Divan şiirinde hurafeler (XVI. yy)
Superstitions in divan poetry (XVI. century)
- Tez No: 804953
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MESUT BAYRAM DÜZENLİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Türk Dili ve Edebiyatı, Religion, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Siirt Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 100
Özet
Toplumların kültürel kimliği olan halk inanışları, birçok uygulamayla ve inanç biçimiyle karşımıza çıkmaktadır. Eski adet ve inanışların etkisiyle zamanla farklı bir boyut kazanan kimi inanç ve uygulamalar, toplumsal normlardan olan din olgusuyla her zaman örtüşmeyebilir. Batıl bir boyut kazanan bu yeni uygulamalar, toplumun geneli tarafından kabul görülen hurafelere dönüşerek sahih olanı ile arasındaki farkı da görünmez kılmıştır. Eski alışkanlıkların süreği olan bu hurafelerle ilgili Kur'an-ı Kerim'de net bir ifade yoktur. Kur'an'da Allah tarafından reddedildiği açıkça belirtilen şirk veya şirki çağrıştıran şeyler, dinî açıdan, hurafelerin kaynağı olarak kabul edilmektedir. Hurafeler; eski inanç ve uygulamaların kültürel formlarına büründürülerek ortaya çıkmalarına dayanır. Hurafelerin çoğunun itikadî boyutu olmakla birlikte büyük bir kısmının batıl inanç ve uygulamalara dayandırıldıkları görülmektedir. İslâmiyet'in özünü oluşturan ilkelerle aykırılık teşkil eden, tevhit inancının karşısında konumlanmış düşünce ve inançların tamamı bu kapsamda değerlendirilebilir. Geçmişten miras olarak gelen hurafeler, Osmanlı toplumunda geniş bir taban bulmuştur. Sosyal yaşamın önemli bir parçası olarak varlığını hurafelerden alan divan şairleri de ister istemez etkilenmişlerdir. Şiirlerinin dokusunu yaşadıkları toplumun kültürel kodları üzerine kurgulayan divan şairleri, hurafelere eserlerinde sıkça yer vermişlerdir. Araştırmamızın amacı hurafelerin divan şiirindeki yerini, divan şiirine yansıtılış biçimini, odak noktalarını göstermektir. Araştırmanın konusunu oluşturan hurafelerin 16. yüzyıl divanlarından hareketle şiirlere ne ölçüde yansıdığını göstermek, bilim dünyasının dikkatini divan şiirinin bu yönüne çekmek, konunun etraflıca tartışılmasına olanak sağlayacaktır.
Özet (Çeviri)
Folk beliefs, which are the cultural identity of societies, appear with many practices and forms of belief. Some beliefs and practices, which gain a different dimension over time with the influence of old customs and beliefs, may not always coincide with the phenomenon of religion, which is one of the social norms. These new practices, which have gained a superstitious dimension, have turned into superstitions accepted by the general public and have made the difference between the authentic and invisible. There is no clear statement in the Qur'an about these superstitions, which are the continuation of old habits. Things that are shirk or evoke shirk, which are clearly stated to be rejected by Allah in the Qur'an, are accepted as the source of superstitions in terms of religion. Superstitions; It is based on the emergence of old beliefs and practices by embodying cultural forms. Although most of the superstitions have a theological dimension, it is seen that most of them are based on superstitious beliefs and practices. All of the thoughts and beliefs that are contrary to the belief of tawhid, which are contrary to the principles that constitute the essence of Islam, can be evaluated in this context. The superstitions inherited from the past found a wide base in Ottoman society. Superstitions, which continue to exist as an important part of social life, have not escaped the attention of divan poets. Divan poets, who construct the texture of their poems on the cultural codes of the society they live in, frequently included superstitions in their works. The aim of our research is to show the place of superstitions in divan poetry, the way they are reflected in divan poetry, and their focal points.
Benzer Tezler
- Nebâtî'nin divânı'nda din ve tasavvuf, remizler ve mefhumlar
Nebâtî in the divan of religion and mysticism, concepts and associates
ERSİN GÜVE
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Türk Dili ve EdebiyatıKafkas ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHEDDİN İSPİR
- The scent of the beloved's hair in Divan poetry
Divan şiirinde sevgilinin saçının kokusu
MUHAMMET ALİ DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Türk Dili ve EdebiyatıBoğaziçi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEHRA TOSKA
- Divan şiirinde servi (15. ve 16. yüzyıllar)
Cypress in divan poem (15th and 16th centuries)
GÜLÜMSER ÖZERDEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Türk Dili ve EdebiyatıÇukurova ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. H. DİLEK BATİSLAM
- Divan şiirinde Ülü'l-'Azm peygamberler (14. ve 19. Yüzyıl Örneklemi)
Ülü'l-'Azm prophets in divan poetry (14th and 19th Century Sampling)
MEHMET ÜNAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıSelçuk ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NURGÜL SUCU KÖROĞLU
- Divan şiirinde anlatıcı ve Fatih Divanı'nda anlatıcılar
Narrator in Divan poetry and narrators in Fatih's Divan
İDRİS ARAZ
Doktora
Türkçe
2025
Türk Dili ve Edebiyatıİnönü ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜLEYMAN ÇALDAK