İlişkilerde temel psikolojik ihtiyaçlar ve ilişki doyumunda sosyal medya bağımlılığı ve sosyotelizmin aracı rolü
The mediating role of social media addiction and phubbing in basic psychological needs in relationships and relationship satisfaction
- Tez No: 800348
- Danışmanlar: PROF. DR. COŞKUN ARSLAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Necmettin Erbakan Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 123
Özet
Bu araştırmanın amacı romantik ilişkilerde temel psikolojik ihtiyaçların doyum düzeyi ile ilişki doyumu arasındaki ilişkide sosyotelizm ve sosyal medya bağımlılığının aracı rolünü incelemektir. Bu amaç doğrultusunda Necmettin Erbakan Üniversitesi ve Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesinde eğitim gören 765 kadın (%79.9) ve 193 erkek (%20.1) olmak üzere toplam 958 üniversite öğrencisi araştırmaya dahil edilmiştir. Katılımcılar 17-29 yaş arasındadır ve yaş ortalamaları 21.10'dur (S.D.= 1.92). Bu araştırmada katılımcıların kişisel bilgileri için demografik bilgi formu, Romantik İlişkilerde Temel Psikolojik İhtiyaçların Doyumu Ölçeği, Genel Sosyotelist Olma Ölçeği, Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeği-Yetişkin Formu ve İlişki Doyumu Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma kapsamında geliştirilen Glasser'in Seçim Teorisi temelli Romantik İlişkilerde Temel Psikolojik İhtiyaçların Doyumu Ölçeği için yapılan geçerlik ve güvenirlik çalışmalarına 675 kadın (%74.6) 229 erkek (%25.4) olmak üzere toplamda 904 üniversite öğrencisi katılmıştır (yaş ranj= 18-29, yaş ortalaması= 21.44, S.D.= .065). Uyum geçerliği için Öz Belirleme Kuramı temelli İlişkilerde Temel Psikolojik İhtiyaçlar Ölçeği kullanılmıştır. Yapılan açımlayıcı faktör analizi, doğrulayıcı faktör analizi, uyum geçerliği, test tekrar test ve madde toplam korelasyon katsayısı analizleri sonuçlarına göre ölçeğin geçerli ve güvenilir olduğu bulunmuştur. Araştırmanın sonuçları incelendiğinde sevgi/ait olma, güç ve özgürlük ihtiyaçları ile ilişki doyumu arasındaki ilişkide sosyal medya bağımlılığı ve sosyotelizmin aracı rolü olduğu bulunmuştur. Yapılan Bootstrapping yönteminde eğlence ihtiyacının ilişki doyumu üzerinde dolaylı etkisinin anlamlı olduğu görülmüş ancak Sobel testinde bu ilişkide sosyal medya bağımlılığı ve sosyotelizmin aracı rolü olmadığı görülmüştür. Romantik ilişkilerde temel psikolojik ihtiyaçların karşılanması ile sosyal medya bağımlılığı arasındaki ilişkide eğlence ihtiyacı dışındaki ihtiyaçlar için sosyotelizmin aracı rolü olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Son olarak sosyotelizm ve ilişki doyumu arasındaki ilişkide sosyal medya bağımlılığının aracı rolü olduğu bulunmuştur. Bu bulgular alanyazın çerçevesinde tartışılmıştır. Bulgular incelendiğinde romantik ilişkilerde temel psikolojik ihtiyaçların karşılanmasının ilişki doyumunu etkilediği, sosyal medya bağımlılığı ve sosyotelizm bu ilişkide aracı role sahip olduğu bulunmuştur. Bu modelden elde edilen sonuçlar evlilik öncesi danışmanlığında ve çift danışmanlığında saha çalışanlarına yardımcı olabilir. Bunlara ek olarak araştırmadan elde edilen sonuçlar doğrultusunda sonraki araştırmalara yönelik öneriler de araştırma kapsamında sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The current study aims to explore the mediating role of social media addiction and phubbing in the relationship between the satisfaction level of basic psychological needs in relationship and relationship satisfaction. For this purpose, a total of 958 university students (765 women, 79.9%; 193 men, 20.1%) who are enrolled in Necmettin Erbakan University and Bolu Abant Izzet Baysal University participated in this study. The participants in this study are aged between 17 and 29 years old, with a mean age of 21.10 years (SD = 1.92). For personal information of the participants, this study used a demographic information form, the Satisfaction of Basic Psychological Needs in