Perde, figür ve makam nağmesi temelli öğretim yönteminin bağlama icrasına ve makam algısına etkisi
The effect of pitch, figure and makam melody based teaching method on bağlama performance and makam perception
- Tez No: 801110
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MEHMET AKPINAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Müzik, Music
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Müze Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 169
Özet
Bu araştırmada; bağlamada temel olarak özgün öğretim materyali önerisine dayanan perde, figür ve makam nağmesi temelli öğretim yönteminin, öğrencilerin bağlama performansı ve makam algıları üzerindeki etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada nicel araştırma türlerinden deneysel araştırma modeli kullanılmıştır. Deney modeli olarak ise kontrol gruplu son test deseni tercih edilmiştir. Araştırmada, 2021-2022 eğitim-öğretim yılında Çankırı Karatekin Üniversitesi Sanat, Tasarım ve Mimarlık Fakültesi Müzik Bölümünde öğrenim gören 10 lisans öğrencisinden çalışma grubu oluşturulmuş ve öğrenciler 5 kişilik gruplar halinde yansız olarak deney ve kontrol gruplarına atanmıştır. Deney uygulamasında, deney ve kontrol gruplarına toplam 12 hafta boyunca bağlama ve teorik makam bilgisi öğretimi gerçekleştirilmiştir. Deney grubuna, araştırmacı tarafından 6 farklı makamda toplam 392 adet halk müziği eserinin notaya alınıp bilgisayar programlarıyla figür, motif ve makam nağmesi analizleri yapılarak geliştirilen toplam 94 adet alıştırma ezgisinden oluşan öğretim materyalleri ile öğretim yapılırken, kontrol grubuna ise Güzel Sanatlar Lisesi Çalgı Eğitimi Bağlama 9 Ders Kitabı uygulanarak öğretim gerçekleştirilmiştir. Makam bilgisi öğretiminde ise; deney grubunda yer alan öğrencilere bağlama öğretiminin içerisine dahil edilmiş olarak, yalnızca bağlama öğretim materyallerinin sınıflandırıldığı 6 adet makam özelinde Düzenler ve Nağmeler Nazariyesi temelli teorik makam bilgisi aktarılmıştır. Deney sürecinin son test aşamasında öğrencilerden, hazırlanan öğretim materyalleriyle aynı makamlarda ve geçerliği hakem grubu tarafından onaylanmış 6 adet halk müziği eserini deşifre olarak icra etmeleri istenmiştir. Söz konusu icralar video-ses kayıt araçları ile kayıt altına alınmış ve bu kayıtlar üç kişiden oluşan hakem grubu tarafından araştırmacının geliştirdiği Bağlama Performans Değerlendirme Formu aracılığıyla puanlanmıştır. Deney grubunda yer alan öğrencilerin makam algılarını belirlemek için ise öğrencilerle yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiş, deney sürecinde öğrendikleri makamları teorik olarak açıklayıp tarif etmeleri istenmiştir. Öğrencilerin verdikleri cevaplar incelenerek, makam tanımlarında kullanılan kavram ve terimler temalaştırılmış ve buna göre makam algısının hangi kavram ve terimler ekseninde oluştuğu belirlenmiştir. Araştırma sonucunda; deney grubuna uygulanan perde, figür ve makam nağmesi temelli bağlama öğretiminin, kontrol grubuna uygulanan diğer öğretim yöntemine kıyasla öğrencilerin bağlama icrasının müzikal boyutunu oluşturan becerilerinde anlamlı bir fark oluşturduğu tespit edilmiştir. Bunula beraber, icra performansının teknik boyutlarında anlamlı bir fark bulunmadığı tespit edilmiştir. Deney grubunda yer alan öğrencilerin makam algılarına ilişkin olarak ise; Düzenler ve Nağmeler Nazariyesi temelli makam öğretiminin öğrencilerde makam algısını düzen, perde düzeni, tam perde, âgâz, seyir ve karar gibi kavram ve terimler ekseninde oluşturduğu görülmüştür. Elde edilen sonuçlar doğrultusunda, bağlama ve makam eğitimine ilişkin çeşitli öneriler ile araştırmacı tarafından hazırlanan öğretim materyalleri bağlama eğitimcileri tarafından öğretim süreçlerinde kullanılabilmesi için materyal önerisi olarak sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
