Kent morfolojisi kapsamında Ankara-Ulus 'harik mahali (anafartalar-hisarpark arası)' bölgesinde mekansal değişimlerin incelemesi
The spatial changes in the 'harik mahali' (anafartalar-hisarpark area) in Ankara-Ulus within the context of urban morphology
- Tez No: 795780
- Danışmanlar: PROF. DR. GÜLŞEN ÖZAYDIN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Morfoloji, Şehircilik ve Bölge Planlama, Morphology, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kentsel Tasarım Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 198
Özet
Tez araştırması 1916 yılında yaşanan büyük Ankara yangını sonucu yok olan Necatibey (Hisarönü) Mahallesi'nin yangın sonrası morfolojik yapısındaki mekânsal değişimlere odaklanmaktadır. Necatibey (Hisarönü) Mahallesi, Ankara-Ulus semtinin büyük Ankara yangını öncesi tarihsel gelişim sürecinin bir parçası olarak gelişimine etki eden faktörler tespit edilmeye çalışılmıştır. Ardından, modernleşme hareketlerinin başladığı 1839 Tanzimat Fermanı ile 1929 yılına kadar süregelen kentsel değişimlerin Eski Şehir'de (Eski Ankara) meydana geldiği bölgeler tanımlanmıştır. Buraya kadar Ankara-Ulus kentinin ekonomik ve toplumsal yapısındaki değişimler ile kentin formundaki, fiziki yapısındaki değişimler bir bütünlük içinde anlatılmıştır. Bu sürece kadar yaşanan mekânsal değişimleri etkileyen kurum, yasa ve planlar ele alınmış Emval-i Metruke Komisyonu ve Ankara Şehremanetinin kurulması ve şehremanetiye verilen istimlâk yetkisi (583 sayılı yasa) detaylı bir şekilde anlatılmıştır. Değişimi etkileyen diğer kurumlar kısaca anlatıldıktan sonra Eski Ankara için yapılan modern planlarda (Erken Cumhuriyet Dönemi ve 1961 Bölge Kat Nizamı Planı uygulamalarına kadar) süregelen kentsel değişimlerde Necatibey (Hisarönü) Mahallesi incelenmiştir. 1924 Lörcher Planı ve 1957 Yücel Uybadin Planı'nın çalışma alanı ile ilgili plan kararları anlatıldıktan sonra çalışma alanının morfolojik yapısındaki mekânsal değişimler 1924 Lörcher Planı ve 1957 Yücel Uybadin Planı uygulamalarına kadar karşılaştırmalı bir şekilde incelenmiştir. Bu aşamada kent tarihi, kent planlama tarihi olarak ele alınarak, kent tarihine mekânsal boyut katılmış, kentsel morfoloji ile kentsel dokunun değişimi açıklanmıştır. Bu kapsamda 1924 Ankara Şehri Haritası 1924 Lörher Eski Şehir Planı ile, 1924 Lörher Eski Şehir Planı Necatibey Mahallesi 1929-1936 Yılları Arasını Kapsayan Kadastral Haritası ile, 1929-1936 Yılları Arasını Kapsayan Necatibey Mahallesi Kadastral Haritası 1928 Jansen Yangın Alanı Planı ile, 1938 Hermann Jansen Yangın Yeri (Necatibey Mahallesi) Planı 1957 Yücel Uybadin Planı ile karşılaştırılmış mekansal değişimler tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
This thesis research focuses on the spatial changes in the morphological structure of Necatibey (Hisarönü) neighborhood that disappeared as a result of the great Ankara fire in 1916. The factors that influenced the development of Necatibey (Hisarönü) neighborhood, which was a part of the historical development process of Ankara-Ulus district before the great Ankara fire, were attempted to be identified. Then, the areas where urban changes from the beginning of the modernization movements with the 1839 Tanzimat Fermanı until 1929 occurred in the Eski Şehir (Eski Ankara) were defined. Up to this point, changes in the economic and social structure of Ankara-Ulus city and the changes in the form and physical structure of the city have been narrated as a whole. The institutions, laws, and plans that have influenced the spatial changes up to this process have been discussed in detail, including the Emval-i Metruke Commission and the establishment of the Ankara Şehremaneti, as well as the expropriation authority given to the municipality (Law No. 583). After briefly explaining other institutions that influenced the changes, the urban changes in Necatibey (Hisarönü) neighborhood were examined in the modern plans made for Eski Ankara (from the Early Republican Period to the 1961 Regional Plan). After describing the plan decisions related to the study area in the 1924 Lörcher Eski Şehir Plan and the 1957 Yücel Uybadin Plan, the spatial changes in the morphological structure of the study area were comparatively examined until the implementation of the 1924 Lörcher Eski Şehir Plan and the 1957 Yücel Uybadin Plan. In this stage, the city history was considered as urban planning history, and the spatial dimension was added to the city history, explaining the changes in urban morphology and urban fabric. In this context, the 1924 Ankara Şehri Map was compared with the 1924 Lörher Eski Şehir Plan, the 1924 Lörher Eski Şehir Plan with the Necatibey Neighborhood Cadastral Map covering 1929-1936, the 1929-1936 Necatibey Neighborhood Cadastral Map with the 1938 Jansen Yangın Yeri Plan, and the 1938 Hermann Jansen Yangın Yeri (Necatibey Neighborhood) Plan with the 1957 Yücel Uybadin Plan, and the spatial changes were determined.
Benzer Tezler
- Kent formunun mekânsal değişiminin morfolojik analizi: Düzce kent merkezi örneği
Morphological analysis of spatial change of urban form: Case of Duzce city center
MEHMET FATİH ÖZALP
- Bizans dönemi kent morfolojisinin incelenmesine yönelik bir yöntem önerisi
A method proposal for analysis of city morphology during the byzantine period
ARİF MISIRLI
- Bir başkentin morfolojik değişimi: Ankara örneği
The morphological change of a capital: The case of Ankara
MELİKE BOZ GÜNAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE SEMA KUBAT
- Diyarbakır kent dokusunun turizm ve rekreasyon kaynaklarının peyzaj mimarlığı açısından değerlendirilmesi
Evaluation of tourism and recreation resources of diyarbakır urban pattern by the landscape architecture
FERİDE BURCU ÇİDAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Peyzaj MimarlığıAnkara ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF.DR. NEVİN AKPINAR
- Kıyı dolgusunun kent morfolojisine etkisinin mekan dizimi yöntemiyle incelenmesi: İstanbul Tophane bölgesi
Analysing the effect of land filling on urban morphology with using space syntax method: İstanbul Tophene district
RÜYA ARDIÇOĞLU
Doktora
Türkçe
2019
Peyzaj MimarlığıAnkara ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYSEL USLU