteki ve günümüzdeki seyri irdelendikten sonra CCTB nihai taslağının Türkiye mevzuatı ile karşılaştırılması yapılmış, benzeşen ve farklılık gösteren düzenlemeler incelenmiştir. Direktif Taslağı'nın uygulanması halinde finansman giderleri, AR-GE harcamaları, amortismanlar ve fiktif faiz giderleri bakımından kurumlar vergisi matrahında oluşacak muhtemel değişiklikler, finansal tabloları yayımlanan şirketler üzerinde yapılan ampirik bir araştırma sonucunda ortaya konmuştur. Araştırmaya konu edilen taslak, tüm üye ülkelerin onayı temin edilemediği için 2021 yılı ilkbaharına kadar konsey tarafından onaylanmamıştır. 2021 Mayıs ayında AB Komisyonu tarafından yeni eylem planı (BEFIT) hazırlanarak mevcut direktif taslakları yerine Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü'ndeki (OECD) Ayak 1 ve Ayak 2 Eylem planları ile uyumlu yeni bir Direktif Taslağı hazırlanacağı ilan edilmiştir. Dolayısıyla, bu çalışmada ayrıca BEFIT eylem planı ile devam edilen uyumlaştırma yolundaki adımların ortak kurumlar vergisi matrahı ile sonuçlanıp sonuçlanamayacağı tartışılmıştır.

Özet (Çeviri)

Multinational Enterprises (MNEs) are at the center of international taxation issues. One dimension of the taxation problem of MNEs is related to the fact that these institutions do not fully pay the tax they are required to pay and that the tax share of the countries in which they operate cannot be determined and collected fairly. The other dimension is related to the elimination of double taxation problems, reduction of compliance costs, improvement of investment and business environment. In this context, the harmonization of corporate tax throughout the union has been discussed since the founding years of the European Union (EU). Since the beginning of the 2000s, the common corporate tax base has been on the agenda and the consolidated corporate tax base directive draft has been published in 2011. Then, two-stage directive drafts (common corporate tax base-CCTB and common consolidated corporate tax base-CCCTB) were prepared in 2016. In our thesis, after examining the MNEs phenomenon in the context of tax and examining the past and present course of corporate tax harmonization efforts in the EU, the final draft of the CCTB was compared with the Turkish legislation, and similar and differing regulations were examined. Possible changes in the corporate tax base in terms of financing expenses, R&D expenses, depreciation and allowance for growth and investment in the event of the implementation of the draft directive have been revealed as a result of an empirical research on the companies whose financial statements have been published. The draft subject to the research was not approved by the council until the spring of 2021, as the approval of all member states could not be obtained. In May 2021, a new action plan (BEFIT) was prepared by the EU Commission and it was announced that a new directive draft would be prepared in line with the Pillar 1 and Pillar 2 Action Plans in the Organization for Economic Cooperation and Development (OECD) instead of the existing directive drafts. Therefore, in this study, it is also discussed whether the steps on the harmonization path with the BEFIT action plan can result in a common corporate tax base.

Benzer Tezler

  1. Kurumlar vergisi kapsamında örtülü sermaye

    Thin capitalization in corporate tax

    ŞERİF EMRE GÖKÇAY

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    Hukukİstanbul Üniversitesi

    Mali Hukuk Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SALİM ATEŞ OKTAR

  2. Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı ve örtülü sermaye

    Disguised profit distribution and thin capitalization via transfer pricing

    HASAN HAYRİ KAYA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    İşletmeOkan Üniversitesi

    İşletme Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SUAT TEKER

  3. Küresel asgari kurumlar vergisinin Türkiye özelinde uygulanabilirliği

    Applicability of global minimum corporate tax in Türkiye

    MELİKE TEZCAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    MaliyeAnkara Üniversitesi

    Maliye (Kamu Ekonomisi) Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NURİ SEMİH ÖZ

  4. Transfer fiyatlandırmasında emsallere uygunluk ilkesi

    Arm's lenght principle in transfer pricing

    YASEMİN TAŞKIN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    Hukukİstanbul Üniversitesi

    Maliye Ana Bilim Dalı

    PROF. SALİM ATEŞ OKTAR

  5. Transfer fiyatlandırması uygulamasının Türkiye ve OECD mevzuatı açısından karşılaştırılması

    Comparison of transfer pricing the application of the legislation in terms of Turkey and OECD

    NURULLAH YÜKSEL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    MaliyeBahçeşehir Üniversitesi

    Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı

    DR. ABDÜLKADİR ŞAHİN