Türkmen Türkçesinde örtmece söz varlığı: Anlamsal ve biçimsel bir analiz çalışması
The existence of euphemism in Turkmen Turkish: A semantic and formal analysis study
- Tez No: 805213
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FERHAT KARABULUT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Manisa Celal Bayar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 179
Özet
Çalışmanın birinci bölümünde insanın evrimine ve toplumun evrimine yer ve- rilmiştir. Bu bölümde çeşitli çalışmalardan alınan görüşlere ve örneklere de yer ve- rilmiştir. Bu bölümde ayrıca tabunun tanımına da yer verilmiştir. Tabu tanımından sonra mitoloji, tabu, din ve senkretizm tanımını yer verildikten sonra toplumların örtmece sözcükleri nasıl ortaya çıkardıkları incelenip örnekler verilmiştir. Birçok toplumda yer alan örtmece sözcüklerin nasıl ortaya çıktığı incelenip örneklere yer verilmiştir. Bu bölümde ayrıca tezde yer alan araştırma konuları da tek tek incelen- miştir. Bu tez konularının araştırma yapısı ve eski Türk kaynaklarında yer alan ör- nekleri başlık altlarında verilmiştir. Araştırma yapılırken nasıl bir yol izlenildiği ör- nekler ile desteklenerek gösterilmiştir. Başta Dîvân-u Lugâti't-Türk olmak üzere önemli eski kaynaklar incelenmiş ve örtmece tanımına uyan sözcükler çalışmalar içerisinde belirtilmiştir. Bu başlıklar incelenirken diğer Türk lehçelerinden çalışmala- ra ve örneklere de yer verilmiştir. İkinci bölümde Türkmenistan, Türkmen adının oluşumu, Türkmen alfabesi ve Türkmen edebiyatı hakkında bilgiler verilmiştir. Bu bölümde Türkmen edebiyatının kökeni, oluşumu ve evreleri tek tek ele alınarak ince- lenmiştir. Belli başlı Türkologların yaptığı çalışmalar örnek olarak eklenmiştir. Türkmen adının oluşumu hakkında yazılan makaleler üzerinden değerlendirmeler, çalışmalar incelenmiş ve Türkologların görüşlerine yer verilmiştir. Türkmen alfabesi üzerine yapılan çalışmalardan bilgiler alınmış ve güvenilir internet kaynaklarından detaylı bilgiler alınıp eklenmiştir. Üçüncü bölümde ilk bölümde bilgisi verilen örtmece başlıklarının Türkmence karşılıkları tablolar halinde verilmiştir. Bu karşılıklar Türkmen kaynak kişisi tarafın- dan verilmiş olup daha sonra bu bilgileri destekleyici bilgiler kaynakça gösterilerek belirtilmiştir. Ayrıca kaynak kişilerin bulunduğu eyaletler tablolarda belirtilmiştir. Bu başlıklar altında Türkmen atasözleri-deyimlerine tablolar halinde yer verilmiş ve diğer Türk lehçelerinden örnekler verilerek bulunan örtmece sözcüklerin kökenine ve anlamına bakılmıştır. Sonuç bölümünde ise yapılan ve araştırılan birçok çalışma ne- ticesinde elde edilen veriler ve bilgiler ışığından bir sonuca ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
In the first part of the study, the evolution of man and the evolution of society are included. In this section, opinions and examples taken from various studies are also included. In this section, the definition of the taboo is also included. After the definition of taboo, mythology, taboo, religion and syncretism are included, then examples are given to examine how societies come up with euphemistic words after the definition of taboo is included. How the euphemistic words in many societies appear have been examined and examples have been given. In this section, the rese- arch topics included in the thesis are also examined individually. The research struc- ture of the subjects of this thesis and the examples contained in the ancient Turkish sources are given under the heading. It has been shown by supporting examples how a path is followed while conducting research. Important ancient sources, especially Divan-ı Lügati't-Türk, have been examined and the words that meet the euphemistic definition have been indicated in the studies. While these titles are being examined, studies and examples from other Turkish dialect languages are also included. In the second part, information about Turkmenistan, the formation of the Turkmen name, the Turkmen alphabet and Turkmen literature is given. In this section, the origin, formation and stages of Turkmen literature are examined by considering them one by one. The studies of the main Turkologists have been added as an example. Evalua- tions, studies were examined through the articles written about the formation of the Turkmen name and the opinions of Turkologists were included. Information has been taken from the studies on the Turkmen alphabet and detailed information has been taken and added from reliable Internet sources. In the third section, the Turkmen equivalents of the euphemistic titles given in the first section are given in tables. These answers were given by the Turkmen source person and then the supporting information of this information was indicated by showing the bibliography in addi- tion, the states where the source persons are located are indicated in the tables. Under these headings, Turkmen proverbs-idioms have been included in tables and the origin and meaning of euphemistic words found by giving examples from other Turkish dialect languages have been examined. In the conclusion section, a conclusion has been reached in the light of the data and information obtained as a result of many studies conducted and researched.
Benzer Tezler
- Türkmen Türkçesinde Arapça kelimeler (ses bilgisi - anlam bilgisi - sözlük)
Arabic words in Turkmen Turkic (fonetic - semantic - glossary)
YAKUP SARIKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
DilbilimGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET KARA
- Türkmen Türkçesinde ikilemeler
Reduplications in Turkmen language
HÜSEYİN BOZKURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HATİCE TÖREN
PROF. DR. MEHMET KARA
- Türkmen Türkçesinde kalıp sözler
Turkmen Turkic phrases
SÜVEYDA ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimPamukkale ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NERGİS BİRAY
- Türkmen Türkçesinde tasviri fiiller üzerine örnekli çalışma
Descriptive verbs of Turkmen language
SAVAŞ ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
DilbilimGazi ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. M. FATİH KİRİŞÇİOĞLU
- Türkmen Türkçesinde fiillerin istemi
Valency of verbs in Turkmen Turkish
FERHAT BAYTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
DilbilimOrdu ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NUH DOĞAN