Çankırı tuz mağarasındaki tuzların bileşimi ve rafinasyon prosesinin etkisi
The composition of the salts in Çankiri salt cave and the effect of the refining process
- Tez No: 795273
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HÜDAYİ ERCOŞKUN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Gıda Mühendisliği, Food Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çankırı Karatekin Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Gıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Gıda Mühendisliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 86
Özet
Bu çalışmada, kaya tuzundan rafine tuz üretimi süresince tuzun içeriğindeki değişiklikler incelenmiştir. Bu amaçla Çankırı Tuz Mağarasındaki tuz rafinasyon basamaklarından örnekler alınmıştır. Alınan tuz numuneleri eşleştirilmiş plazma kütle spektrometrisi ve Fourier transform kızılötesi spektroskopisi gibi indüktif yöntemlerle incelenmiştir. Bunlara ek olarak, kaya tuzundaki safsızlıkların matrikste dağılımının belirlenmesi için mikro fotoğrafları çekilerek kristal yapısı gözlemlenmiştir. Analiz edilen tuz numunelerinde arsenik (As), civa (Hg), kurşun (Pb), kalay (Sn), lityum(Li), alüminyum(Al), vanadyum(V), krom (Cr), demir (Fe), kobalt (Co), nikel (Ni), antimon (Sb) ve kadminyum (Cd) içermediği tespit edilmiştir. Bunun yanı sıra kaya tuzu numunelerinin titanyum (Ti), manganez (Mn), kalsiyum (Ca), magnezyum (Mg), bakır (Cu), çinko (Zn) ve baryum (Ba) elementlerini içerdiği tespit edilmiştir. Tuz numunelerinde Ti mineralinin miktarı 0,3±1,5 µg kg-1 derişim aralığında belirlenmiştir. Eser elementlerden biri olan Mg mineralinin tuz numunelerindeki miktarı, 37,0±70,5 mg kg-1 derişim aralığında belirlenmişken Zn mineralinin tuz numunelerindeki miktarı 173,0±300,5 µg kg-1 derişim aralığında belirlenmiştir. Aynı numunelerin Ba mineralinin derişim aralığı 612,5±1867,5 µg kg-1 olarak, Mn mineralinin derişimi ise 9,5±39,5 µg kg-1 aralığında bulunmuştur. Tuz numunelerinde Cu mineralinin derişimi 0,3±0,9 µg kg-1 ve Ca elementinin derişim aralığı ise 589,5±825,0 mg kg-1 derişim aralığında bulunmuştur. Ayrıca yine bu çalışmada gerçekleştirilen FT-IR analizlerinde ise kaya tuzu numunelerinin elementer düzeyde tanımlanması amaçlanmıştır. Çankırı kaya tuzlarının içeriğinde ağır metallere rastlanılmamış olması ve saflık derecesinin yüksek olması gibi hususlar birlikte değerlendirildiğinde Çankırı ilinde bulunan kaya tuzlarının insan sağlığı için güvenle tüketilebilecek bir gıda maddesi olduğu sonucuna varılmaktadır.
Özet (Çeviri)
In this study, the changes in the content of salt during the production of refined salt from rock salt were examined. For this purpose, samples were taken from the salt refining steps in the Çankırı Salt Cave. The salt samples taken were examined by inductive methods such as paired plasma mass spectrometry and Fourier transform infrared spectroscopy. In The crystal structure was observed by taking micro photos to determine the distribution of impurities in rock salt in the matrix. It was found that the analyzed salt samples did not contain arsenic (As), mercury (Hg), lead (Pb), tin (Sn), lithium (Li), aluminum (Al), vanadium (V), chromium (Cr), iron (Fe), cobalt (Co), nickel (Ni), antimony (Sb) and cadmium (Cd). The rock salt samples were found to contain the elements titanium (Fr), manganese (Mn), calcium (Ca), magnesium (Mg), copper (Cu), zinc (Zn) and barium (Ba). The amount of Ti in salt samples was determined in the concentration range of of 0.3±1.5 µg kg-1. The amount of Mg mineral, one of the trace elements, in salt samples was determined in the concentration range of 37.0±70.5 mg kg-1, while the amount of Zn mineral in salt samples was determined in the concentration range of 173.0±300.5 µg kg-1. The Ba concentration was found to be 612.5±1867.5 µg kg-1, Mn concentration was found to be 9.5±39.5 µg kg-1. The concentration of the Cu in the salt samples was found to be 0.3±0.9 µg kg-1 and the concentration of the element Ca was found to be 589.5±825.0 mg kg-1. In addition, in the FTIR analyses performed in this study, it was aimed to identify rock salt samples at an elementary level. When considerations such as the fact that no heavy metals have been found in the content of Çankırı rock salts and the high degree of purity are evaluated together, it is concluded that the rock salts found in Çankırı province are a foodstuff that can be safely consumed for human health.
Benzer Tezler
- Çankırı tuz mağaralarının tıbbi jeoloji açısından değerlendirilmesi
Medical geological determinations of Çankiri salt caves
ZİYA DEDE
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Jeoloji MühendisliğiNiğde ÜniversitesiJeoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ŞENER
- Çankırı Çankaya Tuz Madeni'nden halofilik arkelerin izolasyonu ve karakterizasyonu
Isolation and characterization of halophilic archaea from Çankırı Çankaya Salt Mine
EVRİM YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
BiyolojiMustafa Kemal ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MAHMUT ÇALIŞKAN
YRD. DOÇ. DR. BİRGÜL ÖZCAN
- Yerel çekiciliklerin turizme kazandırılmasına yönelik yöre halkının tutumları: Çankırı Tuz mağarası örneği
For local appeals to tourism attitude of local people: Çankırı salt cave case
ERCAN KARAÇAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
TurizmGazi ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RAMAZAN PARS ŞAHBAZ
- Tekstil ve moda tasarımında biyomimikri kavramı ve tasarım örnekleri
Biomimicry concept and design examples in textile and fashion design
AYGÜL ÇELİKER
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Güzel SanatlarÇankırı Karatekin ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. ARZU EVECEN
- Evaluation of salt structures for underground gas storage in the Tuzgölü and the Çankırı basins, Türkiye
Tuz Gölü ve Çankırı havzalarındaki tuz yapılarının yeraltında gaz depolamak için değerlendirilmesi, Türkiye
AYŞE GÜNGÖR
Doktora
İngilizce
2023
Jeoloji MühendisliğiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURETDİN KAYMAKCI