Okul müdürlerinin mentörlük becerileri ile okul iklimine ilişkin yönetici ve öğretmen görüşleri
The views of administrators and teachers about school principals' mentoring skills and school climate
- Tez No: 802103
- Danışmanlar: PROF. DR. İNAYET AYDIN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 341
Özet
Bu çalışmanın amacı Bursa, Eskişehir, Bilecik illeri kamu ilkokullarında görev yapmakta olan müdürlerin ve öğretmenlerin okul müdürlerinin mentörlük becerileri ve okul iklimine ilişkin görüşlerini ortaya koymak ve okul müdürlerinin mentörlük becerileri ile okul iklimi arasındaki ilişkiyi sınamaktır. Araştırma, karma yöntem araştırmasında“yakınsayan paralel desen”de yürütülmüştür. Araştırmanın nicel bölümünde genel tarama ve ilişkisel tarama modeli, nitel bölümünde ise“temel yorumlayıcı desen (temel nitel araştırma deseni)”kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini Bursa, Eskişehir ve Bilecik illerinin merkez ilçelerinde yer alan kamu ilkokullarında görev yapan 173 okul müdürü ve 414 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmanın nitel bölümünün çalışma grubunu ise Bursa, Eskişehir, Bilecik illerinin merkez ilçelerinde yer alan kamu ilkokullarında görev yapan 15 okul müdürü ve 18 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmanın nicel verileri, araştırmacı tarafından geliştirilen“Okul Müdürlerinin Mentörlük Becerileri Ölçeği”ve“Okul İklimi Ölçeği”ile toplanmıştır. Nitel veriler ise yine araştırmacı tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış“Okul Müdürlerinin Mentörlük Becerileri ve Okul İklimi Görüşme Formu”kullanılarak gerçekleştirilen görüşmelerle elde edilmiş ve görüşmeler içerik analizi ile çözümlenmiştir. Nicel verilerin analiz sonuçlarına göre okul müdürleri mentörlük becerilerini yüksek düzeyde sergilemektedirler. Okul müdürleri, mentörlük becerilerini sırasıyla en fazla etkili iletişim ve destek sağlama, planlama ve mesleki gelişime katkı, en az ise izleme ve değerlendirme alanında sergilemektedir. Okul müdürleri öğretmen görüşlerine oranla, kendi mentörlük becerilerini anlamlı olarak daha fazla sergilediklerini düşünmektedir. Okul müdürleri ve öğretmenlerin genel okul iklimi algıları çoğunlukla olumludur. Müdürler çalıştıkları okulun iklimini öğretmenlere oranla anlamlı olarak daha olumlu bulmaktadır. Müdürler ve öğretmenler okul ikliminde okuldaki ilişkiler, öğrenme ortamı ve okul güvenliğini görece daha yeterli bulurken okulun fiziki çevresi en yetersiz buldukları boyut olup orta düzeyde yeterli bulmaktadırlar. Okul müdürlerinin mentörlük becerileri ile okul iklimi arasında yüksek düzeyde pozitif yönde anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Nitel analiz sonuçlarına göre araştırmaya katılan öğretmenlerin okul müdürlerinin mentörlük becerilerine ilişkin verdikleri olumlu görüşler; iyi bir yönetici olması, çalışkan, anlayışlı, samimi, pozitif, yapıcı ve öğretmenlere destek olması, huzurlu bir ortam sağlaması şeklindeyken, verdikleri olumsuz görüşler ise müdürlerinin öğretmenlerin fikirlerine önem vermemesi, liyakatsiz olmaları, adil ve eşit davranmamaları, mobbing yapmaları, liderlik yönlerinin zayıf, vizyonlarının dar olduğu, motivasyon sağlamada yetersiz olduğu, empati ve iletişim becerilerinin zayıf olduğu şeklindedir. Müdür ve öğretmenler çalıştıkları okul iklimine yönelik olarak, okullarındaki ilişkileri çoğunlukla samimi ve iyi ilişkiler şeklinde değerlendirmekte, okullarını genel olarak güvenli bulmakta, okulun fiziki çevresini ise daha çok kullanışsız ve yetersiz bulmaktadırlar. Sonuçlar ele alındığında MEB tarafından okul müdürlerinin mentörlük becerilerini geliştirecek mentör müdür eğitimi programları düzenlenebilir. Mentör müdürlerle meslekte yeni müdürler eşleştirilebilir. Okul müdürlerinin izleme ve değerlendirme alanındaki mentörlük becerilerini geliştirmek için sınıf gözlemi ve ders denetimlerine yönelik hizmet içi eğitimler verilebilir. Müdürler öğretmenlere kişisel vizyon oluşturma ve kariyer planlarını geliştirme konusunda daha fazla yardımcı olabilirler. Müdürler öğretmenlerle olumlu ve yapıcı ilişkiler kurmalı, onlara düzenli ve yapıcı geri bildirimler vermeli, onları karar verme sürecine dahil etmeli ve onların profesyonel gelişimlerine yardımcı olmalıdır. Okul müdürleri öğretmenlerle ilişkilerinde tarafsız olmalı, adil bir ortam sağlamalı, huzurlu bir okul ortamının oluşmasına öncülük etmelidir. MEB tarafından okulların fiziki imkanları iyileştirilmeli, okullara ihtiyaçlarına göre ödenek ayrılmalı, her okul standart hale getirilmelidir. Okul müdürlerinin mentörlük becerilerinin farklı değişkenlerle ilişkisini inceleyen çalışmalar yapılabilir. Bunun sonucunda okul müdürlerinin yetiştirilmesine, seçilmesine ve atanmasına yönelik strateji ve politikalar geliştirilebilir.
