Farkli yonca (Medicago sativa L.) popülasyonlarinin tuzluluk stresine tepkileri, in vivo seleksiyonu ve islah hatlarinin oluşturulmasi
Response of dıfferent alfalfa (Medicago sativa L.) populatıons to salınıty stress, ın vıvo selectıon and ımprovıng of breedıng lınes
- Tez No: 800518
- Danışmanlar: PROF. DR. CENGİZ SANCAK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 250
Özet
Bu araştırmada, aşırı sulama sebebiyle çoraklaşan, kuraklık ve tuzluluk problemi görülen marjinal yerlerde kullanılabilecek, iyi uyum yeteneğine sahip toleranslı yonca çeşidi geliştirilmesi için uygun ıslah programının oluşturulması amaçlanmıştır. Çalışma Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü'ne ait sera ve tarlada, 2020-2022 yılları arasında yürütülmüştür. Materyal olarak Orta Anadolu Bölgesi'nden toplanan 100 adet popülasyon ile Bilensoy-80, Gözlü-1, Defne, Alsancak, Özpınar ve Savaş yonca çeşitleri kullanılmıştır. Sera şartlarında yürütülen araştırmalar şansa bağlı parseller deneme desenine göre düzenlenmiştir. Denemelerde çimlenme döneminden itibaren erken fide gelişim dönemi boyunca 17.52 dS/m sulama suyu tuzluluğuna maruz bırakılan bitkilerde bazı morfolojik-ağırlık bulguları incelenmiş ve üç ay sonunda hayatta kalan bitki sayısı belirlenmiştir. Veriler değerlendirilerek tuza tolerans gösteren 16 adet popülasyon (L-1740, L-1741, L-1743, L-1744, L-1754, L-1756, L-1757, L-1758, L-1759, L-1761, L-1763, L-1771, L-1820, L-1867, L-1872, L-2209) ve 4 adet çeşit (Alsancak, Özpınar, Bilensoy-80, Defne) seçilmiştir. Seçilen popülasyonlarda/çeşitlerde morfolojik-ağırlık bulgularının zamanla değişimi incelenmiş ve içerik bulguları (Na, Cl ve ham kül) tespit edilmiştir. Ayrıca bu popülasyonlar/çeşitler içerisinden farklı tuz stres seviyelerine direnç gösteren 98 adet tolerant bitki seçilmiştir. Seçilen bitkiler sera koşullarında klonal olarak çoğaltıldıktan sonra tarla şartlarına aktarılmış ve elde edilen klonal hatların bazı morfolojik, fizyolojik ve tarımsal özellikleri incelenmiştir. Araştırma sonuçları değerlendirildiğinde yoncada tuza tolerant çeşit geliştirmek için çimlenme evresinden itibaren erken fide gelişim dönemi boyunca stres altında bırakılan bitkilerin seçiminde farklı parametrelerden (ortalama çimlenme süresi, çimlenme oranı, yaprak sayısı, yaprak, sap ve kök ağırlıkları, bitki bünyesine alınan Na ve Cl içerikleri vb.) yararlanılabileceği belirlenmiştir. Bu karakterlerin birlikte değerlendirilmesi ve seçilen bitkilerin tarla koşullarında uzun süreli performanslarının test edilmesi gereklidir.
Özet (Çeviri)
In this study, it was aimed to establish a suitable breeding program for the development of tolerant alfalfa cultivar with good adaptability, which can be used especially in marginal lands that are arid due to excessive irrigation and have drought and salinity problems. The study was carried out in the greenhouse and experiment fields of the Field Crops Central Research Institute between 2020-2022. As material, 100 populations collected from the Central Anatolian Region, Bilensoy-80, Gözlü-1, Defne, Zümrüt, Alsancak, Özpınar and Savaş alfalfa varieties were used in the study. The researchs carried out under greenhouse conditions were arranged according to the randomized plot design. In the experiments, some morphological-weight findings were examined in plants exposed to 17.52 dS/m irrigation water salinity during the early seedling development period from the germination period and the number of surviving plants at the end of three months was determined. By evaluating the data, 16 populations (L-1740, L-1741, L-1743, L-1744, L-1754, L-1756, L-1757, L-1758, L-1759, L-1761, L-1763, L-1771, L-1820, L-1867, L-1872, L-2209) and 4 cultivars (Alsancak, Özpınar, Bilensoy-80, Defne) that were salt-tolerant were selected. The variation of morphological-weight findings over time in selected populations/varieties was examined and content findings (Na, Cl, ash) were determined. In addition, 98 tolerant plants were selected from these populations/varieties that were resistant to different salt stress levels. After the selected plants were clonally propagated in greenhouse conditions, they were transferred to field conditions and some morphological, physiological and agricultural characteristics of the obtained clonal lines were examined. When the results of the research were evaluated, it was determined that different parameters (mean germination time, germination rate, number of leaves, leaf, stem and root weights, Na and Cl contents taken into the plant, etc.) could be used in the selection of plants that were left under stress during the early seedling development period from the germination stage to develop salt-tolerant varieties in alfalfa. It is necessary to evaluate these characters together and to test the long-term performance of the selected plants under field conditions.
Benzer Tezler
- Niğde ekolojik koşullarında farklı yonca (Medicago sativa L.) genotiplerinin tohum verimlerinin belirlenmesi
Determining seed yield of different alfalfa (Medicago sativa L.) genotypes under nigde ecologial conditions
ALAATTİN KARADAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatNiğde Ömer Halisdemir ÜniversitesiBitkisel Üretim ve Teknolojileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA AVCI
- Türkiye'nin göller bölgesinden toplanan yonca (Medicago sativa L.) populasyonlarının karyotip karakterizasyonu
Karyotype characterization of collected populations of afalfa (Medicago sativa L.) from lake regions of Turkey
EİSSA ZARİFİ ANAKHATOON
Doktora
Türkçe
2013
ZiraatAnkara ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CAFER SIRRI SEVİMAY
- Batı Akdeniz sahil kuşağında adi yonca (Medicago sativa L.) populasyonlarının toplanması ve karekterizasyon çalışmaları
Collecting and characterization studies of alfalfa (Medicago sativa L.) in west mediterranean coastal zone
MEHMET ÖTEN
Doktora
Türkçe
2014
ZiraatSüleyman Demirel ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEBAHATTİN ALBAYRAK
- SSR markörleri kullanarak Türkiye'nin farklı yerlerinden toplanan yonca (Medicago sativa L) popülasyonları arasındaki genetik çeşitliliğinin belirlenmesi
Determination of genetic diversity among clover populations (Medicago sativa L) collected from different parts of Turkey using SSR markörs
BÜŞRA NUR AKGÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
GenetikErzurum Teknik ÜniversitesiMoleküler Biyoloji ve Genetik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İSMAİL BEZİRĞANOĞLU
- Medicago sativa subsp. varia populasyonlarının ploidi seviyesinin flow sitometri yöntemiyle belirlenmesi
Determining ploidy levels of M. sativa subsp. varia accessions using flow cytometry
MÜGE MAVİOĞLU KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
BiyoteknolojiKafkas ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUHAMMET ŞAKİROĞLU