Fen bilgisi öğretmen adaylarının fen okuryazarlık algıları ile bazı demografik değişkenler ve bilişsel stilleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigating the relationship between preservice science teachers' perceptions of scientific literacy some demographic variables and their cognitive styles
- Tez No: 804482
- Danışmanlar: PROF. DR. SALİH ATEŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Fen Bilgisi Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 141
Özet
Bu araştırmanın amacı fen bilgisi öğretmen adaylarının fen okuryazarlık algıları ile alan bağımlı alan bağımsız bilişsel stilleri arasındaki ilişkiyi incelemektir. Bu kapsamda çalışmanın birinci aşamasında, fen bilgisi öğretmen adaylarının fen okuryazarlık algısı ölçeğinin (FOAÖ) Türkçeye adaptasyonu, geçerlik ve güvenirlik çalışması yapılmıştır. Ölçek; Üstbiliş, Bilimin Doğası ve İşlevi, İnsan Uğraşı Olarak Bilim, Zihnin Alışkanlıkları, Bilime İlgi, Bilimsel Okuryazarlık Öğretimi, Ahlaki ve Sosyal Sorumluluk Duygusu ve Bilimde Etik olmak üzere sekiz alt boyut içermektedir. Ölçeğin yapı geçerliliği doğrulayıcı faktör analizi (DFA) tekniği kullanılarak incelenmiştir. İkinci aşamada ise fen bilgisi öğretmen adaylarının bilişsel stil eğilimlerinin fen okuryazarlık algılarına etkisi Grup Saklı Figürler Testi (GSFT) kullanılarak incelenmiştir. Birinci araştırma sorusunun örneklemini, Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinden seçkisiz tabakalı örnekleme yöntemi ile belirlenen 16 üniversitenin Fen Bilgisi Eğitimi Anabilim Dalında öğrenim görmekte olan 610 üçüncü ve dördüncü sınıf öğretmen adayı oluştururmaktadır. İkinci araştırma sorusu için örneklemi ise Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Fen Bilgisi Eğitimi programı üçüncü ve dördüncü sınıfta öğrenim gören 83 fen bilgisi öğretmen adayı oluşturmaktadır. Ölçeğinin faktör yapısı LISREL 8.80 paket programı kullanılarak incelenmiştir. Ölçeğin güvenirliği için Cronbach Alpha iç tutarlılık katsayısı, ilişkisel ve betimsel istatistik analizleri, bağımsız gruplar t-testi ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ise SPSS 22.0 paket programı kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Veri analizi sonucunda, DFA [χ2 (751, n=602)=1586.640, p=0.00; RMSEA=.043, GFI=.96, AGFI=.95, CFI=.94, NFI=.90, NNFI=.94] özgün ölçekteki sekiz faktörlü yapının doğrulandığı görülmüştür. Ölçeğin tamamına ait Cronbach Alpha iç tutarlık katsayısı ise 0.90 olarak hesaplanmıştır. Bu çalışmadan elde edilen bulgular doğrultusunda ölçeğin fen bilgisi öğretmen adaylarının fen okuryazarlık algılarını belirlemeye yönelik geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca fen bilgisi öğretmen adaylarının fen okuryazarlık algıları ile çeşitli değişkenler (cinsiyet, sınıf düzeyi, fen okuryazarlığı ile ilgili ders alma durumu ve bilişsel stiller) arasındaki ilişki incelenmiştir. Fen bilgisi öğretmen adaylarının fen okuryazarlık algıları ile cinsiyet değişkeni arasında anlamlı bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Bağımsız gruplar t-testi sonuçlarına göre, kadın fen bilgisi öğretmen adaylarının fen okuryazarlık algıları erkek öğretmen adaylarından anlamlı düzeyde yüksektir. Buna ek olarak, tespit edilen farkın fen okuryazarlık algısı ölçeğinin hangi alt boyutlarından kaynaklandığının belirlenmesi için bağımsız gruplar t tesi yapılmıştır. Ölçeğin Bilimin Doğası ve İşlevi, İnsan Uğraşı Olarak Bilim, Zihin Alışkanlıkları, Bilime İlgi, Ahlaki ve Sosyal Sorumluluk Duygusu ve Bilimde Etik alt boyutlarında kadınlar lehine anlamlı fark görülmüştür. Bununla birlikte, fen okuryazarlık algısının fen okuryazarlığı ile ilgili bir ders alma durumuna göre anlamlı bir fark gösterdiği belirlenmiştir. Ölçeğin Üstbiliş, İnsan Uğraşı Olarak Bilim, Zihin Alışkanlıkları ve Bilimsel Okuryazarlık Öğretimi boyutlarında anlamlı farkın fen okuryazarlığı ile ilgili ders alan fen bilgisi öğretmen adayları lehine olduğu görülmüştür. Ayrıca fen bilgisi öğretmen adaylarının fen okuryazarlık algıları ile sınıf düzeyi ve bilişsel stiller değişkenleri arasında anlamlı bir fark olmadığı tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to determine whether there is a relationship between the scientific literacy perception of preservice science teachers and their Field Dependent or Field Independent cognitive styles. In this context, in the first stage of the study, the Scientific Literacy Questionnaire for Prospective Science Teachers has been adapted into Turkish. This questionnaire includes eight sub-dimension; Metacognition, Nature and Function of Science, Science as a Human Endeavor, Habits of Mind, Interest in Science, The Teaching of Scientific Literacy, A Sense of Moral and Social Responsibility, and Ethics in Science. The construct validity of the scale was examined using Confirmatory Factor Analysis (CFA). In the second stage, the effects of pre-service science teachers' cognitive style on their perceptions of scientific literacy were examined using the Group Embedded Figures Test (GEFT). For the first