Romantic Relationships Scale, the Generic Scale of Phubbing, the Social Media Addiction Scale-Adult Form, and the Relationship Satisfaction Scale. To assess the validity and reliability of the Satisfaction of Basic Psychological Needs in Romantic Relationships Scale, which is based on Glasser's Choice Theory, a total of 904 university students (675 women, 74.6%; 229 men, 25.4%) between the ages of 18 and 29 years old participated in the study, with an average age of 21.44 (SD = 0.65). To assess convergent validity, this study utilized the Basic Psychological Needs Scale in Relationships, which is based on the Self-Determination Theory. The scale was determined to be valid and reliable based on the results of exploratory factor analysis, confirmatory factor analysis, convergent validity analysis, test-retest method, and total item correlation coefficient analysis. Upon examination of the study results, it was found that phubbing and social media addiction played a mediating role in the relationship between the satisfaction of love/belonging, power, and freedom needs and relationship satisfaction. Through the use of the bootstrapping method, it was discovered that the need for fun had an indirect effect on relationship satisfaction; however, in the Sobel test, it was found that phubbing and social media addiction did not have a mediating role in this relationship. Aside from the need for fun, it was determined that phubbing played an intermediary role in the relationship between the satisfaction of basic psychological needs in romantic relationships and social media addiction. Lastly, it was found that social media addiction had a mediating role in the relationship between relationship satisfaction and phubbing. The implications of these findings were discussed within the context of relevant literature. When the findings were examined, it was found that satisfaction of basic psychological needs in romantic relationships affects relationship satisfaction, and social media addiction and sociotelism have a mediating role in this relationship. The results obtained from this model can help field workers in premarital counseling and couple counseling. In addition, suggestions for further research in line with the results obtained from the study were also presented within the scope of the research.
Benzer Tezler
- Romantik ilişkilerde aldatma eğiliminin yordayıcıları olarak sosyal medya kullanımı ve temel psikolojik ihtiyaçların doyumu
The use of social media and satisfaction of basic psychological needs as a predictors of the tendency towards infidelity in romantic relationships
YAĞMUR YILDIRIM
- Gözetim toplumunda sosyal medya bağımlılığı olan bireylerin gelişmeleri kaçırma korkusuna dair nitel bir araştırma
A qualitative research on the fear of missing out of individuals with social media addiction in surveillance society
MÜKERREM ÖNLÜ
Doktora
Türkçe
2022
Halkla İlişkilerEge ÜniversitesiHalkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MİNE SARAN
- Romantik ilişkilerde doyum modeli: Temel psikolojik ihtiyaçlar, bilinçli farkındalık, ilişki niteliği, yükleme tarzları
Satisfaction model in romantic relations: Basic psychological needs, mindfulness, relationship quality, attribution styles
SEZEN GÜLEÇ
Doktora
Türkçe
2020
PsikolojiÇukurova ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET BİLGİN
- Interparental relationship and adolescent adjustment: The mediating roles of psychological control, autonomy support, and basic psychological needs
Eşler arası ilişki ve ergenin uyumu: Psikolojik kontrol, özerklik desteği ve temel psikolojik ihtiyaçların aracı rolü
AYLİN KOÇAK
- Mimari bir eleman olan pencerelerin/ açıklıkların insan-mekan ilişkileri bağlamında irdelenmesi; Ofis mekanları için bir deneme
A Study of windows/ voids as architectural elements within the context of human-environment relations; An experiment for office spaces
İLKNUR TÜRKSEVEN DOĞRUSOY
