Tritikale çeşit ve ıslah hatlarının önemli kök patojenlerine karşı dayanıklılık durumlarının araştırılması
Investigation of resistance status of triticale cultivars and breeding lines against important root pathogens
- Tez No: 803943
- Danışmanlar: PROF. DR. GÖKSEL ÖZER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bitki Koruma Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 54
Özet
Dünyada ve ülkemizde hububat yetiştiriciliğinde karşılaşılan en yaygın kök ve kök boğazı çürüklüğü etmenlerinden olan Fusarium culmorum ve Bipolaris sorokiniana önemli derecede ekonomik kayba sebep olmaktadırlar. Hububat alanlarında verim kayıplarına neden olan hastalıklarla mücadelede kimyasallaraın aşırı kullanımının önüne geçmek için daha çevreci olan hastalıklara dayanıklı çeşitlerin geliştirilmesine yönelik ıslah çalışmaları stratejik olarak ön plana çıkmaktadır. Günümüzde insan ve hayvan beslenmesinde kullanım olanakları giderek artan tritikale, yağışı sınırlı olan ve marjinal toprak yapısına sahip alanların tarıma kazandırılması bakımından önemli bir bitkidir. Bu çalışma kapsamında, arazi çalışmalarından elde edilen F. culmorum ve B. sorokiniana izolatları Bahri Dağdaş UTAE tarafından yürütülen ulusal tritikale ıslah programından gelen 29 adet ileri kademe hattın ve 10 adet çeşidin etmenlere karşı duyarlılıkları tespit edilmiştir. Bipolaris sorokiniana izolatı ile gerçekleştirilen patojenisite testi sonucunda tritikale genotiplerinde tespit edilen hastalık oranı değerleri incelendiğinde 5 adet hat hassas, 14 adet hat ve Kinerit, Alperbey ve Karma 2000 çeşitleri orta duyarlı, 8 adet hat ve Tatlıcak 97, Mehmetbey, Mikham 2002, Okkan54, Özer, Ayşehanım ve Melez 2001 çeşitleri orta dayanıklı ve 2 adet hat ise dayanıklı bulunmuştur. Fusarium culmorum izolatı ile gerçekleştirilen patojenisite testi sonucunda tritikale genotiplerinde tespit edilen hastalık oranı değerlerine baktığımızda 7 adet hat hassas, 8 adet hat ve Karma 2000, Kinerit ve Özer çeşitleri orta duyarlı, 14 adet hat ve Tatlıcak 97, Mehmetbey, Mikham 2002, Okkan 54, Ayşehanım, Melez 2001 ve Alperbey çeşitleri orta dayanıklı bulunmuştur. Bu çalışmada elde edilen veriler, hastalık etmenlerinin sorun oluşturduğu alanlarda dayanıklı olarak kullanılabilecek çeşitlerin hangileri olduğunu belirlemenin yanı sıra hastalığın oluşum ve dayanıklılık mekanizmalarını inceleyenler için önemli göstergeler içermektedir. Ayrıca, dayanıklı çeşit ıslahı çalışmalarına da önemli katkılar sağlayacağı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
Fusarium culmorum and Bipolaris sorokiniana, the most common root rot pathogens in cereals worldwide, cause significant economic losses. Breeding research to develop environmentally friendly and disease-resistant varieties is of strategic importance to avoid excessive use of chemicals to control diseases that reduce yields in cereal fields. Triticale is increasingly used in human and animal nutrition and is also an important crop for bringing areas with low rainfall and marginal soil structure into agriculture. In this study, Fusarium culmorum and Bipolaris sorokiniana isolates obtained from field studies were used to determine the susceptibility of 29 advanced lines and 10 cultivars from the national triticale breeding program of Bahri Dağdaş IARI. As a result of the pathogenicity test carried out with Bipolaris sorokiniana isolate, 5 lines were found susceptible, 14 lines and varieties Kinerit, Alperbey, and Karma 2000 were moderately susceptible, 8 lines and varieties Tatlıcak 97, Mehmetbey, Mikham 2002, Okkan54, Özer, Ayşehanım, and Melez 2001 were moderately resistant, and 2 lines were resistant. On the basis of the pathogenicity test conducted with Fusarium culmorum isolate, 7 lines were susceptible, 8 lines and varieties Karma 2000, Kinerit, and Özer were moderately susceptible, 14 lines and varieties Tatlıcak 97, Mehmetbey, Mikham 2002, Okkan 54, Ayşehanım, Melez 2001, and Alperbey were moderately resistant. The data obtained from this study will provide important indicators for those studying the mechanisms of disease occurrence and resistance and for determining which varieties can be used as resistant varieties in areas where pathogens are a problem. In addition, it is expected that it will make an important contribution to studies on the breeding of resistant varieties.
Benzer Tezler
- Bazı ileri kademe tritikale hatlarının Bursa ekolojik koşullarında verim ve kalite yönünden araştırılması
Investigation of yield and quality traits of some advanced triticale lines in Bursa ecological conditions
KEREM BORU
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
ZiraatBursa Uludağ ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ESRA AYDOĞAN ÇİFCİ
- Kışlık tritikale genotiplerinde agronomik özelliklerdeki genetik davranışlar ve sınıflar arası korelasyonlar
Genetic behaviors in agronomic characters and interclass correlations in winter triticale genotypes
KEREM DEMİREL
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
ZiraatEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLCAN KINACI
- Kılçıksız bazı arpa hatlarının kuru ot, yeşil ot ve silaj değerlerinin belirlenmesi
Determination of dry herb, green herb and silage values of some hooded barley lines
İBRAHİM HALİL ÇETİNER
- Tescilli tritikale çeşitlerinin moleküler karakterizasyonu
Molecular characterization of registered triticale varieties
MERVE UYSAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatSelçuk ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEYDİ AHMET BAĞCI
- Bazı triticale çeşitlerinin kimi teknolojik özellikleri üzerinde araştırmalar
Başlık çevirisi yok
SELMAN TÜRKER