Uzmanların gözünden öneri sistemlerinde etik: Bir durum çalışması
Ethics in recommendation systems from the experts: A case study
- Tez No: 794114
- Danışmanlar: DOÇ. DR. YUSUF LEVENT ŞAHİN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Bilim ve Teknoloji, Eğitim ve Öğretim, Felsefe, Science and Technology, Education and Training, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Anadolu Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 171
Özet
Bu araştırmada akademisyenlerin ve konu uzmanlarının öneri sistemlerinin etiği üzerine düşüncelerinin ve yönelimlerinin ortaya konulması ve bu konunun derinlemesine incelenmesi amaçlanmıştır. Bir durum çalışması olan araştırmada, doküman incelemesi, görüşmeler ve Q metodu uygulamasının gerçekleştirilmesi çalışmanın aşamalarını oluşturmaktadır. Araştırmanın doküman incelemesi için örneklemi yapay zeka etiğine yönelik yönergeleri inceleyen makaleler olarak belirlenmiştir. Makaleler belirli kriterlere göre seçilmiş ve bu meta çalışmalar içerik analizine tabi tutularak onların bir meta çalışması gerçekleştirilmiştir. Yarı yapılandırılmış görüşmeler için kartopu örnekleme tercih edilmiştir. Makalelerden elde edilen ortak ilkeler bağlamında yarı yapılandırılmış görüşme formu oluşturulmuş ve yapay zeka alanında farklı 9 uzman ile çevrim içi görüşme, 1 uzman ile de form aracılığıyla veriler toplanmıştır. Görüşmelerden elde edilen veriler ile içerik analizi gerçekleştirilmiştir. Q metodolojisi uygulayabilmek adına öneri sistemleri etiği ile ilgili teorik bir çerçeve bulunmadığından, görüşme verilerinin bir teması ikincil bir analize tabi tutulmuş ve teorik bir çerçeve elde edilmiştir. Q uygulamasının örneklemi Türkiye sınırlarında yer alan üniversitelerdeki ilgi alanı yapay zeka olan öğretim üyelerinden seçilmiştir. Web üzerinden yapılan Q uygulamasına 47 akademisyen katılmış ve 42 katılımcının verisi değerlendirmeye alınmıştır. Elde edilen bulgular bilim etiği, erdem etiği ve literatür bağlamında tartışılmıştır. Karar vericiler, geliştiriciler ve alandaki araştırmacılara yönelik öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
In this research, it is aimed to reveal the thoughts and orientations of academicians and subject experts on the ethics of recommendation systems and to examine this issue in depth. In the research, which is a case study, document review, interviews and the implementation of the Q method are the stages of the study. The sample for the document review of the research was determined as the articles examining the guidelines for artificial intelligence ethics. The articles were selected according to certain criteria, and these meta-studies were subjected to content analysis and a meta-study of them was carried out. Snowball sampling was preferred for semi-structured interviews. In the context of the common principles obtained from the articles, a semi-structured interview form was created and data were collected through online interviews with 9 different experts in the field of artificial intelligence and through the form with 1 expert. Content analysis was carried out with the data obtained from the interviews. Since there is no theoretical framework on the ethics of recommendation systems in order to apply the Q methodology, a theme of the interview data was subjected to a secondary analysis and a theoretical framework was obtained. The sample of the Q application was selected from the faculty members whose field of interest is artificial intelligence in universities located in the borders of Turkey. 47 academicians participated in the Q application on the web and the data of 42 participants were evaluated. The findings were discussed in the context of science ethics, virtue ethics and literature. Suggestions for decision makers, developers and researchers in the field are presented.
Benzer Tezler
- Medikal görüntüler üzerinde analiz ve sınıflandırma yapmak için bir uygulama tasarımı
An application design for analysis and classification on medical images
ŞULE BESTE KAPÇI
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolSüleyman Demirel ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TURGAY AYDOĞAN
- Palyatif bakım merkezleri kapsamında verilen psikososyal destek hizmetleri: Çalışanların gözünden nitel bir değerlendirme
Psychosocial support services provided within the scope of palliative care centers: A qualitative assessment from the eyes of employees
GÖKBEN KANGALGİL BALTA
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
PsikolojiBaşkent ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SEVAL BEKİROĞLU
- Cinsel istismarın yasal sürecinin, maruz kalanlar, ebeveynler ve profesyoneller açısından ekolojik sistem yaklaşımına göre incelenmesi
Analysis of the legal process of sexual abuse from the perspectives of the victims, the parents, and professionals using the ecological system approach
FİGEN PASLI
Doktora
Türkçe
2017
PsikolojiHacettepe ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NİLGÜN KÜÇÜKKARACA
- Designing an expert system for non-expert users in oral health: Story of a hybrid design research
Ağız sağlığı alanında uzman olmayan kullanıcılar için uzman sistem tasarlamak: Hibrit tasarım araştırması hikayesi
DENİZ GÖÇHAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Diş Hekimliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstriyel Tasarım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE HÜMANUR BAĞLI
- Evaluating air freight forwarders using an integrated multi-criteria decision making approach
Bütünleşik çok ölçütlü karar verme yaklaşımı kullanılarak hava kargo acentelerinin değerlendirilmesi
ELİF BERFİN KIZILTAŞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiGalatasaray ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEYNEP ŞENER