Hatay efsanelerine sembolik yaklaşım
Hatay legends in the context of cultural interaction and symbols
- Tez No: 788995
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GÜLDA ÇETİNDAĞ SÜME
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Halk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 419
Özet
İnsan topluluklarının birlikte yaşamaya başladığı andan itibaren sosyal paylaşımlar içine girdikleri bilinmektedir. Yaşam alanlarını ve çeşitli aletleri paylaşmak, avlanmak amacı ile başlayan bu süreç; yaşam kaygısı azalıp yerleşimler geliştikçe“kültür”denen olguyu meydana getirmiştir. Resim ve müzikle başlayan sanat alışverişi ise şiirler, mit ve destanlarla günümüze kadar gelmiştir. Bu bağlamda sözlü kültür ürünleri, toplumların ilk edebî eserleri olması bakımından önem taşımaktadır. Kültürel paylaşımları arttıkça insanlar, millet olma sürecine geçmiş ve ilk edebî ürünlerini oluşturmuştur. Mit, destan, masal gibi anlatı türlerinden biri de efsane adını taşıyan, inanç ağırlıklı ürünlerdir. Sözlü kültür ürünleri arasından efsaneler, kadim dönemlerden günümüze varlığını koruyan zengin içerikli anlatmalardır. Efsanelerin içinde“inanç”kavramıyla beslenen olağanüstü olaylar, yerler, kişiler ve çeşitli unsurlar bulunmaktadır. Efsanelerin barındırdığı konuların arka planında ise sembolik anlamlar yer almaktadır. Duyularla ifade edilemeyen kavramları somut varlıklarla temsil eden, çağrışıma dayalı imge ve işaretler sembolleri meydana getirmektedir. Semboller yalnızca insanın değil zamanın da bilinç dışı göstergeleridir. Semboller; hayatın her alanında kullanılan, insanın hayal gücü ile yaratıcılığını ortaya koyan gizli işaretler sistemi olarak sözlü kültür ürünlerinde yer almıştır. Bu ürünlerden biri de yüzyıllardır dilden dile aktarılarak varlığını sürdüren efsanelerdir. Kültür çeşitliliği oldukça zengin olan yerlerin efsaneleri de oldukça fazladır. Köklü bir tarihe ve kültürel birikime sahip olan Hatay da efsaneleri bakımından oldukça zengindir. Hatay'ın kuruluşuyla ilgili efsanelerden itibaren tabiat unsurları, bünyesinde barındırdığı Hızır, peygamberler, evliya, şeyh, dede gibi kutsal şahısları ve bu şahıslara vakfedilen alanları vs. hakkında çok sayıda efsane anlatılmaktadır. Bölgede alt gruplarıyla beraber üç semavi dinin ve farklı etnik topluluklardan insanın yaşaması burayı inanca dair anlatmalar diye adlandırılabilecek efsaneler açısından da etkilemiştir. İnanç turizminin nadide örneklerine ev sahipliği yapan Hatay'da efsaneler üzerinden sosyal, kültürel ve tarihî/mitolojik etkileşimin izlerini sürmek mümkündür. Efsanelere sembolik açıdan yaklaşmak ise toplum ve bireylerin kolektif bilincini yansıtma açısından oldukça dikkate değerdir. Bu bağlamda Hatay efsaneleri sembolik açıdan oldukça zengin motifler içermektedir. Hatay gibi kültür mozaiği olan şehirlerin kadim bellekleri vardır. Bu bellekte var olanları anlamaya çalışmak savaş, salgın ve baş döndürücü teknolojiyle sarsılan dünyada huzur, sevgi ve barışın da olabileceğini gösterecektir.
Özet (Çeviri)
It is known that human communities have entered into social shares since the moment they started to live together. This process, which started with the aim of sharing living spaces and various tools and hunting; as the concern of life decreased and settlements developed, it gave rise to the phenomenon called“culture”. The exchange of art that started with painting and music has come to the present with poems, myths and epics. In this context, oral culture products are important in terms of being the first literary works of societies. As their cultural sharing increased, people began the process of becoming a nation and formed their first literary products. One of the narrative types such as myth, epic and fairy tale are faith-based products named legend. Among the products of oral culture, legends are rich narratives that have preserved their existence from ancient times to the present. Within the legends there are extraordinary events, places, people and various elements that are fed by the concept of“faith”. In the background of the subjects contained in the legends, there are symbolic meanings. Images and signs based on association, which represent concepts that cannot be expressed with senses with concrete entities, form symbols. Symbols are unconscious manifestations not only of man but also of time. Symbols; It has been included in oral culture products as a system of hidden signs that are used in all areas of life and reveal the imagination and creativity of man. One of these products is the legends that have been transmitted from language to language for centuries. The legends of the places whose cultural diversity is very rich are also quite numerous. Hatay, which has a deep-rooted history and cultural accumulation, is also very rich in terms of legends. Since the legends about the foundation of Hatay, the elements of nature, the areas such as Khidr, the prophets, saint, sheikh, grandfather, which are considered sacred and dedicated to these individuals, and many legends are told about them. The fact that three Abrahamic religions and people from different ethnic communities lived in the region with their subgroups also influenced this place in terms of legends that can be called religious narratives. In Hatay, which hosts rare examples of faith tourism, it is possible to trace the social, cultural and historical mythological interaction through legends. Approaching myths from a symbolic point of view is quite remarkable in terms of reflecting the collective consciousness of society and individuals. In this context, legends of Hatay contain very rich motifs in symbolic terms. Cities with cultural mosaics like Hatay have ancient memories. Trying to understand what is in this memory will show that there can be peace, love and tranquility in a world shaken by war, epidemic and dizzying technology.
Benzer Tezler
- Hatay efsanelerinin bağlam merkezli halk bilimi yöntemleri açısından incelenmesi
Examination of Hatay legends in terms of context centered folklore methods
METE BÜLENT DEGER
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Halk Bilimi (Folklor)Mersin ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NİLGÜN ÇIBLAK COŞKUN
- Hatay'da bulunan ziyaret-yatır yerleri ile ilgili inanışlar ve bu ziyaretler etrafında oluşan efsaneler
The beliefs about visiting-pilgrimage places in Hatay and the legends aroused from these places
GÜL İNCE
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Halk Bilimi (Folklor)Sakarya ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
YRD. DOÇ. DR. PAKİ KÜÇÜKER
- Native American survival methods in Louise Erdrich's 'Novels Love Medicine', 'Traacks' and 'The Beet Queen'
Louise Erdrich'in 'Aşk İksiri', 'Ayakizleri' ve 'Pancar Kraliçesi' adlı romanlarında Kızılderelilerin hayatta kalabilme metodları
ECE PERÇİNLER
Yüksek Lisans
İngilizce
1998
Amerikan Kültürü ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiAmerikan Kültürü ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MELDEN TANRISAL
- Aydın İli merkez eczanelerinde reçetesiz satılan alternatif tıp ilaçlarından satın alan kişilerin beklentileri ve bilgi düzeylerine yönelik anket çalışması
A survey on the expectations and knowledge level of people who buy alternative medicine drugs without prescription from the central Aydın pharmacies
AYŞEN AKCAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2015
Aile HekimliğiAdnan Menderes ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERPİL DEMİRAĞ
- Hatay bölgesinde yetiştirilen bazı buğday çeşitlerinde tohumluk miktarının kardeşlenme özellikleri ve verime etkisi üzerine bir araştırma
The Effects of sowing rates on the tillering, yield and yield components were examined are common wheat cultivars in Hatay region
BATUHAN AKGÖL
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
ZiraatMustafa Kemal ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET KILINÇ