Mekân tasarımında algı etkisinin fenomenolojik bağlamda parametrik tasarım seçkileri üzerinden irdelenmesi
Examining the effect of perception in space design through parametric design selections in a phenomenological context
- Tez No: 797267
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SİBEL DEMİRARSLAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kocaeli Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İç Mimarlık Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: İç Mimarlık Sanat Dalı
- Sayfa Sayısı: 204
Özet
Tasarlama eylemi insanlığın var oluşundan beri temelde gereksinimleri karşılamak, hayata biçim ile birlikte anlam katmak amacıyla gerçekleştirilen, insanı diğer canlılardan ayıran önemli bir özelliktir. Mimarlık ve tasarım ile ilgili söylemleri belirleyen unsurlardan biri olan biçim değişik yollarla oluşturulabilir. Tarihsel süreçte de takip edileceği üzere 20. yüzyıldan bu yana pek çok tasarım formu ve yöntemi geliştirilmiştir. Oluşturulan biçimlerin var olması temelde algılanması ile mümkündür. İnsan algıları bilinçli ve bilinçsiz olarak devreye girmekte ve insanlar farklı okumalar yapabilmektedirler. Tasarımcılar vermek istediği mesaj üzerinde titizlenerek tasarım yaptığında mesaj genel algısal şemada olduğu gibi algılanabilecektir. Ancak tasarımda algının yönü bir parametre olarak göz önünde bulundurulmadığı zaman, mekân deneyimleyici kişi/kişilerin bireysel algı parametrelerine bağlı olarak farklı yerlere gidebilecektir. Bilinç ve mekân arasındaki ilişkiyi inceleyen fenomenoloji bağlamında iç mekânın varlığı, mekânın bireyler tarafından algılanmasıyla başlar. Algılama eyleminin gerçekleşmesi ise temelde yaşam boyunca deneyimlenerek biriktirilen bilincin varlığı ve aktifleşerek ortaya çıkması için gerekli olan duyu uyarımı ile mümkündür. Duyu uyarımı için ihtiyaç duyulan görsel algı unsurlarının bilinç üzerindeki etkisi fenomenoloji kavramının ortaya çıkmasına sebep olmuştur. Mekân tasarımında fenomenolojik etkinin bireyler üzerinde gerçekleştireceği algıların, parametrik tasarıma sahip mimari ve iç mimari uygulamalar üzerinde ilginç sonuçlar oluşturabileceği ön görülmektedir. Parametrik tasarım yöntemini ilgi çekici yapan en belirgin özellik, tasarım sürecinin ileri teknolojinin imkanlarından faydalanılarak, bilgisayar destekli program ve yazılımlar aracılığıyla, farklı form arayışlarıyla gerçekleştirilmesidir. Günümüzde parametrik tasarıma yüklenen anlam; kabuk ve/veya iç mekân tasarımında sıra dışı ve amorf formların kullanıldığı, taşıyıcı sistemde ve malzemede zor olanı başararak var olma izlenimi verilmesi ile ilgilidir. Bu çalışmanın konusu; fenomenolojik bağlamda, bilişim, yazılım sistemleri, yapım teknolojisi ve malzeme alanındaki gelişmelere paralel olarak örneklerinin arttığı görülen özel tasarım kriterlerine sahip parametrik bina seçkisi üzerinde algı unsurlarını incelemektir. Çalışmada öncelikle nitel araştırma yöntemi uygulanmaktadır. Literatür taraması, fotoğrafla belgeleme, gözlem ve analiz bu sürecin basamaklarını oluşturmaktadır. Parametrik unsurların kullanıldığı mekândaki deneyimlerin ve durumların incelenmesi sebebiyle 'Fenomenoloji Yöntemi', özel bölge olarak ele alınan alandaki parametrik tasarım örneklerinin incelemesi sebebiyle 'Örnek Olay Yöntemi', göstergelerin yorumlanması ve anlamlandırılması süreçleri sebebiyle 'Gösterge Bilim Yöntemi' kullanılmaktadır. Çalışma kapsamında parametrik tasarım olarak bilinen projeler üzerinden bir seçki oluşturulmaktadır. Özellikle ikonik ve çağın ötesinde giden çalışmalar olması sebebiyle literatürde yer edinmiş projelerden; Harbin Opera Evi Binası – MAD, Haydar Aliyev Kültür Merkezi – Zaha Hadid, Salvador Dali Müzesi – HOK, Ulusal Katar Müzesi – Jean Nouvel, Atatürk Kültür Merkezi Opera Salonu – Tabanlıoğlu Mimarlık, Çamlıca Radyo ve Televizyon Kulesi – Melike Altınışık, Türk Hava Yolları Dış Hatlar Salonu – Softroom Stüdyo binaları seçki olarak belirlenmiştir. Bu örnekler üzerinden tez çalışmasının gerçekleştirilmesi hedeflenmektedir. Sonuçta fenomenoloji ve algısal unsurlar çerçevesinde parametrik iç ve dış mekân özellikleri ile tasarım ilkelerinin bulgulanması, tipoloji oluşturmaya giden unsurların belirlenmesi ile birlikte algı unsurlarının da değerlendirilmesi öncelikli çalışma başlıklarını oluşturmaktadır. Sonuçta elde edilecek bulguların ve yapılacak değerlendirmelerin gelecek araştırmalara yol gösterici olması ve literatüre katkı sağlaması hedeflenmektedir.
