Türkiye ile Balkan ülkeleri arasında dış ticarette yoğunlaşma analizi üzerine bir inceleme
A study on concentration analysis in foreign trade between Turkey and Balkan countries
- Tez No: 804424
- Danışmanlar: PROF. DR. GÖKTUĞ CENK AKKAYA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Maliye, İşletme, Economics, Finance, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Finans Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 115
Özet
Son yıllarda Balkanlar, Türkiye için coğrafi, tarihi ve kültürel bağlar açısından olduğu kadar ekonomik ilişkiler açısından da bütünleşen stratejik bir ortak olarak görülmektedir. Bu nedenle Balkan ülkeleri ve Türkiye'nin ikili ticaret bağlantılarını geliştirmesi de büyük önem taşımaktadır. Bu ticari bağlantıların yapısında dış ticaretin büyük rolü vardır, çünkü dış ticaret, gelişmekte olan birçok ülke üzerinde olumlu bir etkiye sahiptir ve refah seviyelerini yükseltmektedir. Dış ticarette yoğunlaşma, belli bir mal ya da devlet tarafından kontrol edilmesini ifade eder ve bir devletin başka bir devlete ya da devlet grubu ile ne kadar alışveriş yaptığını gösterir. Bir devletin ticaret yoğunluğu, o devletin ticaret yaptığı devlet sayısı ve bu devletlerle, gerçekleştirilen ticaret miktarı veya dağılımıyla ilişkilidir, başka bir deyişle yoğunlaşma dış ticarette, bir devletin diğer bir devlet ya da devlet grubu ile yaptığı dış ticaretin yoğunlaşma düzeyini ifade eder. Bu durumda, bir devletin dış ticareti elverişsiz sayıda bir devlete ya da devlet grubuna bağımlı olur. Bir ülkenin küresel ölçekte ekonomik olarak rekabet edebilme yeteneği, herhangi bir ülkedeki talep düşüşü, krizler ve potansiyel şoklarla ilişkili riskleri azaltan dış ticaretini çeşitlendirme yeteneğine bağlıdır. Bu çalışmanın amacı, Türkiye ile Balkan ülkeleri arasındaki dış ticaret ilişkilerindeki yoğunlaşma düzeyini incelemek ve bu ilişkilerin dinamiklerini anlamaya çalışmaktır. Bu inceleme, Türkiye'nin Balkan ülkeleriyle olan ekonomik bağlarını ve bu bağların güçlendirilmesi için yapılacak olası politika önerilerini belirlemeye yardımcı olabilir. Ayrıca, çalışma, Türkiye'nin Balkan ülkeleri ile olan ticari ilişkilerindeki gelişmeleri takip etmek ve gelecekteki ticaret potansiyelini değerlendirmek için bir temel oluşturabilir. Bu çalışmada 2013-2022 dönemine ait ve Balkan'da bulunan on bir ülke üzerinden ihracat ve ithalat verilerini alınarak, Yoğunlaşma Oranı ve Herfindahl - Hrischman endeksi yöntemi ile bir değerlendirme yapılmıştır. Sonuç olarak Türkiye'nin Balkan ülkelerine gerçekleştirdiği ihracatta belirli bir düzeyde ülke yoğunlaşması devam etmektedir. Ancak, HHI endeksinin azalmaya başlaması, Türkiye'nin ihracatının daha dengeli bir yapıya doğru evrildiğini göstermektedir. İthalat pazarında ise son yıllarda bir miktar rekabet artışı olduğunu göstermekle birlikte, hala birkaç ülkenin pazarı kontrol ettiğini göstermektedir.
Özet (Çeviri)
In recent years, the Balkans has been seen as an integrated strategic partner for Turkey in terms of economic relations as well as geographical, historical and cultural ties. For this reason, it is of great importance for the Balkan countries and Turkey to develop their bilateral trade links. Foreign trade has a great role in the structure of these trade links, because foreign trade has a positive effect on many developing countries and raises their welfare levels. Concentration in foreign trade refers to the control by a particular product or country and shows how much a country trades with another country or group of countries. The trade intensity of a country depends on the number of countries that country trades with and the amount or distribution of trade between these countries. In this case, a country's foreign trade becomes dependent on a limited number of countries or groups of countries. A country's ability to compete economically on a global scale depends on its ability to diversify its foreign trade, which reduces the risks associated with a decline in demand, crises and potential shocks in any given country. The aim of this study is to examine the level of concentration in the foreign trade relations between Turkey and the Balkan countries and to try to understand the dynamics of these relations. This review can help identify Turkey's economic ties with the Balkan countries and possible policy proposals to strengthen these ties. In addition, the study can form a basis to follow the developments in Turkey's trade relations with the Balkan countries and to evaluate its future trade potential. In this study, export and import data for the period of 2013-2022 were obtained from eleven countries in the Balkans, and an evaluation was made using the Concentration Ratio and Herfindahl - Hrischman index method. As a result, a certain level of country concentration continues in Turkey's exports to the Balkan countries. However, the decrease in the HHI index indicates that Turkey's exports have evolved towards a more balanced structure. Although it shows that there has been some increase in competition in the import market in recent years, it shows that a few countries still control the market.
Benzer Tezler
- Türkiye iktisat politikalarının belirlenmesinde iktisadi kurum-kural ve kuruluşların rolleri
Başlık çevirisi yok
İBRAHİM GÜRAN YUMUŞAK
- Emissions embodied in exports in developed and developing countries and an empirical study on the emissions embodied in Turkey's trade (2000 and 2009)
Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde ihracatta gizli emisyonların hesaplanması ve Türkiye'nin dış ticaretinde gizli emisyonlar konusunda amprik bir çalışma (2000-2009)
ALİ VURAL CENGİZ
Doktora
İngilizce
2016
EkonomiÇukurova Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN MAHİR FİSUNOĞLU
- Türkiye ile Körfez ülkeleri arasında dış ticaret ilişkisinin incelenmesi -Çekim modeli yaklaşımı-
An investigation on trade relations between Turkey and Gulf countries - Gravity model approach
OSMAN ERK
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
EkonometriGalatasaray Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA BURAK GÜRBÜZ
- Dış ticaret ve doğrudan yabancı yatırımların analizi: Seçili Balkan ülkeleri üzerine bir analiz
Analysis dec foreign trade and foreign direct investment policies between selected Balkan countries and Turkey
YAREN KOCATÜRK
- Türkiye-Bulgaristan ticari ilişkileri (1969-2016)
Turkey-Bulgaria trade relations (1969-2016)
ÖZGÜR COŞKUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
CoğrafyaMarmara ÜniversitesiTürk Dünyası Coğrafyası Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜLYA KAYALI