Geri Dön

Miocene foraminiferal paleontology of western taurides (finike)

Bati toroslarin miyosen formainifer paleontolojisi

PDF İndir

  1. Tez No: 797863
  2. Yazar: LEVENT SİNA ERKIZAN
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. DEMET BİLTEKİN, PROF. DR. ERCAN ÖZCAN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: İngilizce
  9. Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 116

Özet

Batı Tetis iri bentik faunası Erken Miyosende başlıca Lepidocyclina, Nummulites, Operculina, Heterostegina, Cycloclypeus ve Miogypsina toplulukları ile temsil edilmektedir. Burdigalyen faunasının paleobiocoğrafik dağılımı bilinmekle birlikte biyometrik verilerin ve detaylı morfometrik analizlerin eksikliği birçok araştırmacı tarafından belirtilmiştir. Tetis faunası paleobiocoğrafik olarak başlıca Akdeniz ve Hindi-Pasifik olarak ikiye ayrılmıştır. Bununla birlikte Batı Toroslar, Sivas ve Doğu Anadolu bölgesinde yapılan çalışmalarda bu iki faunanın ortak kaydı ve Burdigalyendeki Hindi-Pasifik göçü Eulepidina aff. formosa Schlumberger ve Spiroclypeus blanckernhorni Henson topluluklarının varlığı ile ortaya konulmuştur. Türkiye bölgesinde çok farklı lokalitelerden elde edilden bulgularda Türkiye bölgesine ait takson grupları genişletilmiş ve daha ayrıntılı morfometrik çalışmalar yapılmıştır. Türkiye Miyoseninde Sivas, Muş, Van ve Antalya bölgelerinde birçok kesit üzerinde detaylı çalışmalar yapılmıştır. Sivas havzasında Nephrolepidina cinsine ait 3 farklı tip tanımlanarak Akitaniyende N. morgani-tourneri geçişi kaydedilmiş ve M. bantamensis ve M. gunteri toplulukları tanımlanmıştır. Burdigalyende E. aff. formasa zonu Hindi-Pasifik etkisi olarak değerlendirilmiştir. Miyopsinidae, Lepidocyclinidae ve Nummulitidae gruplarının biyometrik ve analizlerinde kullanılan paramatreler Drooger 1993, Drooger ve Armato 1963 çalışmalarında belirtilmiştir. Buna göre Nephrolepidina türleri için kullanılan başlıca parametreler P(µm),D (µm), C (odoksiler loca sayısı), A ve n olarak tanımlanmıştır. Batı Tetis faunasından elde edilen paramtreler, (15.25, A >45) olarak belirtilmiştir. Bununla birlikte Burdigalian döneminde Akdeniz bölgesinde foraminifer topluluklarında değişiklik meydana geldiği önceki çalışmalarda belirtilmiştir. Eulepidina aff. formosa- Cycloclypeus eidae, Nephrolepidina aff. sumatrensis toplulukları ile gösterilmiştir. (Örçen, 2001) çalışmasında da benzer şekilde bazı Miyogpsinoides türlerinin doğuda İran ve Hindistan bölgelerinde devamlılıkları araştırılmış ve Akitaniyende başlıca M. gunteri Cole, M. complanatus Sclumberger olmak üzere bununla birlikte Burdigalyen'de M. irregularis, M. intermedia Drooger, Miyogpsina dehartii Van der Vlerk gibi Hindi-Pasifik kökenli türlerin varlığı yoluyla Arab-Güneydoğu Platformu arasında bir denizel bağlantının muhtemel olduğu ileri sürülmüştür. Akdeniz bölgesindeki foraminifer gruplarının korelasyonu açısından bir diğer önemli farklılıkta Batı Tetiste yar alan bazı taksonların (Eulepidina ve Spiroclypeus) Burdigaliyen sonunda yok olması olarak değerlendirilirken devam eden çalışmalarla bu grupların Batı Toroslarda bulunması önemli bir kayıt olarak sunulmaktadır. Batı Torosların jeolojik evrimi