Geç Neolitik Dönem'de Batı Anadolu kemik aletlerinin tekno-tipolojisi
Techno-typology of West Anatolia bone tools in the Late Neolithic Period
- Tez No: 801195
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MÜCELLA ERDALKIRAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Arkeoloji, Archeology
- Anahtar Kelimeler: Geç Neolitik, Kemik alet, Batı Anadolu, Teknoloji, Tipoloji, Late Neolithic, Bone tool, Western Anatolia, Technology, Typology
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Arkeoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Protohistorya ve Önasya Arkeolojisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 176
Özet
Batı Anadolu, tarih boyunca birçok farklı kültür ve yerleşime ev sahipliği yapan bir bölge olmuştur. Konumu dolayısıyla hem doğudan-batıya, hem batıdan-doğuya farklı kültürlerin geçiş yolu üzerinde yer almış ve hala bu özelliğini korumaktadır. Batı'nın bu zengin kültürü içerisinde arkeolojik olarak varlığını sürdüren kemik aletler ise varlıklarıyla oldukça dikkat çekmiştir. Paleolitik'ten günümüze kadar kullanılagelmiş olan bu aletler, Geç Neolitik Dönem çerçevesi içerisinde M.Ö. 6500-5000 tarihlerini kapsayacak şekilde ele alınmıştır. Bu çerçeve kapsamında Geç Neolitik Dönem'de Barcın, Aktopraklık, Ilıpınar, Menteşe, Uğurlu, Hoca Çeşme, Fikirtepe, Pendik, Yenikapı, Yarımburgaz, Aşağı Pınar, Çine-Tepecik, Ekşi, Çukuriçi, Dedecik-Heybelitepe, Ege Gübre, Ulucak, Yeşilova, Bademağacı, Karain, Öküzini, Suluin, Hacılar, Höyücek, Kuruçay, Demirci, Erbaba ve Suberde yerleşimleri ele alınmıştır. Kemik aletler, organik bir ham maddeden üretilmesinden dolayı varlıklarını sürdürmesi oldukça zor olmasıyla birlikte, diğer organik maddelere oranla daha dayanıklı olduğundan sayıları yadsınamayacak kadar çoktur. Bizim de çalışma konumuz dahilinde olan Geç Neolitik Döneme tarihlendirilmiş kemikten yapılan bu buluntular, özellikle 'alet' olarak adlandırabileceğimiz bız, spatula bız, delgi, iğne, şiş, tığ, olta iğnesi, çuvaldız, zıpkın, spatula, mablak, mekik, kaşık, spatula kaşık, bıçak, keski, aşık kemiği, dokuma tarağı, çentikli kürek kemiği, sap ve kazma gibi malzemeler bu tezde incelenmiştir. Bazen bulunduğunda tanımlanamayacak halde olan bu malzeme grubunu tipolojik olarak sivri uçlu, düz uçlu, kesici ve diğer aletler başlıkları altında sınıflandırmaya, ham maddesi olan kemiği daha yakından incelemeye ve kullanım alanlarına değinilmiştir. Bununla birlikte kemik alet kavramından kemiklerin tanımlanmasına, tiplerine göre sınıflandırılmasından yerleşimlerdeki varlıklarına, kemik alete dair her şey titiz bir şekilde çalışılmıştır. Batı Anadolu Geç Neolitik yerleşimleri ve bu yerleşimlerde var olan kemik aletler taranmış ve başlıklar halinde tek tek işlenmiştir. Elde edilen bu bilgiler dahilinde genellikle yayınlarda kemik aletler olarak sadece söz edilen bu küçük buluntu grubu, bu çalışmayla birlikte tipolojisi, teknolojisi, ham maddesi ve resimleri ile birlikte ele alınmıştır.
Özet (Çeviri)
Western Anatolia has been a region that has hosted many different cultures and settlements throughout history. Due to its location, it was located on the passageway of different cultures from both east to west and from west to east, and it still preserves this feature. Bone tools, which survived archaeologically in this rich culture of the West, attracted a lot of attention with their presence. These tools, which have been used from the Paleolithic to the present, are discussed within the framework of the Late Neolithic Period, covering the dates 6500-5000 BC. Within the scope of this framework, Barcın, Aktopraklık, Ilıpınar, Menteşe, Uğurlu, Hoca Çeşme, Fikirtepe, Pendik, Yenikapı, Yarımburgaz, Aşağı Pınar, Çine-Tepecik, Ekşi, Çukuriçi, Dedecik-Heybelitepe, Ege Gübre, Ulucak, Yeşilova , Bademağacı, Karain, Öküzini, Suluin, Hacılar, Höyücek, Kuruçay, Demirci, Erbaba and Suberde settlements are discussed. Bone tools are very difficult to survive because they are produced from an organic raw material, but their numbers are undeniable because they are more durable than other organic materials. These finds made of bone dated to the Late Neolithic Period, which are also within the scope of our work, are especially 'tools', awls, spatula awls, drills, needles, skewers, awls, fishing hooks, burlap, harpoon, spatula, mablak, shuttle, spoon, spatula. Materials such as spoons, knives, chisels, anklebones, weaving reeds, notched scapula, handles and picks were examined in this thesis. It has been mentioned that this material group, which is sometimes unidentifiable when found, is typologically classified under the headings of pointed, flat-tipped, cutter and other tools, to examine more closely the raw material of bone, and its usage areas. However, everything from the concept of bone tools to the identification of bones, their classification according to their types, their presence in settlements, and everything related to bone tools have been studied meticulously. The Western Anatolian Late Neolithic settlements and the bone tools existing in these settlements were scanned and worked one by one as headings. Within the scope of this information obtained, this small group of finds, which is generally only mentioned as bone tools in publications, has been discussed together with its typology, technology, raw material and pictures in this study.
Benzer Tezler
- Neolitik Dönem'de Batı Anadolu'da Melos/Mılos Ve Gıalı kökenli obsidyenin yayılımı
The spread of Obsidian Originating from Melos/Milos and Giali in Western Anatolia during the Neolithic Period
GÜNAY DİNÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
ArkeolojiDokuz Eylül ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ENGİN AKDENİZ
- Sebaste antik kenti yüzey araştırmaları'nda ele geçen terra sigillata ve Geç Roma kırmızı astarlı seramikleri (2016-2019)
Terra sigillata and Late Roman red slip wares founded in surface exploration of Sebaste ancient city (2016-2019)
MEHMET ALİ EYYÜPOĞLU
- Başlangıcından Geç Tunç Çağı sonuna kadar Batı Anadolu'da mühür ve mühür baskıları
Seals and seal impressions in Western Anatolia from the beginning to the end of the Late Bronze Age
NURGÜL ÖZGÜN
- Türkiye Doğu Akdenizi'nin Geç Neolitik Dönem mühür sanatı
Late Neolithic seal art in Turkey's East Mediterranean Region
MAHİR TUNCER
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
ArkeolojiKütahya Dumlupınar ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MÜGE SAVRUM KORTANOĞLU
- Arkaik, Klasik ve Hellenistik Dönem'de Doğu Thrakia
Eastern Thrakia during Archaic, Classic, and Hellenistic periods
ERGÜN KARACA
Doktora
Türkçe
2016
ArkeolojiEge ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RAFET GÜL GÜRTEKİN DEMİR