Elif Şafak'ın 'Pinhan' adlı romanının metindilbilimsel incelenmesi
Text linguistic analysis of Elif Şafak's novel 'Pinhan'
- Tez No: 804964
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MELİKE SOMUNCU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Elif Şafak, Pinhan, Metindilbilim, Bağdaşıklık, Tutarlılık, Elif Şafak, Pinhan, Textlinguistics, Cohesion, Consistency
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Siirt Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yeni Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 161
Özet
Gelenekselleşen metin çözme tekniklerinin özellikle son yıllarda yapılan çalışmalarda genel olarak terk edildiği gözlemlenmiştir. Bu bağlamda son yıllarda yapılan ve sonrasında devam eden çalışmaların çok önemli bir kısmının metindilbilim incelemeleri ve araştırmaları olduğu belirlenmiştir. Metindilbilim, anlamsal çağrışımları içinde barındıran, ilk okumada çözülemeyen, dilsel zenginliklere sahip metinlerin, metin çözücüler tarafından daha nitelikli çözümlemeler yapmasını sağlamaktadır. Metindilbilim; sözcüklerden, tümcelerden oluşan bir yapının metin olup olmadığını içinde barındırdığı temel ölçütlerle ortaya koymaya çalışır. Bu temel ölçütler tutarlılık, bağdaşıklık, kabul edilebilirlik, amaçlılık, durumsallık, bilgesellik ve metinlerarası ilişki şeklinde sıralanabilir. Elif Şafak'ın birçok romanı daha önce çalışma konusu olmuştur. Bunların bir kısmının sözcük grupları ve söz varlığı gibi çalışmalar olduğu tespit edilmiştir. Modern Türk edebiyatının en önemli yazarlarından biri olarak kabul edilen Elif Şafak'ın bir romanı ilk defa metindilbilimsel bir yöntemle incelenmiştir. Bu çalışmada, Elif Şafak'ın ilk romanı olan Pinhan, dilbilimin alt dalı olan metindilim ölçütlerinden bağdaşıklık ve tutarlılık bağlamında incelenmiştir. Birinci bölümde bağdaşıklık hakkında bilgiler verilmiş ve metin bağdaşıklık açısından ele alınarak çözümlenmiştir. Bağdaşıklık içinde yer alan gönderim, eksiltili yapılar, değiştirim, bağlama unsurları ve sözlüksel bağdaşıklık incelenmenin içeriğini oluşturmaktadır. Bu bağlamda metinde bağdaşıklık bu beş alt başlıkta incelenmiştir. Bu alt başlıkların hepsi metinle ilgili dilsel yapılar hakkında bilgiler vermektedir. İkinci bölümde ise metin, tutarlılık başlığı altında incelenmiştir. Bu bölümünde eserdeki dönüşümler, sebep – sonuç ilişkileri, eserin dili ve üslubu, zaman, mekân ve olayların eserdeki uygunluğu açısından inceleme yapılmıştır. Daha sonra ise romanın tutarlılık durumu hakkında genel değerlendirmelerde bulunulmuştur. Elif Şafak'ın Pinhan adlı romanıyla ilgili yapılan bu metindilbilimsel çözümlemeyle bağdaşıklık ögelerini ortaya koymak, metni tutarlılık bağlamında incelemek ve bu doğrultuda yapılan çalışmalara katkıda bulunmak amaçlanmıştır.
Özet (Çeviri)
It has been observed that traditional text decoding techniques have been abandoned, especially in the last years. It has been determined that a very important part of the studies carried out and continuing in the last years and later are textlinguistics studies and researches. Textlinguistics enables texts that contain semantic connotations, cannot be deciphered in the first reading, and have serious linguistic richness, to make more qualified analyzes by text solvers. Textlinguistics; It tries to reveal whether a structure consisting of words and sentences is a text with the basic criteria it contains. These basic criteria can be listed as consistency, coherence, acceptability, purposefulness, contingency, wisdom and intertextual relationship. Many of Elif Şafak's novels have been the subject of study before. In some of these, it was determined that word groups and vocabulary studies were made in any of the author's novels. This first novel of Elif Şafak, one of the most important writers of modern Turkish literature, or more precisely, a novel has been examined with a textlinguistic method for the first time. In this study, Pinhan, the first novel of Elif Şafak, was examined in the context of cohesion and consistency, which is one of the sub-branch of linguistics. In the first chapter, information about coherence is given and the text is analyzed in terms of cohesion. The reference, elliptical structures, substitution, linking elements and lexical coherence included in cohesion constitute the content of the study. In this context, cohesion in the novel has been examined under these five sub-titles. All of these sub-headings give information about linguistic structures related to the text. In the second part, the text was analyzed under the title of consistency. In this part, the transformations in the work, cause-effect relationships, the language and style of the work, the suitability of time, place and events in the work are examined. Then, general evaluations were made about the consistency of the novel. With this textlinguistic analysis of Elif Şafak's novel Pinhan, it is aimed to reveal the elements of coherence, to examine the text in the context of consistency and to contribute to the studies carried out in this direction.
Benzer Tezler
- Elif Şafak'ın dört romanında halk bilimi unsurları
Elif Şafak folklore elements of four novel
SİBEL KARADENİZ YAĞMUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Halk Bilimi (Folklor)Dicle ÜniversitesiOrtaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. ENSAR ASLAN
- Çağdaş Türk romanında din ve tasavvuf (1980 sonrası)
Religion and mysticism in modern Turkish novel (after 1980)
CUMHUR TAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
DinYüzüncü Yıl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET ÖGKE
DOÇ. DR. ALÂATTİN KARACA
- Elif Şafak'ın romanlarında sosyal problemler üzerine bir inceleme
A study on social problems in Elif Safak's novels
GÜNEŞ YAVRI
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Türk Dili ve EdebiyatıErzincan ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
YRD. DOÇ. DR. FİKRET USLUCAN
- Cumhuriyet Dönemi Türk romanında rüya
Dream in the Turkish novel of the Republican Era
ŞEYMA ÖZDEMİREL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıDokuz Eylül ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CAFER ŞEN
- Alev Alatlı ve Elif Şafak'ın romanlarında kimlik arayışı
Identity search in Alev Alatlı's and Elif Şafak's novels
HANDE ARAS
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Türk Dili ve EdebiyatıÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
YRD. DOÇ. DR. MESUT TEKŞAN