Tüketici yenilikçiliği ve gösterişçi tüketimin sağlıklı gıda tüketim niyeti üzerine etkisi
Effect of consumer innovativeness and conspicuous consumption on healthy food consumption intention
- Tez No: 788361
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MEHMET ALİ BURAK NAKIBOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Tüketici yenilikçiliği, gösterişçi tüketim, sağlıklı gıda, sağlığı koruma güdüsü, dış görünümü iyileştirme güdüsü, Consumer innovativeness, conspicuous consumption, healthy food, health protection motivation, appearance enhancement motivation
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Pazarlama Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 129
Özet
21. yüzyılda birçok ülkede yaşam standartlarının yükselmesi, sağlık alanındaki gelişmelere paralel olarak ortalama insan ömrünün uzaması ve ilerleyen yaşlarda sağlıklı kalabilmede sağlıklı beslenmenin öneminin fark edilmesi ile tüketiciler satın aldıkları gıdaların nitelikleri ve sağlık üzerindeki etkileri konusunda daha duyarlı ve bilinçli olmaya başlamışlardır. Yine bu dönemde kalp-damar hastalıkları, kanser, diyabet, obezite vb. hastalıklarda ve sağlık harcamalarında görülen artış, büyük ölçüde beslenme ile ilişkili olan bu hastalıkların önlenmesi ve kontrolünde koruyucu yaklaşım çerçevesinde sağlıklı gıda seçimini ön plana çıkarmıştır. Bu çalışmanın amacı, bireylerin sağlıklı gıda satın alma davranışını etkileyen bireysel, psikolojik, sosyokültürel ve demografik faktörlerin ve bunların etkilerinin ortaya konmasıdır. Araştırmanın modeli, ilgili literatürden ve araştırma kapsamında yapılan nitel araştırmadan elde edilen değişkenlerle oluşturulmuş, tüketici yenilikçiliği ve gösterişçi tüketimin sağlıklı gıda tüketim niyeti üzerine etkileri araştırılmıştır. Karma veri toplama yöntemi kullanılan çalışmada, nitel araştırma kapsamında diyetisyenler ve gıda tüketicileri ile derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiş, nicel araştırma kapsamında ise 425 katılımcıya çevrimiçi anket uygulanarak geçerli 402 anket formu elde edilmiştir. Analizler sonucunda sağlıklı gıda ürünlerine yönelik yarar algısının dış görünümü iyileştirme güdüsü ve sağlığı koruma güdüsü üzerinde olumlu etkisinin olduğu, dış görünümü iyileştirme güdüsü tüketici yenilikçiliği ve gösterişçi tüketimi olumlu yönde etkilerken sağlığı koruma güdüsünün tüketici yenilikçiliğini olumlu yönde etkilediği ancak gösterişçi tüketim üzerinde istatistiksel olarak anlamlı bir etkisinin olmadığı tespit edilmiştir. Tüketici yenilikçiliği sağlıklı gıda tüketim niyetini olumlu yönde etkilerken gösterişçi tüketimin sağlıklı gıda tüketim niyeti üzerinde istatistiksel olarak anlamlı bir etkisinin olmadığı görülmüştür. Sağlıklı gıda tüketim niyeti üzerine etkileri araştırılan engellerden sağlıklı gıdaların tadının beğenilmemesi ve bu gıdalar hakkında bilgi eksikliğinin sağlıklı gıda tüketim niyeti üzerinde negatif etkisinin olduğu, güvensizlik, ulaşılabilirlik ve fiyat engellerinin ise etkisinin olmadığı tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
In the 21st century, with the improvement of living standards in many countries, increased in life expectancy of humans along with the healthcare expansion, and the realization of the importance of healthy nutrition in staying healthy in later ages; consumers have started to be remarkably sensitive and conscious about the quality of the foods they purchase and their effects on their health. Despite increases in life expectancy, the rise in chronic and non-communicable diseases such as cardiovascular diseases, cancer, diabetes, obesity etc. with the rise of the health expenpenses emphasized the choice of healthy food within the framework of the preventive approach for the prevention and control of these diseases, which are fundamentally related to nutrition. The aim of this study was to reveal personal, psychological, socio-cultural and demographic factors and their effects that influence on the healthy food consumtion intention. Modeling of the research was created with the variables obtained from the relevant literature and the effects of consumer innovativeness and conspicuous consumption on healthy food consumption intention were investigated. In this thesis, the mixed data collection method and in-depth interviews were conducted with dietitians and food consumers which was the qualitative value of the study. Then, an online questionnaire was used for 425 participants and 402 valid questionnaires were collected to be used as quantative data. As a result of the analyzes, it was determined that the perception of benefit towards healthy food products had a positive effect on both the appearance enhancement motivation and health protection motivation. Results also indicated that the appearance enhancement motivation affected consumer innovativeness and conspicuous consumption positively and also, health protection motivation had positive effects on consumer innovativeness, however, it did not show any significant effect on conspicuous consumption. While, consumer innovativeness positively affected the intention to consume healthy food products, conspicuous consumption was not found to have impact on it. It was also determined that barriers to consuming healthy foods such as dislike of the taste of healthy foods and the lack of knowledge about them had a negative effect on the intention to consume healthy food, while distrust, availability and price barriers had no effect.
Benzer Tezler
- Çevrim içi platformlarda sunulan ikinci el lüksün tüketici perspektifinden değerlendirilmesi
Evaluating second-hand luxury on online platforms from a consumer perspective
FATMA NUR SARIKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
İşletmeGalatasaray Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NİLŞAH CAVDAR AKSOY
- Sürdürülebilirlik ve yenilikçilik kapsamında tüketicilerin elektrikli araç satın alma niyetinin incelenmesi: Konya ili örneği
Investigation of consumers' intent to purchase electric vehicles within the scope of sustainability and innovation: The case of Konya province
EMEL ÖZKÜTÜK
- Mobil pazarlama stratejilerinin tüketici davranışlarına etkisi bağlamında mobil alışveriş aplikasyonlarının incelenmesi
Investigation of mobile shopping applications in the context of the impact of mobile marketing strategies on consumer behavior
SİMGE ELDEM
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Halkla İlişkilerİstanbul Aydın ÜniversitesiHalkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE SUCU
- Tüketici yenilikçiliği, içgüdüsel satın alma ve sosyal medya reklamları arasındaki ilişki: Teknolojik ürün örneği
The relationship between consumer innovation, impulse buying and social media advertising: A technological product example
ALPHAN DOĞANAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
İşletmeNiğde Ömer Halisdemir Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN BÜLBÜL
- Tüketici yenilikçiliği ve ürün ilgileniminin marka sadakati üzerindeki etkisi
The effect of consumer innovativeness and product involvement on brand loyalty
RAUSHAN KAMBAR