The association between parenting practices and peer rejection, moderated by sensory processing sensitivity of the child
Algılanan ebeveynlik uygulamaları ile akran reddi arasındaki ilişki: Çocuğun duyusal hassasiyetinin düzenleyici rolü
- Tez No: 791673
- Danışmanlar: PROF. DR. SİBEL KAZAK BERUMENT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: ebeveynlik, akran reddi, duyusal hassasiyet, cinsiyet, parenting, peer rejection, sensory processing sensitivity, gender
- Yıl: 2023
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Gelişim Psikolojisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 109
Özet
Bu çalışma ebeveynlik uygulamaları (kabul, davranışsal ve psikolojik kontrol) ile 5 ile 11. sınıf arasındaki çocuk ve ergenlerin (Nkız = 1741, Noğlan = 1435) akran reddi arasındaki ilişki üzerinde çocuğun duyusal hassasiyetinin (işleme derinliği ve uyaranlara karşı aşırı tepkisellik) düzenleyici rolünü araştırmayı amaçlamaktadır. Cinsiyetin bu ilişkilerdeki rolünü incelemek amacıyla anne-kız, anne-oğul, baba-kız ve baba-oğul ikilileri için ayrı ayrı yol analizleri test edilmiştir. Algılanan ebeveynlik uygulamaları ve akran reddi açısından cinsiyet farklılıkları tek yönlü ANOVA kullanılarak araştırılmıştır. Sonuçlara göre, kız çocukları oğlan çocuklarına göre daha fazla akran reddi deneyimlemekte ve annelerinden daha az kabul ve daha çok davranışsal kontrol algılamaktadır. Ayrıca, akran reddinin çocuğun cinsiyeti fark etmeksizin her iki ebeveynden algılanan kabul tarafından olumsuz yönde, her iki ebeveynden algılanan psikolojik kontrol tarafındansa olumlu yönde yordandığı bulunmuştur. Öte yandan algılanan davranışsal kontrol ve akran reddi arasında yalnızca anne-oğul ikililerinde olumsuz yönde anlamlı bir ilişki çıkmıştır. Uyaranlara karşı aşırı tepkiselliğin her ebeveyn-çocuk ikilisinde akran reddi ile olumlu bir ilişkiye sahip olduğu bulunurken, işleme derinliği yalnızca baba-kız ikililerinde akran reddi ile olumsuz yönde ilişkili çıkmıştır. Uyaranlara karşı aşırı tepkisellik ile kızların annelerinden algıladıkları davranışsal kontrol arasında ve işleme derinliği ile oğlanların annelerinden algıladıkları psikolojik kontrol arasında anlamlı etkileşimler tespit edilmiştir. Bulgular çalışmanın katkıları, sınırlılıkları ve öneriler ile birlikte tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
The current study aims to investigate the relationships between parenting dimensions (acceptance, behavioral and psychological control) and peer rejection of children and adolescents from 5th to 11th grade (Nfemale = 1741, Nmale = 1435), moderated by child's sensory processing sensitivity (depth of processing and overreaction to stimuli). In order to explore gender interactions, separate path models for mother-daughter, mother-son, father-daughter, and father-son dyads are tested. Gender differences between girls and boys in terms of parenting dimensions and peer rejection are examined using one-way ANOVAs. Results indicate that girls report more peer rejection, less maternal acceptance, and more maternal behavioral control compared to boys. Moreover, peer rejection is predicted negatively by both maternal and paternal acceptance, while it is predicted positively by both maternal and paternal psychological control regardless of child's gender. The association between behavioral control and peer rejection is significant in a negative way only in motherson dyads. Overreaction to stimuli is found to have a positive relationship with peer rejection for each dyad, whereas depth of processing has a negative relationship with peer rejection for only father-daughter dyads. Significant interactions are detected between overreaction to stimuli and maternal behavioral control perceived by girls and depth of processing and maternal psychological control perceived by boys while predicting peer rejection. The findings are discussed along with the contributions and limitations of the study, and the implications.
Benzer Tezler
- Can the support networks help mothers with high levels of depressive symptoms?
Destek ağları, yüksek seviyede depresif semptomlar gösteren annelere yardım edebilir mi?
İREM GÜROĞLU
- Familial impacts of fathers on children's emotion regulation: Examining the tripartite model
Babaların çocukların duygu düzenlemesi üzerindeki ailesel etkileri: Üçlü modelin incelenmesi
HANDENUR KALAY
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
PsikolojiKadir Has ÜniversitesiSosyal ve Beşeri Bilimler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ASLI ÇARKOĞLU
- Predicting verbal skills and what verbal skills predict in early childhood
Erken çocuklukta sözel becerileri etkileyen ve sözel becerilerin etkilediği unsurlar
DENİZ ÖZKAN GÖKTÜRK
Doktora
İngilizce
2022
Eğitim ve ÖğretimKoç ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE AYLİN KÜNTAY COPTY