Bazı neonikotinoid insektisitlerin leishmaniasis endemik alanlardaki kum sineği popülasyonları üzerine etkinliğinin araştırılması
Investigation of the effectiveness of some neonicotinoid insecticides on sand fly populations in leishmaniasis endemic areas
- Tez No: 790091
- Danışmanlar: PROF. DR. İBRAHİM CÜNEYT BALCIOĞLU, PROF. DR. MEHMET EMİN LİMONCU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Parazitoloji, Parasitology
- Anahtar Kelimeler: Kum Sineği, İnsektisit, Neonikotinoid, Leishmaniasis Türkiye, Sand Fly, Insecticide, Neonicotinoid, Leishmaniasis, Türkiye
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Manisa Celal Bayar Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tıbbi Parazitoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 103
Özet
Amaç: Kum sinekleri (Diptera: Psychodidae), leishmaniasis'in etkeni olan Leishamania cinsi parazitlerin, bakterilerin ve virüslerin vektörleridirler. Bu tezin amacı, Güneydoğu Anadolu Bölgesinde bulunan bazı leishmaniasis endemik alanlardaki kum sineği popülasyonları üzerine dört neonikotinoid (thiamethoxam, dinotefuran, acetamiprid ve imidacloprid) insektisitin etkinliğinin araştırılmasıdır. Gereç ve Yöntem: Kum sineği örnekleri bu bölgede 6 ilde (Şanlıurfa, Diyarbakır, Mardin, Şırnak, Adıyaman, Gaziantep) toplam 27 lokaliteden, CDC ışık tuzakları yardımıyla örnekler toplanmıştır. Aktif maddeler, Sağlık Bakanlığı tarafından sivrisinek ve ev sinekleri için önerilen uygulama dozunda (0,25 g ai/m2) ve daha düşük dozları (0,125 g ai/m2 , 0,0625 g ai/m2) test edilmiştir. DSÖ tarafından önerilen test protokolüne 60 dakika boyunca sineklerinin knockdown (düşüş) oranları ile 24 saatlik sonunda ölüm oranları kaydedilmiştir. KDT50 ve KDT90 knockdown değerleri ile IBM SPSS Statistics 20 programında probit regresyon analizi yapılarak değerleri bulunmuştur. Bulgular: Dinotefuran ve acetamiprid ile yapılan etkinlik testlerinde tüm lokalitelitelerde ve konsantrasyonlarda 24 saat sonra %100 ölüm gözlenmiştir. Test edilen bütün kum sineği popülasyonlarının bu iki etken maddeye hassas oldukları saptanmıştır. Ancak thiamethoxam ile yapılan etkinlik testlerinde sadece Şırnak'ta Alataş ve Gaziantep'te Altınüzüm popülasyonlarının hassas oldukları gözlenmiştir. Diğer lokalitelerde belirlenmiş konsantrasyonlara karşı doğrulanması gereken bir direnç ya da dirençli popülasyonlar oldukları düşünülmektedir. Imidacloprid etken maddesi ile yapılan etkinlik testlerinde Mardin ilindeki tüm popülasyonların belirlenmiş konsantrasyonlara dirençli olduğu ortaya çıkmıştır. Şanlıurfa'da Büyüktaşlıca ve Altınlı, Diyarbakır'da Demirli ve Şırnak'ta Şenoba popülasyonlarının 24 saat sonundaki %100 mortalite oranı imidacloprid'e duyarlı oldukları göstermiştir. Diğer lokalitelerde de doğrulanması gereken direncin varlığı tespit edilmiştir. Sonuçlar: Bu bölgede imidacloprid ve thiamethoxam'ın plansız bir şekilde kullanılmaya devam edilmesi durumunda doğrulanması gereken direncin olduğu alanlarda direnç gelişecek, direnç gelişmiş olduğu düşünülen alanlarda çevre sağlığının ve hedef dışı canlıların olumsuz yönde etkilenmesine neden olacaktır. Bu durumun önlenmesi için, kullanılan insektisitlerin direnç durumu izlenmeli, gerektiği takdirde insektisitler değiştirilerek kullanılmalı ya da sinerjist maddeler ile kullanımı düşünülmelidir.
