Investigation of the role of personality traits and psychological symptoms in stress generation
Stres üretim sürecinde psikolojik semptomlar ve kişilik özelliklerinin rollerinin incelenmesi
- Tez No: 789262
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ EMRAH KESER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: İngilizce
- Üniversite: TED Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Programlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 84
Özet
Stres üretim hipotezi, bireylerin yaşadıkları stresli yaşam olaylarında psikolojik semptomları ve kişilik özellikleri aracılığıyla katkıda bulunduklarını öne sürer. Bu çalışmada, stres üretim sürecinde psikolojik semptomların ve kişilik özelliklerinin yordayıcı rollerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Stres üretim sürecinde rolleri incelenecek kişilik özellikleri olarak onay arayıcılık, sosyotropi ve kişilerarası tarz belirlenmiştir. Bu amaç doğrultusunda Microsoft IBM istatistik programı aracılığıyla hiyerarşik regresyon analizi yapılmıştır. Veri toplama süreci iki aşamadan oluşmaktadır. Birinci aşamada katılımcılar çevrimiçi anket sitesi üzerinden Sosyotropi-Otonomi Ölçeği, Onay Arayıcılık Ölçeği, Kişilerarası Tarz Ölçeği, Beck Depresyon Envanteri ve Yakın İlişkilerde Kişilerarası Çatışma Formunu doldurmuşlardır. Bu anketin sonucunda katılımcılardan e-posta adresleri istenmiş ve üç ay sonra Kısa Semptom Envanteri, Beck Depresyon Envanteri ve Yakın İlişkilerde Kişilerarası Çatışma Formu içeren başka bir anket linki gönderilmiştir. Hiyerarşik regresyon analizi sırasında regresyon denklemine öncelikle kontrol değişkeni olarak, toplumsal cinsiyet eklenmiştir. Analizin ikinci aşamasında ise onay arayıcılık, sosyotropi ve kişiler arası tarz bağımsız değişkenleri girilmiştir. Üçüncü aşamada ise, son olarak hiyerarşik regresyon analizine psikolojik semptomlar değişkeni girilmiştir. Yapılan analiz sonuçlarına göre ilk aşamada ölçülen onay arayıcılık, sosyotropi ve kişiler arası tarz değişkenlerinin, ikinci aşamada ölçülen kişilerarası çatışma değerlerindeki varyansın %17'sini açıkladığı rapor edilmiştir (∆R²=.17, F [3,86] =5.64, p= .001). Bir başka deyişle, bulgular onay arayıcılık, sosyotropi ve kişiler arası tarzın, yaşanılan kişiler arası çatışma düzeylerinde yordayıcı etkisinin bulunduğuna işaret etmektedir. Hiyerarşik regresyonun ikinci aşamasında, onay arayıcılık, sosyotropi ve kişiler arası tarz değişkenlerinin yanında regresyon denklemine psikolojik semptomlar girilmiştir. Analiz sonuçları birinci aşamada ölçülen psikolojik semptomların, ikinci aşamada ölçülen kişilerarası çatışma seviyesindeki varyansın, diğer bağımsız değişkenlerin etkisi ötesinde, istatistiksel olarak önemli bir yüzdesini açıklamadığı raporlanmıştır. Bir başka deyişle bulgular psikolojik semptomların onay arayıcılık, sosyotropi ve kişiler arası tarz değişkenlerinin etkisinin ötesinde, yaşanılan stresli olayların seviyesini yortamadığını işaret etmektedir. Bulgular var olan ilgili alan yazın kapsamında tartışma kısmında tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
Stress generation hypothesis suggests that there is a tendency of depressive individuals to put themselves into stressful situations due to their symptoms or certain characteristics and claims that individuals contribute to the stressors they experience. The main aim of the current study was to investigate the role of psychological symptoms and personality traits on stress generation process. Personality traits that were investigated in this process were re-assurance seeking, sociotropy, and interpersonal style. And to pursue this aim hierarchal regression analysis via Microsoft IBM Statistics Program 23 was conducted with the data gathered from 92 young adults (M=22.36, SD=2.32, range=18-25). In the first phase of the data-gathering process, the survey included the Sociotropy-Autonomy Scale (SAS), Re-assurance (BDI) Seeking Scale (RSS), and Interpersonal Style Scale (ISS), Beck Depression Inventory and Form of Interpersonal Conflict in Close Relationships (FCCR). 3 months later a second survey including BDI, and FCCR was sent to these e-mail addresses. The results of the hierarchal regression analysis revealed that sociotropy, re-assurance seeking, and interpersonal style measured in T1 had a significant predictive role on the dependent stressors in T2 (∆R²=.17, F [3,86] =5.64, p= .001). Next, the psychological symptoms variable was added to the regression equation. It was indicated that psychological symptoms measured in T1 were not found to explain the variance in dependent stressors in T2 beyond and above re-assurance seeking, sociotropy, and interpersonal style. The results are discussed according to the existing literature.
Benzer Tezler
- Üniversite öğrencilerinde kişilik özelliklerinin ve COVID-19 ile ilgili koruyucu önlemlerin depresyon ve anksiyete belirtileri üzerindeki yordayıcı etkisinin incelenmesi
The investigation of the predictive effect of personality traits and protective measures related to COVID-19 on the syptoms of depressionand anxiety in university students
BETÜL CÖMERTOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
PsikolojiIşık ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ELİF YILDIRIM
- Beş faktör kişilik özelliklerinin sosyal kaygı belirtileri ile ilişkisinde öz- şefkatin aracı rolünün incelenmesi
Investigation of the role of self-compassion in the relationship of five factor personality traits and social anxiety symptoms
BÜŞRA PAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
PsikolojiMarmara ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ELİF ÇELEBİ
- Algılanan ebeveyn kabul ve reddi ile somatik belirtiler arasındaki ilişkinin psikolojik uyum ve aleksitimi temelinde incelenmesi
An investigation of the relationship between the perceived parental acceptance and rejection and somatic symptoms on the basis of alexithymia and psychological adjustment
ZEYNEP HAKTANIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
PsikolojiMarmara ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ IŞIL ÇOKLAR
- Ebeveynleşme ile psikolojik belirtiler arasındaki ilişkide mükemmeliyetçilik ve kontrol odağının aracı, benliğin farklılaşması ve tek ebeveynli olmanın düzenleyici etkisinin incelenmesi
Investigation of mediator effects of perfectionism and locus of control, moderator effects of differentiation of self and having a single parent on the relationship between parentification and psychological symptoms
GÜLEN SAY
- Çocuk ve ergenlerde okul reddi ile kişilik yapısı ve psikolojik uyum arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between school refusal andpersonality and psychological adaptation in children andadolescents
SÜMEYYE EROL
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimAtatürk ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İSMAİL SEÇER