Fen ders kitaplarındaki değişimin terim frekansı-ters doküman frekansı (TF-IDF) analizi ile incelenmesi
Investigation of changes in science textbooks using term frequency-inverse document frequency (TF-IDF) analysis
- Tez No: 804721
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AHMET YAVUZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Bilim ve Teknoloji, Eğitim ve Öğretim, Science and Technology, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Ders Kitapları, Fen Bilimleri, Fizik Eğitimi, Otomatik Metin Analizleri, Kelime Frekans Listesi, TF-IDF İstatistiği, Büyük Veri, Textbooks, Science, Physics Education, Automated Text Analysis, Word Frequency List, TF-IDF Statistics, Big Data
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Fen Bilgisi Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 116
Özet
Gerçekleştirilen bu tez çalışmasının amacı 2000 yılından günümüze kadar olan süreç içerisinde fen bilimleri ders kitapları fizik konu alanında meydana gelen değişikliği otomatik metin analizi yöntemleri ile analiz etmeye dayanmaktadır. Bu çalışmada nicel araştırma yöntemlerinde sıklıkla kullanılan doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini Milli Eğitim Bakanlığı tarafından ders kitabı olarak kabul edilen 2000, 2005, 2013 ve 2018 yılı fen bilimleri dersi öğretim programına göre hazırlanmış her sınıf düzeyinden bir ders kitabı oluşturmaktadır. Bu doğrultuda 2018 fen programına ait altı (6) ders kitabına Milli Eğitim Bakanlığı Eğitim Bilişim Ağı üzerinden PDF formatında ulaşılmış, Milli Eğitim Bakanlığı bünyesinde hizmet veren Ankara Ferit Ragıp Tuncor Bakanlık Arşiv ve Dokümantasyon Kütüphanesinden dört (4) kitaba (2000 programı 6, 7, 8. sınıf ve 2005 programı 8. sınıf) ulaşılmış, kalan on iki (12) kitap ise sahaflardan temin edilmiştir. Örnekleme dahil edilen kitapların da öğretim programlarına uygunluğu kontrol edildikten sonra araştırmanın örneklemine dahil edilmiştir. Elde edilen bu kitaplar farklı uygulamalar kullanılarak düz metin belgesine dönüştürülmüş ve olası yazım hatalarından arındırılmıştır. NKod yazılımı yardımıyla düz metin dosyalarından kelime frekans listeleri elde edilmiştir. Kelime frekans listeleri R programlama dili ve RStudio yazılımında otomatik metin analizlerinde kullanılan kütüphaneler yardımıyla analiz edilmiştir. Çalışmada kullanılan ders kitapları ait olduğu dört öğretim programına (2000, 2005, 2013 ve 2018) göre dört farklı doküman (D2000, D2005, D2013 ve D2018) olarak kabul edilmiştir. Araştırma verilerini ise bu dört farklı doküman içerisindeki metinlerden elde edilen isim frekans listeleri oluşturmaktadır. Bu doğrultuda 109877 isimden oluşan veriler analizler edilmiştir. Yapılan analizlerde ilk olarak on terime ilişkin ham frekans listesi elde edilmiş ve bu on terimin fizik konu alanının doğasını yansıttığı sonucuna varılmıştır. İkinci olarak otomatik metin analizinde sıklıkla uygulanan Terim Frekansı-Ters Doküman Frekansı (TF-IDF) yöntemi kullanılmıştır. Bu yöntem doküman içerisindeki terimlerin frekansını dokümanlar arasında kullanım sıklığına bağlı olarak ağırlıklandırmaktadır. Bu yöntem sayesinde dokümanlar arası ortak kelimeler ve dokümanlara özgü ayırt edici kelimeler tespit edilmiştir. Ortak terimlere ilişkin analizlerde D2000 dokümanının diğer üç dokümandan farklılaştığı, ikili ve üçlü karşılaştırmalarda D2000 dokümanının dahil edilmesiyle ortak kelime oranının düştüğü gözlenmiştir. D2013 ile D2018 dokümanlarının karşılaştırılması ise ortak kelime oranının en yüksek olduğu karşılaştırma olduğu saptanmıştır. Üçüncü olarak elde edilen TF-IDF grafiğinde D2000 dokümanının fiziğe özgü kelimelerden oluştuğu, D2005 ve sonraki dokümanlarda tasarım, mühendislik, sebep, problem gibi kelimelerin ayırt ediciliğe sahip olduğu sonucuna varılmıştır. Buna sebep olarak D2000 dokümanı sonrası dokümanlarda fizik ünitelerinden manyetizma, elektrik gibi kazanımların kaldırılması veya değiştirilmesi gösterilebilir. Ayrıca bilimsel süreç becerilerine ilişkin kazanım sayısının D2005 ve sonraki dokümanlarda artması başka bir neden olarak söylenebilir. Gerçekleştirilen araştırma Türkçe doğal dil işleme ve TF-IDF yöntemleri ile programlar arası meydana gelen değişimlerin büyük verilerle fen eğitiminde ders kitap analizleri ile ortaya konulabileceğini göstermektedir.