üzerine yapılan çalışmalarda Akdeniz bölgesi için tipik orojenez sürecinin varlığı tespit edilmiştir. Bölgenin Neo-Tetis evrimsel süreci çeşitli araştırmacılar tarafından başlıca üç farklı birim üzerinden değerlendirilmiştir. Bu birimler sırasıyla ilksel ofiyolitik yerleşiminden kabuk incelimine kadar ki mevcut kayıtları içeren Likya Napları, Menderes Masifi ve Beydağları olarak tanımlanmıştır. Bölgenin Oligo-Miyosen dönemindeki evrimsel süreci Likya naplarının üzerine Beydağları otoktonun yerleşmesiyle ve genişlemeli havzaların gelişmesi ile ilişkilendirilmektedir. Mesozoyik yaşlı birimlerden meydana gelen Beydağları otoktonun üzerine uyumsuzlukla Oligo-Miyosen birimleri gelmektedir. Batı Toroslarda yer alan Miyosen istiflerinin foraminifer içeriği ile ilgili literatüre bakıldığında yaygın olan başlıca gruplar Heterostegina, Spiroclypeus, Nummulites, Eulepidina, Nephrolepidina, Operculina ve Miyogpsinoides olarak belirlenmiştir. Bu cinslerin altında gruplanan taksonların Avrupa faunasına olan benzerliği ortaya konulmuştur. Ayrıca yüksek çözünürlüklü biyostratigrafik içerikle birlikte bu çalışmada farklı takson gruplarından elde edilen biyometrik analizler Chauzac ve Poignant 1977 tarafından sunulan SBZ (Sığ Bentik Zonasyonu)'nda kullanılarak bölgesel anlamda SBZ 22- SBZ 25 Şattian-Burdigalian korelasyonu elde edilmiştir. Bununla birlikte belirli lokalitelerde Oligosen kaydının eksikliği Beydağları karbonat platformunun ayırt edici özelliği olarak vurgulanmıştır. Batı Toroslarda iri hyaline gruplarının dağılımı genellikle bilinmekte, biyometrik analizlerin yetersizliği nedeniyle Burdigaliyen'deki Hindi Pasifik göçünün Akdeniz faunası üzerindeki etkilerinin detaylı bir şekilde ortaya konulmasında çeşitli problemler teşkil etmektedir. Elmalı-Kaş yolu üzerinde ölçülen iri bentik faunası ile SBZ24-25 korelasyonu elde edilmiştir. Erken Miyosen sığ denizel istifinin tabanını oluşturan Karabayır Formasyonunu temsil eden iri hyalin gruplarının detaylı morfometrik ve biyometrik analizleri yapılmıştır. Bu çalışmada Finike bölgesinde ölçülen Yeşilköy kesitinde Kretase yaşlı neritik kireçtaşları ile temsil edilen Beydağları Fm. üzerine gelen ve Erken Miyosen sığ denizel paketinin tabanını karakerize etmekte olan Karabayır Formasyonuna ait iri hyaline foraminifer gruplarının biyometrik analizleri yapılmıştır. Lepidocyclina (Nephrolepidina) topluluğuna ait N. praemarginata, N. morgani, N. morgani-tourneri ve N. tourneri türlerinin kaydı belirlenmiştir. Bu türler için Aort değerleri sırasıyla 37.27, 42.44, 46,74 ve 51,35 olarak belirlenmiştir. D (deuteroconch size) değerleri ise sırasıyla 185-665 µm, 205-710 µm, 270-645 µm ve 250-655 µm aralığındadır. Ayrıca Eulepidina aff. formasa ve Eulepidina dilatata türlerinin varlığı Burdigalyendeki Hindi-Pasifik göçünü karakterize etmektedir. Biometrik analizler metrik analizler sonucunda Miogypsina globulina ve M. globuna-tani geçişi Akitaniyen-Burdigalyeni işaret etmektedir. M. globulina için X değerleri (ilk spiraldeki loca sayısı) 6-14, ɣ değerleri ise 0-54 aralığında ölçülmüştür. M.globulina-tani için ɣ değerleri (-125)-(-14) olarak belirlenmiştir. Akdeniz faunası için karakteristik olan Miogypsinoides