حاشية عيسى بن محمد بن عبيد الله الصفوي (ت953 ه) على تفسير البيضاوي( سورة الفاتحة ) دراسةً وتحقيقاً
İsa Muhammed bin Abduddîn'in, Baydâvînin tefsiri üzerine yazdığı Fatiha Sûresi Hâsiyesi adh el yazmasının incelenmesi ve tahkîi
- Tez No: 785022
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ HANAN AKKO
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Tefsir ALFâtiha, Haşiye on Beydâvî, Îsâ es-Safevî, Fâtiha Suresi, Tafsir, Hashiya, al-Badawi, Issa al-Safavi, Surat Al-Fatihah
- Yıl: 2023
- Dil: Arapça
- Üniversite: Çankırı Karatekin Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 196
Özet
Araştırma, oldukça değerli bilimsel eserlerden birini ele almaktadır. Bu araştırma Kâdî Beydâvî'nin tefsirindeki Fâtiha Suresi'ne yapılan Kutbüddin Îsâ b. Muhammed es-Safevî el-Îcî eş-Şâfiî'ye (Ö. H. 955) ait haşiyedir. Onuncu yüzyılda Osmanlı dönemi alimlerinden biridir. Haşiye, Fatiha Suresi'ndeki sözleriyle ilgili yorumları içermektedir. Müellif, Beydâvî'nin sözlerinden kapalı kalanlarını alimlerin söz ve görüşlerini de tetkik ederek açıklamaktadır. Gerekçelendirme ve akıl yürütme yöntemi kapsamında doğru ve yanlış yönlerini ortaya koymaktadır. Onun tefsir metodu genellikle Kitap ve Sünnete dayanmaktadır.Birinci bölümde, müellifin hayatına ışık tutularak o dönemde var olan birçok bilimsel yön ortaya çıkarılmaktadır. Bunun yanında müellifin kişisel çalışmaları, seyahatleri, hocaları ve öğrencileri de ele alınmaktadır. Araştırmada ayrıca nesebi, lakabı ve ölümüyle ilgili birçok önemli bilgiye de ulaşılabilmiştir. İkinci bölümde ise yazarın yaklaşımı ve kaynakları incelenmiş ve değerlendirilmiş, incelemeye tabi tutulan kitap ve teliflerinin isimleri açıklanmıştır. Bunun yanında özellikle müellif; fıkıh, hadis, tefsir ve mantık konularında zamanının âlimlerinin en seçkinlerinden olduğu için bilgi çeşitliliği gibi haşiyenin güzel yönlerine de değinilmiştir. Bunun yanı sıra, bu el yazması eserin etkisini ve değerini artıran kayıp kaynaklardan destek alınmıştır. Üçüncü bölümde; karşılaştırmalar yaparak, hadisleri çıkararak, ayet ve hadislere atıfta bulunarak ıstılahları açıklayan ve alimleri, mezhepleri ve cemaatleri tanımlayan yorumlarla birlikte tahkik edilen nüshanın metni ele alınmıştır.Müellif, ilmi materyali sunma, tertip ve düzenlemede başarılı olmuştur. Ancak yerel dili ve terminolojisini gereğinden fazla kullanmıştır. Akli ilimlere olan ilgisinde dönemin açık bir etkisi vardır. Özellikle Şerîf el-Cürcânî ve es-Sa'd et-Taftâzânî'nin kitaplarının etkisi çok fazladır. Bununla birlikte, Fatiha Suresi'nin sırlarının açıklanmasında müfessirlerin, lügatçilerin, belagatçıların, fıkıhçıların, usülcülerin ve mantıkçıların görüşlerini nakletmesi nedeniyle haşiye önemini korumaktadır.
Özet (Çeviri)
The research deals with one of the precious scientific monuments, which is Hashiya on Tafsir Al-Qadi Al-Baidawi, Surat Al-Fatihah, by Qutb Al-Din Issa bin Muhammad Al-Safawi Al-Iji Al-Shafi'i Al-Husseini, who died (955 AH), one of the figures of the Ottoman era in the tenth century. The author explains what was hidden in his words, traces the sayings and opinions of scholars, and reveals the aspects of right and wrong in them within the method of reasoning and rational reasoning, and his approach to interpretation is generally based on the Book and the Sunnah. In the first chapter, the researcher sheds light on the author's life, revealing many of the scientific aspects existing in that era, by studying the author's personality, trips, professors and students. The research was also able to access a lot of important information about his lineage, surname and death. In the second chapter, he also studied the author's approach and sources and evaluated them, and clarified the names of the books and literature that he relied on, and also dealt with the advantages of the Hashiya such as the diversity of knowledge, especially since the author was a great figure of his time in jurisprudence, hadith, interpretation and logic, as well as his reliance on missing sources, which enhances the impact of this manuscript. In the third chapter, the researcher took care of the achieved text with transcription, interview, verifying of antiquities and attribution of verses and hadiths, with comments clarifying terminology and defining figures, sects and groups. The author has done well in presenting, arranging and coordinating the scientific material, but he has been extravagant in using the language of the region and their terminology, which is a clear effect of the era in the interest in mental sciences, especially the books of Sharif Al-Jurjani and Al-Saad Al-Taftazani. Nevertheless, the Hashiya remains important, with what has been transmitted from the views of the commentators, linguists, rhetoricians, jurists, fundamentalists and logicalists in explaining the secrets of Surat Al-Fatihah.