Özet (Çeviri)
The aim of this thesis study is based on analyzing the changes in the subject area of physics in science textbooks from 2000 to the present day with automatic text analysis methods. In this study, document analysis method, which is frequently used in quantitative research methods, was used. The sample of the study consists of one textbook from each grade level prepared according to the 2000, 2005, 2013 and 2018 science curricula accepted as textbooks by the Ministry of National Education. In this direction, six (6) textbooks belonging to the 2018 science program were accessed in PDF format via the Ministry of National Education Educational Informatics Network, four (4) books (2000 program 6th, 7th, 8th grade and 2005 program 8th grade) were accessed from the Ankara Ferit Ragıp Tuncor Ministry Archive and Documentation Library serving within the Ministry of National Education, and the remaining twelve (12) books were obtained from bookshops. The books included in the sample were also included in the sample of the study after checking their suitability to the curricula. These books were converted into plain text documents using different applications and possible spelling errors were eliminated. Word frequency lists were obtained from the plain text files with the help of NKod software. Word frequency lists were analyzed with the help of R programming language and libraries used in automatic text analysis in RStudio software. The textbooks used in the study were accepted as four different documents (D2000, D2005, D2013 ve D2018) according to the four curricula (2000, 2005, 2013 and 2018). The research data consisted of the name frequency lists obtained from the texts in these four different documents. In this direction, data consisting of 109877 names were analyzed. In the analysis, firstly, a raw frequency list of ten terms was obtained and it was concluded that these ten terms reflect the nature of the physics subject area. Secondly, the Term Frequency-Inverse Document Frequency (TF-IDF) method, which is frequently applied in automatic text analysis, was used. This method weights the frequency of terms in the document depending on the frequency of use between documents. Thanks to this method, common words between documents and distinctive words specific to documents were identified. In the analysis of common terms, it was observed that the D2000 document differed from the other three documents, and the ratio of common words decreased with the inclusion of the D2000 document in pair and trio comparisons. The comparison of D2013 and D2018 documents was found to be the comparison with the highest common word rate. Thirdly, in the TF-IDF graph obtained, it is concluded that the D2000 document consists of physics-specific words, while words such as design, engineering, reason, problem have distinctiveness in D2005 and later documents. The reason for this may be the removal or change of objectives such as magnetism and electricity from physics units in the documents after the D2000 document. In addition, the increase in the number of objectives related to scientific process skills in D2005 and later documents can be said as another reason. This study shows that the changes that occur between programs with Turkish natural language processing and TF-IDF methods can be revealed by analyzing textbooks in science education with big data.
Benzer Tezler
- Cumhuriyetin ilk dönem kimya ders kitapları ile günümüz kimya ders kitaplarının karşılaştırılması
Comparison of the Republic's first period chemistry textbooks and today's chemistry textbooks
ÜNAL DEMİRTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CEZMİ ÜNAL
PROF. DR. ERDAL ŞENOCAK
- Türkçe'nin anadili ve yabancı dil olarak öğretimi üzerine bir araştırma
Başlık çevirisi yok
SAMİ BALCI
- Cumhuriyetten günümüze matematik eğitiminde kullanılan terimlerdeki değişimin incelenmesi
Examination of the change in the terms used in mathematics education from the Republic to the present
NEFİSE OLTULU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET CİHANGİR
DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞABAN CAN ŞENAY
- Ortaöğretim öğrencileri ile üniversite öğrencilerinin hal değişimi, çözeltiler ve çözünürlük konuları ile ilgili grafik çizme okuma ve yorumlama becerilerinin karşılaştırılması
Comparison of abilities on drawing, reading and interpreting of graphs of the secondary education students and university students in change of state, solutions and solubility subjects
CEM GÜLTEKİN
Doktora
Türkçe
2014
Eğitim ve ÖğretimBalıkesir ÜniversitesiOrtaöğretim Fen ve Matematik Alanları Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CANAN NAKİBOĞLU
- 4. sınıf fen bilimleri ve sosyal bilgiler ders kitaplarının sürdürülebilir çevre eğitimi açısından incelenmesi
Analysis of 4th grade science and social studies textbooks in terms of sustainable environmental education
NURCAN AYDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiÇevre Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ EKBER GÜLERSOY