Hükümet sistemleri politiği: Türkiye - Rusya karşılaştırması
Politics of government systems: Turkiye - Russia comparison
- Tez No: 800549
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET AKİF ÖZER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Kamu Yönetimi, Public Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kamu Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 451
Özet
Hükümet sistemleri, devletin temel organları olan yasama, yürütme ve yargının oluşum biçimlerini, anayasal konumlarını, birbirleri ile olan ilişkilerini belirleyen ve devlet erkinin bu organlar arasında nasıl dağılacağını düzenleyen kurallar bütünüdür. Bu açıdan bir devletin hükümet sistemi tanımlanırken, o devletin temel organlarının anayasasındaki konumuna, düzenleniş biçimine ve birbirleri ile olan ilişkilerine bakılmaktadır. Temelde, demokratik olarak kabul edilen ve günümüzde yaygın olarak kullanılan hükümet sistemleri, başkanlık, parlamenter ve yarı-başkanlık sistemleri veya bu sistemlerin bazı değişikliklerle meydana getirilen türevleridir. Devletler, hükümet sistemlerini tarihsel geçmişleri, sosyo-kültürel yapıları, ülkelerinin iç dinamikleri ve çevrede yaşanan gelişim ve değişim şartlarına uygun olarak tercih etmekte ve gerektiğinde farklı bir sisteme geçiş yapabilmektedirler. Bu bağlamda, Türkiye'de de özellikle geçtiğimiz son yüzyılda yaşanan gelişmeler, siyasal istikrarsızlıklar, demokrasi dışı müdahaleler, darbeler hükümet sistemi tartışmalarını da beraberinde getirmiştir. Bir asra yakın süre ülkede uygulanan parlamenter sistem, kendine özgü özellikleri bulunan cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi ile değiştirilmiştir. Türkiye'de bu olaylar yaşanırken, diğer taraftan SSCB'nin dağılması ile egemen bir devlet olarak ortaya çıkan Rusya'da demokratik devlet, açılım, piyasa ekonomisi gibi söylemler etkili olmuş ve bu durum ister istemez hükümet sisteminin de şekillenmesine neden olmuştur. Rusya, 1993 yılında yeni anayasasını kabul ederken, hükümet sistemi olarak yarı-başkanlık sistemini tercih etmiş ve bu sistemin uygulanmaya konulmasıyla uzun yıllar boyunca farklı çevreler tarafından çeşitli tartışmalar yaşanmıştır. Tartışmalar devam ederken 2020 yılında ülkede bir köklü anayasa değişikliği yapılmış ve hükümet sistemini etkileyecek çok sayıda yenilik getirilmiştir. Bu kapsamda ilgili çalışma, hükümet sistemlerini genel olarak incelenmesini ve son dönemde Türkiye ile Rusya'da hükümet sistemleri ile ilgili getirilen yeniliklerin analiz edilmesini ve karşılaştırmasını konu almaktadır. Çalışmanın amacı, sözü edilen hükümet sistemlerinin tarihsel süreçlerini, düşünsel temellerini, özelliklerini tanımlamak ve Türkiye ile Rusya'nın uyguladıkları hükümet sistemlerinin benzer ve farklı yönlerini, avantaj ve dezavantajlarını tespit etmek, ardından yasama, yürütme ve yargı organlarının anayasadaki konumlarını, birbirleri ile olan ilişkilerini ortaya çıkarmak ve tüm bu bilgiler ışığında iki ülkenin hükümet sistemlerini karşılaştırmaktır. Bu bağlamda çalışma konu bakımından ilk kez yapılacağından ilgili literatüre katkı sağlaması açısından önem arz etmektedir. Çalışma genel olarak hükümet sistemlerinin incelenmesi ve Türkiye ile Rusya'nın hükümet sistemlerinin karşılaştırmasının yapılmasını kapsamaktadır.
Özet (Çeviri)
Systems of government encompasses the set of rules that determine the formation of main organs of the state such as the executive, legislature and judiciary; they also specify their constitutional positions in their relations with each other, and how the state power will be distributed among them. In terms of defining the systems of government, the position of the main organs of that state in its constitution and the way they are organized as well as their relations with each other are examined. Essentially, governmental systems that are considered democratic and widely used today are presidential, parliamentary and semi-presidential systems or their certain modified derivatives. States may change their system of government when necessary, this would depend on their historical background, socio-cultural structures, internal dynamics and the conditions of development as well as change in their environment. In this context, the development, political instability, non-democratic interventions and coups in Turkey, especially in the last century have brought about the debates on what could be the appropriate system of government for the country. In the end, the parliamentary system applied in the country for nearly a century has been replaced by a presidential system of government. While these events occurs in Turkey, in Russia, which emerged as a sovereign state with the disintegration of the USSR; the discourses such as democratic state, initiative, market economy were influential to the haphazard situation that led to the formation of a kind of system of government. While accepting its new constitution in 1993, Russia preferred the semi-presidential system as the new system of government, and various discussions were experienced by different circles for many years with the implementation of this system. As the debates continue, a fundamental constitutional change was made in the country in 2020, and scores of innovations were introduced that would affect the governmental system. In this context, this study focuses on the general scrutiny of the systems of government, the analysis and comparison of recent innovations in government systems between Turkey and Russia. The aim of the study is to describe the historical processes, intellectual foundations and characteristics of the aforementioned systems of government and to identify the similarities, differences, merits, demerits of different systems of government implemented by the two countries. The research will reveal the positions of the legislative, executive and judicial organs in the constitution and their relations with each other, and compare the government systems of the two countries in the light of all this information. Considering the fact that the study will be conducted for the first time, it pinpoints the importance of literature contribution as the study broadly covers the examination of the systems of government and their comparisons between Turkey and Russia.
Benzer Tezler
- Hükümet sistemleri politiği: Türkiye üzerine karşılaştırmalı bir analiz.
Politics of government systems: A comparative analysis on turkey.
ABDÜLKADİR ÖZDEMİR
Doktora
Türkçe
2019
Kamu YönetimiGazi ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURAT AKÇAKAYA
- Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi ve seçmen davranışlarına etkisi
Presidential government system and its effect on voter behavior
FURKAN KILINÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Kamu YönetimiAkdeniz ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TURAN ŞENER
- Hükûmet sistemleri ve Türkiye'de hükûmet sistemi tartışmaları
Government systems and government system discussions in Turkey
MUHAMMET SAİT PINARBAŞI
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Kamu YönetimiKarabük ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. KÖKSAL ÇALIŞKAN
- Türkiye'de uygulanmış parlamenter sistem ile uygulanmakta olan Başkanlık sistemlerinin siyasi kültür kavramı üzerinden analizi
The analysis of applied parliamentary system and current Presidential system in Turkey by the concept of political culture
SUAT AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Siyasal BilimlerAltınbaş ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ADİL USTURALI
- Hükümet sistemlerinin yönetsel başarı açısından incelenmesi: Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminden beklentiler
Government systems investigation on managerial success: Expectations from Presidential government system
AHMET BULUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Kamu YönetimiKütahya Dumlupınar ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. FATİH KIRIŞIK