Örgüt-yönetim kuramlarının askeri kökleri ve öncülleri üzerine bir değerlendirme
An evaluation on military roots and predecessors of organization-management theories
- Tez No: 794325
- Danışmanlar: PROF. DR. CAN UMUT ÇİNER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Kamu Yönetimi, İşletme, Public Administration, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Örgüt ve yönetim kuramları, askeriye, askeri örgütlenme, kamu yönetimi, kamu işletmeciliği, Organization and Management Theories, military, military organization, public administration, public management
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yönetim Bilimleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 422
Özet
Tez kamu yönetimi alanyazınında ihmal edilmiş olan örgüt ve yönetime ilişkin askeri köklere ve öncüllere yoğunlaşmıştır. Bu çerçevede, kamu yönetimi bilimi içinde ağırlıklı bir yere sahip olan yirminci yüzyıl doğumlu Avro-Amerikan örgüt ve yönetim kuramlarını inceleme konusu yapmıştır. Bu doğrultuda tezde, birçok kaynaktan beslenmiş örgüt ve yönetim kuramlarının belirlenen kriterler çerçevesinde askeri köklerini ve öncüllerini araştırmak ve buna ilişkin değerlendirme yapmak amaçlanmıştır. Birinci bölümde özellikle yirminci yüzyılda gelişim çizgisi bağlamında ABD etkisine giren kamu yönetiminin işletmeci karakterine etki eden modern işletmeciliğe askeriyenin katkıları tarihsel bağlamda analiz edilmiştir. Mekanik-bürokratik örgütlenme, disiplin, departmanlaşma ve hat-kurmay örgütlenmeler bağlamında modern işletmeciliğe askeriyenin bıraktığı miras ele alınmıştır. Daha sonra örgüt ve yönetim kuramlarının askeri kök ve öncüllerinin araştırılması için bu kuramların klasik ekolü bağlamında Frederick W.Taylor, Henri Fayol, Max Weber, James Mooney, Lyndall Urwick, Luther Gulick'in yaklaşımları incelenmiştir. Neoklasik ekol kapsamında da insan ilişkileri okulu ve Elton Mayo, Chester Barnard, Mary Parker Follett, Douglas McGregor, Chris Argyris ve Rensis Likert gibi kuramcıların yaklaşımları ele alınmıştır. İkinci bölümde ise modern ekol kapsamında sistem bilimiyle ilişkili harekât araştırması, sistem analizi ve plan program bütçe sistemi; Herbert Simon'un sınırlı rasyonellik kuramı ve durumsallık yaklaşımı incelenmiştir. Neomodern ekol kapsamında yeni kamu işletmeciliği ve onunla ilişkili yaklaşımlar (e-devlet, stratejik yönetim, toplam kalite yönetimi) ile örgüt ve yönetime kaos ve karmaşıklık bilimleri temelli yaklaşımlar ele alınmıştır. Tüm bunlar çerçevesinde örgüt ve yönetim kuramlarının, yalnızca genel tarih, toplum ve piyasa sisteminden değil en az bunlar kadar askeri yönetim alanı olarak savaş deneyiminden de beslendiği ve bu bağlamda örgüt ve yönetim kuramlarının gelişimine katkı sunan askeri köklerin olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca bazı kuramların ve kuramcıların etkilendikleri kaynaklar arasında askeri örgütlenmelere, kuramcılara veya bilgi kaynaklarına ilişkin doğrudan bir vurgu olmasa da askeri alanın onların meşgul oldukları birtakım meselelere benzer önermeler üzerinden daha önce eğildiği ve tartıştığı, bu anlamda öncelediği ve örgüt ve yönetim kuramlarına önemli bir miras bıraktıkları görülmüştür.
Özet (Çeviri)
The thesis focuses on the military roots and predecessors of organization and management that have been neglected in the public administration literature. In this context, the twentieth century-born Euro-American theories of organization and management, which have a dominant place in the science of public administration, have been the subject of study. In this direction, in the thesis, it is aimed to investigate the military roots and predecessors of organization and management theories, which are fed from many sources, within the framework of the determined criteria and to make an evaluation regarding this. In the first part, the contributions of the military to modern management, which influenced the managerial character of the public administration, which came under the influence of the USA in the context of the development line in the twentieth century, were analyzed in a historical context. In the context of mechanical-bureaucratic organization, discipline, departmentalization and line-staff organizations, the legacy of the military to modern management is discussed. Then, the approaches of Frederick W.Taylor, Henri Fayol, Max Weber, James Mooney, Lyndall Urwick, Luther Gulick were examined in the context of the classical school of these theories in order to investigate the military roots and predecessors of organization and management theories. Within the scope of the neoclassical school, the human relations school and the approaches of theorists such as Elton Mayo, Chester Barnard, Mary Parker Follett, Douglas McGregor, Chris Argyris and Rensis Likert are discussed. In the second part, operations research, systems analysis and PPBS related to system science within the scope of modern school; Herbert Simon's theory of bounded rationality, and contingency approach are examined. Within the scope of the neomodern school, new public management and its related approaches (e-government, strategic management, total quality management) and chaos and complexity science-based approaches to organization and management are discussed. Within the framework of all these, it has been determined that organization and management theories are fed not only from the general history, society and market system, but also from the experience of war as a field of military management, and in this context, there are military roots that contribute to the development of organization and management theories. In addition, although there is no direct emphasis on military organizations, theorists or information sources among the sources that some theories and theorists were influenced by, it has been seen that the military field has previously addressed and discussed some of the issues they are dealing with, prioritized them in this sense, and left an important legacy to the theories of organization and management.
Benzer Tezler
- Kamu yönetiminde farklılıkların yönetimi: ABD Hava Kuvvetleri örneği
Diversity management in public administration: The case of the USA Air Force
İSMAİL MERİÇ
Doktora
Türkçe
2015
Kamu YönetimiÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA GÖRÜN
- Flight safety risk awareness at flight test activities with analytical hierarchy process method
Analitik hiyerarşi süreç yöntemi ile uçuş test faaliyetlerinde uçuş emniyet risk farkındalığı
YUSUF AKGÜR
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Havacılık Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiUçak ve Uzay Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ KODAL
- Çağdaş Suriye nesrinde siyasî hapishane edebiyatı üzerine eleştirel bir bakış
The literature of political prisons in contemporary Syrian prose analytical prepective
ABDOLGADER MOHAMED ALİ
Yüksek Lisans
Arapça
2014
Doğu Dilleri ve EdebiyatıSelçuk ÜniversitesiDoğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. FİKRET ARSLAN
- Kriminoloji ve Ceza Hukuku boyutuyla 'çevreci terörizm'
'Ecoterrorism' in criminology and Criminal Law aspects
ERDEM İZZET KÜLÇÜR