Dil ve anlam özellikleri bakımından Göktürk metinlerindeki sözcüklerle Tatar ve Başkurt Türkçesindeki sözcüklerin karşılaştırılması
Comparison of words in Gokturk texts with words in Tatar and Bashkir Turkish in terms of language and meaning characteristics
- Tez No: 789191
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ FATMA ERTÜRK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Başkurt Türkçesi, Tatar Türkçesi, Göktürk Metinleri, ses ve anlam değişmeleri, Bashkir Turkish, Tatar Turkish, Gokturk Texts, sound and meaning changes
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 214
Özet
Dilin, insanların birbirleriyle iletişimini sağlayan, zaman içerisinde gelişen ve değişen canlı bir varlık olduğu ifade edilir. Tarihimizin en eski yazılı kaynağı kabul edilen Göktürk metinlerinden bu yana, şu an konuştuğumuz Türkçe'nin de sürekli değişim yaşadığını ve geliştiğini ifade edebiliriz. Göktürkçe üzerine pek çok çalışma yapılmış olmakla birlikte Türk lehçeleri üzerine yapılan çalışmaların özellikle Sovyetler Birliğinin dağılmasından sonra ivme kazandığını söylemek mümkündür. Bu çalışmamızda, Göktürk metinleri ana başlığı altında; Çoyr, Orhun yazıtları olarak ifade edilen Köl Tigin, Bilge Kağan, Tonyukuk, Ongin, Kül İç Çor ve Uygur dönemi yazıtlarından Tes, Taryat, Şine Usu ve Suci yazıtlarında geçen sözcükler esas alınarak, bunların Tatar ve Başkurt Türkçelerinde kullanılışları belirlenmiş, sözcüklerin uğradıkları ses hadiseleri ve anlamları üzerinde durulmuştur. Maruz kaldıkları ses hadiseleri ile anlam değişimleri neticesinde, dilin sürekli değişim ve gelişim içerisinde olduğu sonucunu gözler önüne serebilmek amaçlanmıştır.
Özet (Çeviri)
It is stated that language is a living entity that enables people to communicate with each other and develops and changes over time. Since the Göktürk texts, which are accepted as the oldest written source of our history, we can say that Turkish language we speak now has been constantly changing and developing. Although there have been many studies on Göktürk, it is possible to say that studies on Turkish dialects gained momentum especially after the collapse of the Soviet Union. In this study, under the main heading of Göktürk texts; Choyr, Orkhon inscriptions Köl Tigin, Bilge Kagan, Tonyukuk, Ongin, Kül İç Çor and Uygur the words in the Tes, Taryat, Şine Usu and Suci inscriptions of the period and their use in Tatar and Bashkir Turkish were defined, the sound events of the words and their meanings were emphasized. Exposed as a result of the sound events and meaning changes, the language is constantly changing and ıt is aimed to show the result that it is in development.
Benzer Tezler
- Eski Türkçede askerlik terimleri
Military terms in old Turkish
SELMAN VEZVEZOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
DilbilimGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA ÖZKAN
- Göktürkçe metinlerdeki sözcüklerle Kazak ve Kırgız Türk lehçelerindeki sözcüklerin karşılaştırılması (dil ve anlam özellikleri bakımından)
To Göktürkçe texts coming up with words Kazakh and Kyrgyz Turkish dialect coming up words have compared (in terms of language and expression)
TİMUR ÖZGAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Türk Dili ve EdebiyatıErciyes ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. METİN AKAR
- Codex cumanicus'un söz varlığı ile günümüzde Kafkasya'da konuşulan Kıpçak grubu Türk lehçelerinin söz varlığının ses ve anlam bakımından karşılaştırılması
Comparison of codex cumanicus and Kipchak group Turkish dialects spoken in the caucasus today in terms of voice and meaning
BEYTULLAH KOCABAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıErciyes ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKÇE YÜKSELEN PELER
- Güzel adlandırma
Euphemism
AHMET GECEKUŞU
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Türk Dili ve EdebiyatıFırat ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. AHAT ÜSTÜNER
- Arapça öğrenen üniversiteli Türk öğrencilerin dil hataları ve çözüm önerileri (ses ve anlam örneği)
Language errors and solution suggestions of Turkish university students who learning arabic (sound and meaning example)
HAYRULLAH ÇETİNKAYA
Doktora
Türkçe
2023
Doğu Dilleri ve EdebiyatıAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET ALİ KILAY ARAZ