research question, 610 3rd and 4th grade pre-service science teachers who studied science education programs at 16 different universities, whose sample was determined by random stratified sampling method from 7 geographical regions of Turkey. The sample of the second research question consists of 83 pre-service science teachers studying in the 3rd and 4th grades of Gazi University Gazi Education Faculty department of science education. The factor structure of the scale was analyzed by using the LISREL 8.80 package program. For the reliability of the scale, Cronbach Alpha internal consistency coefficient, relational and descriptive statistical analyzes, independent groups t-test and one-way analysis of variance (ANOVA) were performed using the SPSS 22.0 package program. As a result of data analysis, CFA [χ2 (751, n=602)=1586.640, p=0.00; RMSEA=.043, GFI=.96, AGFI=.95, CFI=.94, NFI=.90, NNFI=.94] it was seen that the eight-factor structure in the original scale was confirmed. The Cronbach's Alpha internal consistency coefficient for the scale was found 0.90. In according with the findings obtained from this study, it was concluded that the scale is a valid and reliable measurement tool for determining scientific literacy perceptions of pre-service science teachers. In addition, the relationship between pre-service science teachers' perceptions of scientific literacy and some variables (gender, grade level, taking a course related to scientific literacy, and cognitive styles) were examined. It has been determined that there is a significant relationship between the scientific literacy perceptions of pre-service science teachers and gender. According to independent groups t-test results, scientific literacy perceptions of female pre-service science teachers are significantly higher than males. In addition, the analysis was repeated to determine which sub-dimensions of the scale caused the difference, and it was concluded that the significant difference in Nature and Function of Science, Science as a Human Endeavor, Habits of Mind, Interest in Science, A Sense of Moral and Social Responsibility, and Ethics in Science dimensions of the scale was in favor of female pre-service science teachers. At the same time, it was determined that the perception of scientific literacy showed a significant difference according to the status of taking courses related to scientific literacy. It was observed that the significant difference in Metacognition, Science as a Human Endeavor, Habits of Mind and The Teaching of Scientific Literacy dimensions of the scale was in favor of pre-service science teachers who took courses related to scientific literacy. In addition, it was determined that there was no significant difference between the scientific literacy perceptions of pre-service science teachers and grade level or cognitive styles.
Benzer Tezler
- Fen bilgisi öğretmen adaylarının düşünme stilleri, problem çözme algıları, yaratıcı düşünmeleri ve eleştirel düşünme eğilimleri arasındaki ilişki
The relationship between candidates of science teachers'thinking styles, problem solving perceptions, creative thinkings and critical thinking trends
SEVDA ÜSTÜNDAĞ GÖKMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimSakarya ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞENOL BEŞOLUK
- Fen bilgisi öğretmen adaylarının bilişim teknolojileri ve iletişim becerileri ile fen ve teknoloji okuryazarlığına yönelik öz yeterlik algıları arasındaki ilişkilerin incelenmesi
The investigation of relationships towards prospective science teachers' information technology, communication skills, and self-efficacy perceptions towards science and technology
CEMRE YAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimAydın Adnan Menderes ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ADEM ÖZDEMİR
- A study on prospective science teachers' information literacy levels and perceptions on online research and inquiry skills
Fen bilgisi öğretmen adaylarının bilgi okuryazarlığı düzeyleri ve çevrimiçi araştırma sorgulama algıları üzerine bir çalışma
SELİME DELİKTAŞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Eğitim ve ÖğretimYıldız Teknik ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA SAMİ TOPÇU
- Fen bilimleri öğretmen eğitiminde sosyobilimsel durum temelli yaklaşım uygulamalarının etkililiğine yönelik bir karma yöntem çalışması
A mixed method study on the efficiency of socioscientific issue based approach implementations in Science teacher education
AYŞEGÜL EVREN YAPICIOĞLU
Doktora
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimHacettepe Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİTNAT KAPTAN
- Fen bilgisi öğretmen adaylarının ölçme değerlendirme okuryazarlıkları, tutum ve özyeterlik algıları arasındaki ilişki
The relationship between pre-service science teachers' measurement and evaluation literacy, attitude and self-efficacy perceptions
ŞEYMA BETÜL DAMARSEÇKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEMİL AYDOĞDU
DOÇ. DR. BİLGE GÖK