Özet (Çeviri)
Objective: Sand flies (Diptera: Psychodidae) are vectors of parasites of the genus Leishamania, the causative agents of leishmaniasis, and also viruses and bacteria. The aim of this thesis was to investigate the efficacy of four neonicotinoid insecticides (thiamethoxam, dinotefuran, acetamiprid and imidacloprid) on sand fly populations in some leishmaniasis endemic areas of Southerneastern Anatolia. Material and Methods: Sand fly samples were collected from 27 localities in 6 provinces (Şanlıurfa, Diyarbakır, Mardin, Şırnak, Adıyaman, Gaziantep) in this region with the help of CDC light traps. The active ingredients were tested at the application dose recommended by the Ministry of Health for mosquitoes and house flies (0.25 g ai/m2) and lower doses (0.125 g ai/m2 , 0.0625 g ai/m2). Knockdown rates of flies over 60 minutes and mortality rates at the end of 24 hours were recorded according to the WHO recommended test protocol. KDT50 and KDT90 knockdown values were calculated by probit regression analysis in IBM SPSS Statistics 20 program. Results: Efficacy tests with dinotefuran and acetamiprid showed 100% mortality after 24 hours at all localities and concentrations. All sand fly populations tested were found to be sensitive to these two active ingredients. However, in the efficacy tests with thiamethoxam, only sand flies in Alataş in Şırnak and Altınüzüm in Gaziantep were found to be sensitive. It is thought that there is a resistance or resistant populations that need to be confirmed against the concentrations determined in other localities. Efficacy tests with imidacloprid showed that all populations in Mardin province were resistant to specified concentrations. The 100% mortality rate after 24 hours in Büyüktaşlıca and Altınlı in Şanlıurfa, Demirli in Diyarbakır and Şenoba in Şırnak showed that the populations were susceptible to imidacloprid. Other localities were also found to have resistance that needs to be confirmed. Conclusions: If imidacloprid and thiamethoxam continue to be used in this region in an unplanned manner, resistance will develop in areas where there is resistance that needs to be confirmed, and in areas where resistance is thought to have developed, environmental health and non-target species will be adversely affected. In order to prevent this situation, the resistance status of the insecticides used should be monitored and, if necessary, insecticides should be changed or synergist substances should be considered.
Benzer Tezler
- Bazı neonıkotınoıd insektisitlerin farklı oranlarda piperonyl butoxide ile kombinasyonlarının Antalya ilindeki ev sinekleri (Musca domestica L.) üzerindeki toksik etkisinin araştırılması
Investigation of the toxic effect of some neonicotinoid insecticides with different rates of combinations of piperonyl butoxide on house fly (Musca domestica L.) in Antalya
SADIK BURAK POLAT
- Bazı neonikotinoid insektisitlerin modifiye olmuş ve olmamış elektrotlarla voltametrik tayin koşullarının araştırılması
The investigation of voltammetric detection conditions of some neonicotinoid insecticides by modified and unmodified electrodes
BAHA ÖNDEŞ
- Bazı neonikotinoid insektisitlerin Drosophila melanogaster'de ömür uzunluğu ile asetilkolinesteraz enzimi üzerine etkileri ve olası toksik etkilerinin çeşitli bitki ekstraktları kullanılarak iyileştirilmesi üzerine araştırmalar
Investigations on effects of some neonikotinoid insecticides on the longevity and acetylcholinesterase enzyme of Drosophila melanogaster and improve of possible toxic effects by using the plant extracts
SEDAT ÜNVER
- Neonikotinoid (imidacloprid ve clothianidin) grubu pestisitlerin Saccharomyces cerevisiae kültür ortamlarında bazı biyokimyasal parametreler üzerine etkileri
The effects of neonicotinoids (imidacloprid and clothianidin) group of pesticides on some biochemical parameters in Saccharomyces cerevisiae cultural environments
SAFET KANBAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
BiyolojiBitlis Eren ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞE DİLEK ÖZŞAHİN KİREÇCİ
- Acetamiprid, ımidacloprid ve spinosad etken maddeli insektisitlerin bazı entomopatojen nematodlar üzerine etkilerinin araştırılması
Research on the effects of acetamiprid, imidacloprid and spinosad on some entomopathogenic nematodes
VITAL KWIZERA
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
ZiraatUludağ ÜniversitesiBitki Koruma Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL ALPER SUSURLUK