Özet (Çeviri)
The aim of this research is to reveal the opinions of principals and teachers working in public primary schools in Bursa, Eskişehir, Bilecik provinces about the mentoring skills of school principals and school climate and to test the relationship between school principals' mentoring skills and school climate. The research was carried out in“convergent parallel design”in mixed methods research. In the quantitative part of the research, general scanning and relational scanning model was used, and“basic interpretive design (basic qualitative research design)”was used in the qualitative part. The sample of the research consists of 173 school principals and 414 teachers working in public primary schools in the central districts of Bursa, Eskişehir and Bilecik. The study group of the qualitative part of the research consists of 15 school principals and 18 teachers working in public primary schools in the central districts of Bursa, Eskişehir and Bilecik. The quantitative data of the research were collected with the“School Principals' Mentoring Skills Scale”and“School Climate Scale”developed by the researcher. The qualitative data, on the other hand, were obtained through interviews conducted using the semi-structured“School Principals' Mentoring Skills and School Climate Interview Form”developed by the researcher, and the interviews were analyzed by content analysis. According to the results of the analysis of the quantitative data, school principals display their mentoring skills at a high level. School principals show their mentoring skills mostly in effective communication and support, contributing to planning and professional development, and least in monitoring and evaluation. School principals think that they exhibit their mentoring skills significantly more than teachers' opinions. The general school climate perceptions of school principals and teachers are mostly positive. Principals find the climate of the school they work to be significantly more positive than teachers. While principals and teachers find the school climate, relations at school, learning environment and school safety relatively more adequate, the physical environment of the school is the dimension they find the most inadequate and they find it moderately sufficient. A highly positive and significant relationship was found between the mentoring skills of school principals and the school climate. According to the results of the qualitative analysis, the positive opinions of the teachers participating in the research on the mentoring skills of the school principals; being a good administrator, hardworking, understanding, sincere, positive, constructive and supporting teachers, providing a peaceful environment, the negative opinions they give are that their principals do not give importance to teachers' ideas, they are unqualified, they do not act fairly and unequally, they do mobbing, their leadership aspects are weak, their vision is narrow, they are insufficient in providing motivation, and their empathy and communication skills are weak. Principals and teachers mostly evaluate the relations in their schools as sincere and good relations, they find their schools safe in general, and they find the physical environment of the school mostly useless and inadequate. When the results are taken into consideration, mentor principal training programs can be organized by the Ministry of National Education to improve the mentoring skills of school principals. Mentor managers can be matched with new managers in the profession. In-service trainings for classroom observation and course supervision can be given to improve the mentoring skills of school principals in the field of monitoring and evaluation. Principals can further assist teachers in creating personal visions and developing career plans. Principals should establish positive and constructive relationships with teachers, give them regular and constructive feedback, involve them in the decision-making process, and assist in their professional development. School principals should be impartial in their relations with teachers, provide a fair environment, and lead the creation of a peaceful school environment. The physical facilities of the schools should be improved by the Ministry of National Education, funds should be allocated to schools according to their needs, and each school should be standardized. Studies can be conducted to examine the relationship between school principals' mentoring skills and different variables. As a result, strategies and policies can be developed for the training, selection and appointment of school principals.
Benzer Tezler
- Okul müdürlerinin mentörlük düzeylerinin incelenmesi: İstanbul-Bahçelievler örneği
An investigation of mentoring levels of school principals: Sample of Istanbul-Bahcelievler district
BEYZANUR KARA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve Öğretimİstanbul Kültür ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLŞAH TAŞCI
- Okul müdürlerinin mentörlük rolleri ve öğretmenlerin iş doyum düzeyleri arasındaki ilişki
Relationship between school principles' mentorship acts and job satisfacion levels of teachers
FATİH EMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimKafkas ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURAT TAŞDAN
- Müdür yardımcılarının mesleki gelişimleri konusunda okul müdürlerinin yaklaşımlarının incelenmesi
The study of school principals' approach to the professional development of assistant principals
DERYA ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Eğitim ve ÖğretimBahçeşehir ÜniversitesiEğitim Yönetimi ve Planlaması Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. GÜLAY DALGIÇ
- Ortaöğretim kurumu okul müdürlerinin liderlik becerilerini geliştirmeye yönelik davranışları
High school principals' behaviour towards developing leadership skills: A sample of bartin province
CEM KARATAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimDüzce ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TANER ATMACA
- Ortaöğretim okullarındaki öğrencilerin gençlik liderlik özelliklerinin öğrenci algıları ve görüşlerine göre incelenmesi
Examining the youth leadership characteristics of students in secondary schools according to student perceptions and opinions
ZERRİN KANDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimSivas Cumhuriyet ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SONER DOĞAN