Geri Dön

Uzmanların gözünden öneri sistemlerinde etik: Bir durum çalışması

Ethics in recommendation systems from the experts: A case study

  1. Tez No: 794114
  2. Yazar: İSKENDER VOLKAN SANCAR
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. YUSUF LEVENT ŞAHİN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Bilim ve Teknoloji, Eğitim ve Öğretim, Felsefe, Science and Technology, Education and Training, Philosophy
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Anadolu Üniversitesi
  10. Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 171

Özet

Bu araştırmada akademisyenlerin ve konu uzmanlarının öneri sistemlerinin etiği üzerine düşüncelerinin ve yönelimlerinin ortaya konulması ve bu konunun derinlemesine incelenmesi amaçlanmıştır. Bir durum çalışması olan araştırmada, doküman incelemesi, görüşmeler ve Q metodu uygulamasının gerçekleştirilmesi çalışmanın aşamalarını oluşturmaktadır. Araştırmanın doküman incelemesi için örneklemi yapay zeka etiğine yönelik yönergeleri inceleyen makaleler olarak belirlenmiştir. Makaleler belirli kriterlere göre seçilmiş ve bu meta çalışmalar içerik analizine tabi tutularak onların bir meta çalışması gerçekleştirilmiştir. Yarı yapılandırılmış görüşmeler için kartopu örnekleme tercih edilmiştir. Makalelerden elde edilen ortak ilkeler bağlamında yarı yapılandırılmış görüşme formu oluşturulmuş ve yapay zeka alanında farklı 9 uzman ile çevrim içi görüşme, 1 uzman ile de form aracılığıyla veriler toplanmıştır. Görüşmelerden elde edilen veriler ile içerik analizi gerçekleştirilmiştir. Q metodolojisi uygulayabilmek adına öneri sistemleri etiği ile ilgili teorik bir çerçeve bulunmadığından, görüşme verilerinin bir teması ikincil bir analize tabi tutulmuş ve teorik bir çerçeve elde edilmiştir. Q uygulamasının örneklemi Türkiye sınırlarında yer alan üniversitelerdeki ilgi alanı yapay zeka olan öğretim üyelerinden seçilmiştir. Web üzerinden yapılan Q uygulamasına 47 akademisyen katılmış ve 42 katılımcının verisi değerlendirmeye alınmıştır. Elde edilen bulgular bilim etiği, erdem etiği ve literatür bağlamında tartışılmıştır. Karar vericiler, geliştiriciler ve alandaki araştırmacılara yönelik öneriler sunulmuştur.

Özet (Çeviri)

In this research, it is aimed to reveal the thoughts and orientations of academicians and subject experts on the ethics of recommendation systems and to examine this issue in depth. In the research, which is a case study, document review, interviews and the implementation of the Q method are the stages of the study. The sample for the document review of the research was determined as the articles examining the guidelines for artificial intelligence ethics. The articles were selected according to certain criteria, and these meta-studies were subjected to content analysis and a meta-study of them was carried out. Snowball sampling was preferred for semi-structured interviews. In the context of the common principles obtained from the articles, a semi-structured interview form was created and data were collected through online interviews with 9 different experts in the field of artificial intelligence and through the form with 1 expert. Content analysis was carried out with the data obtained from the interviews. Since there is no theoretical framework on the ethics of recommendation systems in order to apply the Q methodology, a theme of the interview data was subjected to a secondary analysis and a theoretical framework was obtained. The sample of the Q application was selected from the faculty members whose field of interest is artificial intelligence in universities located in the borders of Turkey. 47 academicians participated in the Q application on the web and the data of 42 participants were evaluated. The findings were discussed in the context of science ethics, virtue ethics and literature. Suggestions for decision makers, developers and researchers in the field are presented.

Benzer Tezler

  1. Medikal görüntüler üzerinde analiz ve sınıflandırma yapmak için bir uygulama tasarımı

    An application design for analysis and classification on medical images

    ŞULE BESTE KAPÇI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolSüleyman Demirel Üniversitesi

    Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ TURGAY AYDOĞAN

  2. Palyatif bakım merkezleri kapsamında verilen psikososyal destek hizmetleri: Çalışanların gözünden nitel bir değerlendirme

    Psychosocial support services provided within the scope of palliative care centers: A qualitative assessment from the eyes of employees

    GÖKBEN KANGALGİL BALTA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    PsikolojiBaşkent Üniversitesi

    Sosyal Hizmet Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ SEVAL BEKİROĞLU

  3. Cinsel istismarın yasal sürecinin, maruz kalanlar, ebeveynler ve profesyoneller açısından ekolojik sistem yaklaşımına göre incelenmesi

    Analysis of the legal process of sexual abuse from the perspectives of the victims, the parents, and professionals using the ecological system approach

    FİGEN PASLI

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    PsikolojiHacettepe Üniversitesi

    Sosyal Hizmet Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. NİLGÜN KÜÇÜKKARACA

  4. Designing an expert system for non-expert users in oral health: Story of a hybrid design research

    Ağız sağlığı alanında uzman olmayan kullanıcılar için uzman sistem tasarlamak: Hibrit tasarım araştırması hikayesi

    DENİZ GÖÇHAN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    Diş Hekimliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Endüstriyel Tasarım Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HATİCE HÜMANUR BAĞLI

  5. Evaluating air freight forwarders using an integrated multi-criteria decision making approach

    Bütünleşik çok ölçütlü karar verme yaklaşımı kullanılarak hava kargo acentelerinin değerlendirilmesi

    ELİF BERFİN KIZILTAŞ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2022

    Endüstri ve Endüstri MühendisliğiGalatasaray Üniversitesi

    Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEYNEP ŞENER