Özet (Çeviri)
The act of designing is an important feature that distinguishes humans from other living things, which has been carried out in order to meet the needs and to add meaning to life together with form, since the existence of humanity. Form, which is one of the elements that determines the discourses about architecture and design, can be created in different ways. As will be followed in the historical process, many design forms and methods have been developed since the 20th century. The existence of the created forms is possible by the perception of them basically. Human perceptions come into play consciously and unconsciously, and people can make different readings. When designers design meticulously on the message they want to give, the message will be perceived as in the general perceptual scheme. However, when the direction of perception is not taken into account as a parameter in the design, the space experiencer may go to different places depending on the individual perception parameters of the person(s). In the context of phenomenology, which examines the relationship between consciousness and space, the existence of interior space begins with the perception of space by individuals. The realization of the act of perception is basically possible with the existence of the consciousness accumulated by experience throughout life and the sensory stimulation necessary for its activation and emergence. The effect of visual perception elements needed for sensory stimulation on consciousness has led to the emergence of the concept of phenomenology. It is foreseen that the perceptions of the phenomenological effect on individuals in space design can create interesting results on architectural and interior architectural applications with parametric design. The most distinctive feature that makes the parametric design method interesting is the fact that the design process is carried out through computer-aided programs and software, in search of different forms, by utilizing the possibilities of advanced technology. The meaning attributed to parametric design today; It is about giving the impression of existence by using extraordinary and amorphous forms in the shell and/or interior design, achieving the difficult thing in the carrier system and material. The subject of this study is; In the phenomenological context, it is to examine the perception elements on a selection of parametric buildings with special design criteria, which are seen to increase in parallel with the developments in informatics, software systems, construction technology and materials. In the study, primarily qualitative research method is applied. Literature review, photographic documentation, observation and analysis are the steps of this process. The 'Phenomenology Method' is used due to the examination of the experiences and situations in the space where parametric elements are used, the 'Case Case Method' due to the examination of the parametric design examples in the area considered as a private region, and the 'Signature Science Method' due to the processes of interpretation and interpretation of the indicators. Within the scope of the study, a selection is created on the projects known as parametric design. Among the projects that have gained a place in the literature, especially since they are iconic and outdated works; Harbin Opera House Building – MAD, Haydar Aliyev Cultural Center – Zaha Hadid, Salvador Dali Museum – HOK, National Qatar Museum – Jean Nouvel, Atatürk Cultural Center Opera House – Tabanlıoğlu Architecture, Çamlıca Radio and Television Tower – Melike Altınışık, Turkish Airlines Foreign Lines Hall – Softroom Studio buildings are selected as a selection. It is aimed to carry out the thesis study through these examples. As a result, within the framework of phenomenology and perceptual elements, the detection of parametric interior and exterior features and design principles, the determination of the elements leading to typology, and the evaluation of perception elements constitute the priority work titles. It is aimed that the findings to be obtained and the evaluations to be made will guide future research and contribute to the literature.
Benzer Tezler
- Design as transformation: An alternative approach
Dönüşüm olarak tasarım: Alternatif bir yaklaşım
HASAN GÖKBORA
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiBilişim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MERYEM BİRGÜL ÇOLAKOĞLU
- Mekansal belleğin ortaöğretim binaları bağlamında irdelenmesi
Analysis of spatial memory in the context of secondary schools
ZEYNEP TARÇIN TURGAY
- İç mekân tasarımında bitirme öğelerinin insan psikolojisine ve mekân algısına etkisi
The effect of items used in interior design on humanpsychology and space perception
SELVER DAMLA ÇOMAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
PsikolojiIşık Üniversitesiİç Mimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLRU KOCA
- Restoran ve kafe iç mekân tasarımlarında sosyal medyanın etkisinin belirlenmesi
Determining the effect of social media on the design ofrestaurant and cafe interiors
GÜNCEL DENİZ BALTACI
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
İç Mimari ve DekorasyonHacettepe Üniversitesiİç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞEN ÖZKAN
- Evaluating the restorative potential of different green strategies in streets
Sokaklarda mekanı oluşturan farklı yeşil stratejilerin onarıcı potansiyelinin değerlendirilmesi
SABA AHMADINAZHAD VOSOUGH
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Peyzaj Mimarlığıİstanbul Teknik ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MELİH BOZKURT