Benzer Tezler
- حاشية العلامة إبراهيم بن محمد بن عيسى المأموني (المَيْمُوني) (ت بعد سنة 1079هـ) على تفسير البيضاوي في قوله تعالى: ﴿وَجَعَلْنَا مِنَ الْمَاءِ كُلَّ شَيْءٍ حَيٍّ﴾ [الأنبياء: 30]: دراسة وتحقيق
Beyzâvî'deki 'Biz her canlıyı sudan yarattık' (Enbiya-30) ayetinin tefsiri üzerine İbrahim b. Muhammed b. İsa El-Me'mûnî'nin (Meymûnî) [Ö. hicri 1079'dan sonra] haşiyesi - araştırma ve tahkik
RAFID KHALAF YASSEN YASSEN
Yüksek Lisans
Arapça
2023
DinKarabük ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MOHAMED AMİNE HOCINI
- Muhammed B. Sâlim El-Hafnî'nin (Ö. 1181/1767) Hâşiye Alâ Hâşiyeti'l-Hafîd Alâ Muhtasarı't-Taftazâni Alâ Telhîsi'l-Miftâh Li'l-Kazvînî isimli eseri (Haber-i İsnâd bölümünden kitabın sonuna kadar) Tahkîk-Araştırma-Analiz
حاشية محمد بن سالم الحفني (ت.1181/ 1767) على حاشية الحفيد على مختصر التفتازاني على تلخيص المفتاح للقزويني( من مبحث أحوال الإسناد الخبري إلى آخر الكتاب) دراسة وتحقيقاً
HÜSEYİN ÇOBAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İBRAHİM İBRAHİMOĞLU
- (حاشية محمد بن سالم الحفني (1181هــ)على حاشية الحفيد على مختصر التفتازاني على تلخيص المفتاح للقزوينيمن بداية الكتاب إلى مبحث صدق الخبر وكذبه)دراسة وتحقيقاً
Muhammed b. Sâlim el-Hafnî'nin (Ö. 1181) Hâşiye alâ âşiyeti'l-hafîd alâ Muhtasarı't-Taftazâni alâ Telhîsi'l-Miftâh li'l-kazvînî isimli eseri (Kitabın başından habarin doğru ve yalan olması konularına kadar) araştırma analiz
BEYZANUR SAĞIR
Yüksek Lisans
Arapça
2024
DinTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İBRAHİM İBRAHİMOĞLU
- حاشية سيف الدين الأبهري على شرح العضد لمختصر ابن الحاجب للإمام سيف الدين أحمد الأبهري الشافعي
Seyfüddin el-Ebherî'nin Adudüddîn Îcî'nın Şerhu Muhtasaru İbnü'l-Hâcib'ı üzerine haşiyesi [48-97. Varaklar Arası]
VEISAL ORUJOVI
Doktora
Arapça
2024
DinFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MAHMOUD MASRİ
- حاشية أحمد بن يحيى بن محمد بن سعد الدين مسعود بن عمر التفتازاني الهروي (ت916ه) على شرح الوقاية لصدر الشريعة الثاني من كتاب المكاتب إلى نهاية المخطوط(دراسة وتحقيق)
Ḥaşiyetu Aḥmed b. Yaḥya b. Muḥammed b. Sa'düddîn Mes'ûd b. Ömer et-Teftâzânî El-Herevî (ö. 916h) Ala Şerḥi'l-Viḳaye li-Sadrüşşerîa min Kitabi'l-Mukâtib ila Nihayeti'l-Maḫṭuṭ adlı eserin tahkik ve neşri
RİAN SHAKİR MOHAMMED ALİ AL QIRMIZ
Yüksek Lisans
Arapça
2024
DinKarabük ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KHALED DERSHWI