topluluğunun varlığından ise söz edilememektedir. Cycloclypeus eidae türüne ait sadece bir popülasyon tanımlanmıştır. Bununla birlikte Heterostegina assilinoides, N. bormidiensis ve Operculina complanata, Opertorbitolites sp. Miliolipora sp. Alveolina sp. türleri tayin edilmiştir. Spiroclypeus ise Yeşilköy kesitinde gözlenmemiştir. Biyostratigrafik açıdan ise N. morgani-tourneri geçişi biostratigrafik açıdan bir takım korelasyon zorluklarına neden olmaktadır. Bununla birlikte Cmean değerleri Nephrolepidina morgani için 2,66-3,66, Nephrolepidina morgani- tourneri için 3,58-4,42, N. tourneri için ise 5-7 olarak belirlenmiştir. Bununla birlikte bu türler için n değerleri sırasıyla 16-25, 17-26 ve 11-21 aralığında ölçülmüştür. Lepidocyclina cinsine ait embryon boyutları Hindi-Pasifik kaydı ile karşılaştırıldığında belirgin farklılıkların olduğu görülmektedir. Eulepidina cinsine ait biyometrik analizlerde ise Eulepidina aff. formosa türüne ait P değerleri YK33, YK37, seviyelerinde sırasıyla ortalama değer olarak 610 ve 415 olarak ölçülmüştür. Bununla birlikte D değerleri YK31, YK33, YK37, YK43 ve YK47 seviyelerinde sırasıyla 655- 1245, 1160-1385, 910, 1110 ve 1500 olarak ölçülmüştür. Bu tür için Aort değerleri ise 75.94, 88,96 ve 92.33 olarak ölçülmüştür. Cycloclypeus eidae türüne ait sadece bir populasyon tanımlanmış ve P değeri 90 um olarak belirlenmiştir. Heterostegina assilinoides türüne ait d değerleri Yeşilköy kesitinde 935-1535 um ve K parametresi ise 39,47-52,81 olarak belirlenmiştir. Heterostegina assilinoides için P ve D değerleri 165-330 ve 140-395 aralığındadır. Üst Kreatese yaşlı neritik karbonat çökellerini uyumsuzlukla üzerleyen sığ denizel Miyosen paketinde ayrıca mercan, bryozoa, textularid ve rodolit gözlemlenmiştir. Ara seviyelerde Eocene faunasına ait Discocyclina ve Orbitoclypeus türlerinin kaydı belirlenmiştir. Tüm Faunal içerikle birlikte detaylı biyostratigrafik tanımlamalar ve biometrik veri sağlanmıştır. Bununla birlikte bölgedeki diğer kesitlerle karşılaştırıldığında değişen paleoeekoloji ve ortamsal faktörler nedeniyle bazı türlerin kaydına rastlanmadığı sonucuna varılmıştır. Çalışma alanı içerisinde yer alan Yeşilköy kesitinde Miyosen istifinin altında yer alan Beydağları Formasyonuna ait ise detaylı bir faunal çalışma yapılmamıştır. Bununla birlikte bundan sonraki çalışmaların amacı daha detaylı biostratigrafik çalışmalarla birlikte Üst Kretase yaşlı dern denizel istifle bunları uyumsuzlukla üzerleyen Akitaniyen- Burdigaliyen yaşlı Karabayır Formasyonu arasındaki stratigrafik ilişkinin kapsamlı bir şekilde ortaya konulmasıdır. Burdigaliyen paleoekolojisinin detaylı çalışılması ve olası izotop yöntemlerinin kapsamlı bir ortamsal analizde kullanılması ile daha kapsamlı ortamsal yorumların yapılması ise oldukça önemlidir. İlerleyen çalışmalarda özellikle Umman, Hindistan ve İran örnekkeri üzerinde daha detaylı çalışılarak Akdeniz ve Hindi-Pasifik bölgelerindeki iri hyaline foraminifer gruplarına ait biyometrik verilerin genişletilmesi ve Burdigaliyen döneminde meydana gelen global değişikliklerin faunal çeşitlilik ve paleoekolojik sonuçları üzerinde daha kapsamlı veriler elde edilmesi gerektiği görülmektedir.

