Mükellef ve vergi dairesi ilişkilerinde yönetişimin rolü: Muğla örneği
The role of governance in taxpayer and tax office relations: the example of Muğla
- Tez No: 803524
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ELVAN CENİKLİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Kamu Yönetimi, Public Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 317
Özet
Değişim her alanda olduğu gibi kamu yönetiminde de kaçınılmazdır. Ancak bu değişim 21. yüzyılda daha da yoğunlaşmıştır. Kamu yönetimi de yaşanan bu hızlı değişimlere hızlı ve doğru bir şekilde uyum sağlaması beklenmiştir. Her geçen gün daha da karmaşıklaşan toplumsal yaşam koşullarına ve yeni gereksinimlerine uyum için kamu yönetimi de yeniden yapılandırılmıştır. Bu yeniden yapılandırma sürecinde yönetişim kamu yönetiminde de yeni bir anlayış olarak karşımıza çıkmaktadır. 21. yüzyılda yönetim anlayışının oldukça değiştiği, merkeziyetçilikten yerelliğe, katı bürokrasiden katılıma açık bir yönetime, kapalılıktan şeffaflığa ve hesap verebilirliğe, hantallıktan etkinlik ve verimliliğe doğru bir değişime yaşanmıştır. Yönetişim de bu değişimde karşımıza çıkan ilkeleri bünyesinde barındıran bir anlayıştır. Yönetişim anlayışının katılım, şeffaflık, hesap verebilirlik, etkinlik, verimlilik ve uyumluluk olmak üzere temelde altı ilkesi bulunmaktadır. Geleneksel yönetim anlayışından farklı olarak yönetişim vatandaş beklentilerinin dikkate alındığı, yöneten yönetilen ayrımının ortadan kaldırılmaya çalışıldığı, tüm paydaşlara yetki ile birlikte sorumlukların yüklendiği, kamu hizmetlerinin etkin ve verimli bir şekilde birlikte yürütüldüğü, paydaşlarla birlikte belirlenen politikaların yerine getirilmesi için yapılacak işlem ve eylemlerin uyumlu olduğu bir anlayıştır. Vergiler devletlerin egemenliklerinin bir göstergesi olarak kamu hizmetlerinin finansmanı için karşılıksız olarak cebren tahsil ettikleri parasal yükümlülüklerdir. Son yıllarda kamu yönetiminde yaşanan değişimler nedeniyle vergi anlayışında da değişimler meydana gelmiştir. Artık yöneten yönetilen algısı değişerek yöneten ile yönetilen arasındaki kesin çizgiler silikleşmiş, yöneten ve yönetilenin karşılıklı etkileşimler kurmaları, yönetimde diğer kişi ve kurumların görüşlerinin dikkate alınması gerekliliği yönetişim ile gündeme gelmiştir. Vergileme konusunda da artık tek söz söyleyenin devlet değil, süreçten etkilenenlerin de süreçte söz sahibi olduğu bir duruma gelinmiştir. Türk vergi idaresinin temel amacı vergilerin mükelleflerinin doğru tespit edilmesi, vergi matrahının doğru belirlenmesi, tarh, tebliğ, tahakkuk ve tahsil işlemlerinin doğru, zamanında ve en az maliyetle gerçekleştirilmesidir. Mükellef ile vergi idaresi ilişkileri bu süreçlerin zamanında ve doğru tespit edilmesi ile öngörülen sürede ve maliyetlerde gerçekleştirilmesi amacıyla yönetişim araçlarının önemi konusu bu çalışmada incelenmiştir. Ayrıca bu çalışmada vergi idaresinin hizmetlerinin ekonomik, akılcı, kaliteli olup olmadığı gibi konular araştırılmış, mükelleflerin vergi idaresine bakış açılarının arz-talep, fayda-maliyet, hesap verebilirlik, şeffaflık, etkinlik, uygunluk, katılım gibi konularda nasıl olduğu tespit edilerek vergi gelirlerinin tahakkuk tahsil oranlarının artırılmasına yardımcı olacak tespitlere çalışmamızda ulaşılmak istenmiştir. Vergilendirmede mükelleflerin neden vergiden kaçındıkları/kaçırdıkları değil neden vergi ödedikleri üzerinde yapılan çalışmalar son zamanda yoğunlaşmaktadır. Vergiden kaçınan, vergi kaçıran mükelleflerin vergi ödeme konusunda ikna edilmesi sürecinde yönetişim ilkelerinin vergi idaresi tarafından uygulanması ile bu uygulamaların etkisinin ölçülmesi için yapılan anket çalışması sonucunda mükelleflerin vergilemeye ve vergi idaresine bakışının olumsuz olduğu açıları tespit edilmiş, yönetişim araçlarının öneminin ölçülmesi ve uygulamaların yeterli olup olmadığı hususları ortaya konulmuştur. Bu çalışmada Muğla İli'nde bulunan vergi mükelleflerinin vergi idaresinin yukarıda sayılan yönetişim ilkelerine yönelik uygulamalarına ilişkin algılarının, bakış açılarının ölçülmesi için yapılan anket çalışması sonucu elde edilen veriler ışığında olumsuz olduğu tespit edilmiş, vergi idaresinin yönetişim ilkelerini yeterince hayata geçiremediği görülmüş ve tespit edilen eksiklikler için çözüm önerileri sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