In this study, it was aimed to determine the effects of the teaching method based on pitch, figure and makam melody based teaching method, which is based on the original teaching material proposal, on students' bağlama performance and makam perceptions. Experimental research model, one of the quantitative research types, was used in the study. As the experimental model, post-test design with control group was preferred. In the research; In the 2021-2022 academic year, a study group was formed from 10 undergraduate students who had never received bağlama training in Çankırı Karatekin University Faculty of Art, Design and Architecture, Department of Music, and the students were randomly assigned to the experimental and control groups to form groups of 5 students. In the experimental application, the experimental and control groups were taught bağlama and makam knowledge for a total of 12 weeks. The experimental group was taught with teaching materials consisting of a total of 94 practice tunes developed by the researcher by notating a total of 392 folk music pieces in 6 different makams and analysing the figure, motif and makam tune with computer programmes, while the control group was taught by applying the Fine Arts High School Instrument Education Baglama 9 Textbook. In the teaching of makam, the students in the experimental group were given theoretical makam knowledge based on the Theory of Düzenler and Nağmeler based on 6 makams in which only the makam teaching materials were classified as included in the bağlama teaching. In the post-test phase of the experiment, the students were asked to perform 6 folk music pieces in the same makams with the prepared teaching materials and whose validity was approved by the referee group as deciphered. These performances were recorded with video-audio recording tools and these recordings were scored by an referee group consisting of three people through the Bağlama Performance Evaluation Form developed by the researcher. In order to determine the makam perceptions of the students in the experimental group, semi-structured interviews were conducted with the students and they were asked to theoretically explain and describe the makams they learnt during the experiment. By analysing the answers given by the students, the concepts and terms used in the definitions of makam were thematised and accordingly, it was determined on which concepts and terms the perception of makam was formed. As a result of the research; it was determined that the pitch, figure and makam melody based bağlama teaching applied to the experimental group created a significant difference in the skills that constitute the musical dimension of the students' bağlama performance performances compared to the other teaching method applied to the control group. However, it was determined that there was no significant difference in the technical dimensions of the performance. Regarding the makam perceptions of the students in the experimental group, it was observed that the makam teaching based on the Theory of Düzenler and Nağmeler formed the makam perceptions of the students on the axis of concepts and terms such as düzen, perde düzeni, tam perde, âgâz, seyir and karar. In line with the results obtained, along with various suggestions regarding bağlama and makam education, the teaching materials prepared by the researcher were presented as material suggestions to be used by bağlama educators in their teaching processes.
Benzer Tezler
- Gölge oyunu estetiğinde figür ve Türk gölge oyunu: Karagöz
The figure in the shadow play aesthetics and Turkish shadow play: Karagöz
IŞINSU ERSAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Sahne ve Görüntü SanatlarıDokuz Eylül ÜniversitesiSahne Sanatları Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. SELDA KULLUK YERDELEN
- The structural elements of timbral coherence and its compositional application
Tınısal bütünlüğün yapısal öğeleri ve kompozisyonel uygulaması
ENİS GÜMÜŞ
Doktora
İngilizce
2020
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiMüzik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ERAY ALTINBÜKEN
- Performing the body: A corporeal site
Bedenin icrası: Tensel bir mekan
ERDEM YÜCEL
Yüksek Lisans
İngilizce
2003
Güzel Sanatlarİhsan Doğramacı Bilkent ÜniversitesiGrafik Tasarım Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ZEKİYE SARIKARTAL
- 10.-17. Yüzyıllar arasında Fransa'da tapestry sanatı ve gelişim süreci
The art of tapestry in France from 10th to 17th ecnturies and its associated processes of development
SEVİM TUĞBA ARABALI KOŞAR
- Azerbaycan aşıklarından Aşık Elesker
Minstrel Elesker of Azerbaijan
ERDOĞAN ESKİMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Halk Bilimi (Folklor)İstanbul Teknik ÜniversitesiMüzik Bilimleri Bölümü
PROF. ADNAN KOÇ