Özet (Çeviri)

The Early Miocene Western-Tethyan fauna is mainly represented by existence of Lepidocyclina, Nummulites, Operculina, Heterostegina, Cycloclypeus and Miogypsina genuses. Altough the paleobiogeographic distribution of larger hyaline foraminifera in the Early Micoene is well known, lack of biometric data and requirement of more detailed morphometric analyses are reported by many researchers. Tethyan fauna is mainly subdivided in two: Mediterrenean and Indo-Pacific. Moreover studies from the western Taurides, Sivas and Eastern Anatolia, co-occurence of both Mediterrenean and Indo Pacific fauna is reported by many studies. In same studies existence of Eulepidina aff. formosa and Spiroclypeus blanckerhorn are interpreted as result of the Burdigalian migration. In this study, biometric analyses of the Early Miocene larger hyaline foraminifera assemblages belonging to the shallow marine packages of Karabayır Fm. which unconformably overlines the Cretaceous age Beydağları Fm. are done. N. praemarginata, N. morgani, N. ex. interc morgani-tourneri and N. tourneri are in Yeşilköy section. Based on the biometric analysis, Amean values for these species were determined as 37,27, 42,44, 46,74 and 51.35, respectively. D (deuteroconch size) values are in the range of 185-665 µm, 205-710 µm, 270-645 µm and 250-655 µm, respectively. Furthermore existence of E. aff. formosa and E. dilatata in these shallow marine environment represents the Burdigalian migration of Indo-Pacific fauna to Mediterrenean region. Biometric data and existence of M.globulina and M. globulina-tani indicates the Aquitanian-Burdigalian age. For M. globulina, X values (number of chambers in the first spiral) were measured in the range of 6-14, and ɣ values in the range of 0-54. ɣ values for M. globulina-tani are measured in the range of (-125) – (-14). There is no evidence for existence of Miolepidocyclina which is diagnostic assemblage for European fauna. In Yeşilköy section, just single population of Cycloclypeus eidae is observed. Within these, existence of such genuses as Heterostegina asiilinoides, Opertorbitolites sp. , Operculina complanata, N. bormidiensis and Miliolipora sp. are determined. Spiroclypeus is not recorded in Yeşilköy section.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    96358

    Baskil-akuşağı (B Elazığ) yakın civarının biyostratigrafisi ve paleontolojisi

    The Biostratigraphy and paleontology of close vicinity of Akuşağı village, baskil in the west of Elazığ

    GÜLDAL AYGEN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2000

    Jeoloji MühendisliğiFırat Üniversitesi

    Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. MERAL KAYA

    PROF. DR. NİYAZİ AVŞAR

  2. Tez No

    65375

    Serik-Beşkonak (Antalya doğusu) yöresi tersiyer çökellerinin stratigrafisi ve paleontolojisi

    Başlık çevirisi yok

    YUSUF SUBAŞI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1997

    Jeoloji MühendisliğiÇukurova Üniversitesi

    Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ÜMİT ŞAFAK

  3. Tez No

    114182

    Eskişehir yöresi senozoyik stratigrafisi ve paleontolojisi

    The Cenozoic stratigraphy and paleontology of Eskişehir region

    ASLI KARABAŞOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2001

    Jeoloji MühendisliğiCumhuriyet Üniversitesi

    Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. NAZİRE ÖZGEN ERDEM

  4. Tez No

    171198

    Cevizdağı ve dolayında (Aladağlar doğusu: Doğu Toroslar) yüzeylenen mesozoyik yaşlı karbonatların stratigrafisi, fasiyes özellikleri ve paleontolojisi

    The stratigraphy, facies features and paleontology of the mesozoic carbonates outcrop Ceviz Mountain and around area (Northern Aladağlar: North Taurus)

    ZEKİ ÜNAL YÜMÜN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2005

    Jeoloji MühendisliğiCumhuriyet Üniversitesi

    Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MAHMUT TUNÇ

  5. Tez No

    354390

    Sivas yakın civarındaki Oligosen-alt Miyosen yaşlı birimlerin bentik foraminifer biyostratigrafisi

    Benthic foraminifera biostratigraphy of upper Oligocene-lower Miocene deposits in the sivas vicinity

    MANSUR ERDİ SÜRMELİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    Jeoloji MühendisliğiCumhuriyet Üniversitesi

    Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NAZİRE ÖZGEN ERDEM

Geri Dön