Change is inevitable in public administration as it is in every field. However, this change has intensified in the 21st century. It was expected that the public administration would adapt quickly and accurately to these rapid changes. Public administration has also been restructured in order to adapt to the new requirements and social living conditions that are getting more and more complex day by day. In this restructuring process, governance also emerges as a new understanding in public administration. In the 21st century, there has been a change from centralism to localism, from strict bureaucracy to participation, from closedness to transparency and accountability, from clumsiness to efficiency and productivity. Governance is an understanding that embodies the principles that emerge in this change. Governance has six principles: participation, transparency, accountability, effectiveness, efficiency and compliance. Unlike the traditional management approach, governance is the understanding that citizens' expectations are taken into account, the separation of the governed and the governed is tried to be eliminated, all stakeholders are assigned responsibilities with authority, public services are carried out together in an effective and efficient manner, and the actions and actions to be taken to fulfill the policies determined together with the stakeholders are compatible. Taxes are monetary obligations that states collect gratuitously for the financing of public services as an indication of their sovereignty. Due to the changes in public administration in recent years, changes have occurred in the tax understanding. Now, the perception of the governed and the governed has changed, and the clear lines between the ruler and the ruled have become blurred, and the necessity of mutual interactions between the ruler and the ruled, and the consideration of the views of other people and institutions in management has come to the fore with governance. It has come to a situation where the state is not the only one who has a say in taxation, but also those affected by the process have a say in the process. The main purpose of the Turkish tax administration is to determine the taxpayers correctly, to determine the tax base correctly, to perform the assessment, notification, accrual and collection transactions accurately, on time and with the least cost. The importance of governance tools has been examined in this study in order to determine the relations between the taxpayer and the tax administration in a timely and accurate manner and to realize them in the prescribed time and costs. In addition, in this study, subjects such as whether the services of the tax administration are economical, rational and high quality have been investigated, how the taxpayers' perspectives on the tax administration are on issues such as supply-demand, benefit-cost, accountability, transparency, efficiency, compliance, participation, and the collection of tax revenues. It was aimed to reach the findings that will help increase the rates. In taxation, studies on why taxpayers pay taxes, not why they avoid/evade tax, have been intensified recently. In the process of persuading tax avoiders and tax evaders to pay taxes, the application of the governance principles by the tax administration and measuring the effect of these practices, as a result of the survey study, the perspectives of the taxpayers on taxation and tax administration were determined, measuring the importance of the governance tools and whether the practices were sufficient or not. In this study, in the light of the data obtained as a result of the survey conducted to measure the perceptions and perspectives of the taxpayers in the province of Muğla regarding the practices of the tax administration regarding the above-mentioned governance principles, it has been evaluated to what extent the tax administration has been able to implement the governance principles and solutions have been presented for the identified deficiencies.
Benzer Tezler
- Türk Gelir İdaresi'nin etkinliğinin incelenmesi: Trabzon ilinde mükellef ve vergi dairesi personelinin algı ve tutumlarının ölçümü
Analyzing the efficiency of Turkish Revenue Administration: measurement of the perceptions and attitudes of taxpayers and tax office personnel in Trabzon province
CANSU AYDOĞDU BOZDAĞ
- Vergi uyuşmazlıklarının yargı aşamasında çözümlenmesi ve vergi davalarının değerlendirilmesi
Analysis of tax disputes at the judiciary stage and evaluation of tax cases
HAZAL YILDIZ BİLGEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
HukukManisa Celal Bayar ÜniversitesiMaliye Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TÜLİN CANBAY
- Vergi uzlaşma müessesesinin etkinliği; 5 büyük il'de 'Ankara, İstanbul, İzmir, Adana, Gaziantep' kamu ve özel sektör açısından değerlendirilmesi
Effectiveness of tax reconciliation; evaluation of 'Ankara, İstanbul, İzmir, Adana, Gaziantep' in 5 large provinces in terms of public and private sector
DAMLA GÜNAYDIN
- Kurumlar vergisi mükelleflerinin dijital vergileme hizmetleri kullanma düzeyi ve vergi uyumuna etkisi üzerine bir durum çalışması
A case study on the level of use of digital taxation services by corporate taxpayers and their impact on tax compliance
SEBİHA YILDIZ