John Locke'un felsefesinde doğal haklar ve sınırlı yönetim
Natural rigths and limited government in John Locke's philosophy
- Tez No: 804355
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ÖZLEM DUVA KAYA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Felsefe, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: John Locke, Natural Rights, Law of Nature, State of Nature, Limited Government
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Felsefe Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 129
Özet
Doğal haklar, tüm insanların sadece insan olmaları bakımından doğuştan sahip oldukları temel hak ve özgürlükleri ifade eden bir kavramdır. Bu haklar evrensel ve devredilemez, yani hiçbir koşulda geri alınamaz veya teslim edilemez haklar olarak kabul edilir. Doğal haklar düşüncesi birçok politik tartışmanın merkezinde yer almış ve modern demokratik toplumların gelişmesinde kilit bir rol oynamıştır. Bu çalışmada, Locke'un doğal haklar ve doğa yasası kavramlarını nasıl ele aldığı ve bu kavramların, onun siyasal yönetimin amacı ve rolüne ilişkin anlayışını nasıl şekillendirdiği incelenmektedir. Ayrıca bu çalışmada, Locke'un öğretisinde, yapısı, yetkileri ve sınırları dahil olmak üzere sınırlı bir yönetimin özellikleri ve bunların doğal hakların korunmasıyla nasıl bir ilişki içerisinde oldukları incelenmektedir. Locke ortaya koyduğu doğa durumu kuramıyla devredilemez nitelikte olan doğal hakları politik kaygısının merkezine yerleştirmiş bir filozof olarak karşımıza çıkmaktadır. Locke, tüm insanların siyasal otoriteden bağımsız bir şekilde yaşam, özgürlük ve mülkiyet haklarına sahip olduklarını vurgulamış ve bu hakların korunmasını siyasal otoritenin varoluş nedeni olarak ortaya koymuştur. Öte yandan Locke, bu haklara vurguyu kuvvetlendirmek için doğa durumunda herkesi bağlayan bir doğa yasasının var olduğunu ileri sürerek doğa durumuna ahlaki bir statü kazandırmış ve bu sayede doğa durumunu Hobbesçu anlamda bir savaş durumundan kesin olarak ayırmıştır. Locke, kökleri felsefe tarihinde Antik Çağ'a kadar uzanan bir kavram olan doğa yasasını hem doğa durumunda yürürlükte olan ahlaki bir ilke hem politik toplum yasalarının yapılmasında bir ölçüt hem de siyasal yönetimin meşruiyetini belirleyen bir temel olarak ortaya koymuştur. Doğa yasasının bilinme yolu olarak başvurduğu“doğanın ışığı”kavramıyla Locke, doğuştan sahip olunan duyu algısı ve akıl yetilerinin birbirleriyle uyumlu olarak kullanılmasını ifade etmiştir. İnsan kendi deneyimi ve aklı dışında başka hiçbir rehbere ihtiyaç duymadan doğa yasasını bilebilir ve ona göre davranışlarına yön verebilir. Locke doğa yasası kavramıyla aynı zamanda, devredilemez doğal hakların kapsamını genişletmiş ve onlara daha güçlü bir vurgu yapmıştır. Locke açısından devredilemez nitelikte olan bu haklar Thomas Hobbes'un savunduğunun aksine mutlak bir yönetimde değil ancak sınırlı bir yönetimde güvende olabilmektedir. Locke'un doğal hakların korunması adına öne sürdüğü yönetim ya da eş deyişle meşru siyasal yönetim, yönetilenlerin rızasını alan ve yasamanın üstünlüğü ve güçler ayrılığı ilkelerinin geçerli olduğu sınırlı bir yönetimdir. Eğer yönetimler doğal hakları istismar ederek zorbalaşırlarsa halk kendisini dağıtmadan bir zamanlar gösterdiği rızayı geri çekerek devrim yapma hakkına sahip olur. Anahtar Kavramlar: John Locke, Doğal Haklar, Doğa Yasası, Doğa Durumu, Sınırlı Yönetim.
Özet (Çeviri)
Natural rights are a concept that refers the fundamental rights and freedoms that all people are born with just because they are human. These rights are considered to be universal and inalienable, meaning they cannot be taken away or surrendered under any circumstances. The idea of natural rights has been at the center of many political debates and has played a key role in the development of modern democratic societies. In this study, it is examined how Locke dealt with the concepts of natural rights and natural law and how these concepts shaped his understanding of the purpose and role of political administration. In addition, this study examines the characteristics of limited government in Locke's teaching, including its structure, powers and limitations, and how they relate to the protection of natural rights. Locke emerges as a philosopher who placed the inalienable natural rights at the center of his political concern with his theory of the state of nature. Locke emphasized that all people have the right to life, liberty and property independently of political authority and put forward the protection of these rights as the reason for the existence of political authority. On the other hand, in order to strengthen the emphasis on these rights, Locke gave moral status to the state of nature by arguing that there is a law of nature that binds everyone in the state of nature, and in this way, he strictly separated the state of nature from a state of war in the Hobbesian sense. Locke introduced the law of nature, a concept whose roots date back to Ancient Time in the history of philosophy, as a moral principle in force in the state of nature, as a criterion for making the laws of political society, and as a basis for determining the legitimacy of political administration. With the concept of“light of nature”, which he refers to as the way of knowing the law of nature, Locke expressed the innate use of sense perception and reason abilities in harmony with each other. A person can know the law of nature and direct his behavior accordingly, without needing any guide other than his own experience and mind. At the same time as Locke's concept of law of nature, he expanded the scope of inalienable natural rights and placed a stronger emphasis on them. These rights, which are inalienable for Locke, can be safe only in a limited government, not in an absolute government, contrary to what Thomas Hobbes advocates. The government that Locke put forward for the protection of natural rights, or in other words, legitimate government, is a limited government that receives the consent of the governed and in which the principles of the supremacy of the legislature and the separation of powers are valid. If governments become tyrannical by exploiting natural rights, the people have the right to make a revolution by withdrawing the consent they once gave without disintegrating themselves.
Benzer Tezler
- John Locke ve Edmund Burke'ün siyaset felsefesinde ihtilal olgusu
The phenomenon of revolution in John Locke and Edmund Burke's political philosophy
SEVER IŞIK
Doktora
Türkçe
2015
FelsefeAtatürk ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HACİ ÖMER ÖZDEN
- John Locke'un felsefesinde doğal hakların kaynağı ve güvencesi sorunu
The problem of the source and assurance of natural laws in John Locke's philosophy
FATMA ÖZLÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
FelsefeOndokuz Mayıs ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FERHAT AKDEMİR
- Le rapport des droits de l'homme au politique: Lefort et Rancière
İnsan haklarının politik-olan bağlantısı: Lefort ve Rancière
EYLEM YOLSAL MURTEZA
Doktora
Fransızca
2022
FelsefeGalatasaray ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİYE KARABÜK KOVANLIKAYA
- Siyaset felsefesinde birey-devlet ilişkisi: John Locke ve Robert Nozıck karşılaştırması
Individual–state relationship in political philosophy: a comparison of John Locke and Robert nozick
ENGİN YÜCE
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
FelsefeAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET VURAL
- John Locke felsefesinde etik değerler ve siyaset ilişkisi
The relationship of ethical values and politics in John Locke philosophy
ŞÜKRAN DAŞTAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
FelsefeKarabük ÜniversitesiEtik Değerler Ana Bilim Dalı (Disiplinlerarası)
DOÇ. DR. MEHMET MÜNİR DEDEOĞLU