Afazili bireylerde hareket bildirme özelliğine göre isim ve eylem adlandırmanın incelenmesi
An investigation of naming nouns and verbs based on action representation in individuals with aphasia
- Tez No: 806243
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ SEREN DÜZENLİ ÖZTÜRK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: 11111, 12345
- Anahtar Kelimeler: Afazi, Hareket Bildiren İsim ve Eylemler, Hareket Bildirmeyen İsim ve Eylemler, Resim Adlandırma, Reaksiyon Süresi, Aphasia, Action Noun and Verb, Non-action Noun and Verb, Picture Naming, Reaction Time
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İZMİR BAKIRÇAY ÜNİVERSİTESİ
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Dil ve Konuşma Terapisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 95
Özet
Bu araştırmanın amacı, akıcı afazili, tutuk afazili ve sağlıklı katılımcılarda farklı sözcük gruplarında (isim/eylem) hareket bildirme özelliğinin adlandırma performansı üzerindeki etkisini incelemek ve katılımcıların adlandırma becerileri ile sözel akıcılık performansları arasındaki ilişkiyi araştırmaktır. Resim uyaranları bilgisayar ortamında sunulmuş ve cevaplar doğruluk puanı ve reaksiyon süresi hesaplamak amacıyla kaydedilmiştir. Araştırmaya 17'si akıcı (8K,9E), 10'u tutuk (3K,7E) afazili katılımcı ile yaş, eğitim, cinsiyet açısından anlamlı fark olmayan 10 sağlıklı (6K,4E) sağlıklı katılımcı dahil edilmiştir. Resim adlandırma performansını değerlendirmek amacıyla kullanılan uyaran seti hareket bildirme özelliğine göre iki gruba ayrılan ve morfem sayısı, edinim yaşı, tanıdıklık, sıklık, resmedilebilirlik, karmaşıklık ve H-indeksi açısından sözcük grupları arasında eşleştirilmiş toplam 80 uyaranın (40 isim, 40 eylem) karakalem ile çizilmiş resimlerinden oluşturulmuştur. Katılımcıların cevapları 0'dan (hiç adlandıramadı) 6'ya (ipuçsuz adlandırdı) kadar derecelendirilmiş Likert ölçeği ile puanlandırılmıştır. İsim adlandırmada akıcı afazili ve sağlıklı katılımcılar tutuk afazili katılımcılara göre daha doğru adlandırma performansına ve daha kısa reaksiyon süresine sahipken sağlıklı katılımcılar ile akıcı afazili katılımcılar arasında fark saptanmamıştır. Eylem adlandırmada en düşük eylem adlandırma performansı ve en uzun reaksiyon süresinin tutuk afazili katılımcılarda olduğu bulgulanmıştır. Hareket bildirme özelliğinin isim adlandırmada doğruluk puanları ve reaksiyon süresi üzerinde etkisi görülürken, eylem adlandırmada hareket bildirme özelliğinin etkisi görülmemiştir. İsim adlandırma doğruluk puanlarına göre akıcı ve tutuk afazili katılımcılar hareket bildirenleri bildirmeyenlere göre daha doğru adlandırırken, sağlıklı katılımcılar arasında anlamlı fark bulunmamıştır. İsim adlandırmadaki reaksiyon süresine göre tutuk afazili katılımcılarda hareket bildirmeyenler isimlerin adlandırılması hareket bildirenlere kıyasla daha uzun sürmüş olup, akıcı afazili ve sağlıklı katılımcılarda bu etki görülmemiştir. Korelasyon analizi sonuçları, afazili katılımcılarda toplam resim adlandırma doğruluk puanlarının semantik akıcılık ile sağlıklı katılımcılarda ise fonemik akıcılık ile ilişkili olduğunu göstermiştir. Bu bulguların, hareket içeren dilin beyinde sadece motor alanlarla sınırlandırılamayacağına; afazili katılımcıların sözcüklerin anlamsal içeriğine erişimlerinin korunduğu, ancak fonolojik temsillere erişimlerinde sorun yaşadıklarına işaret ettiği düşünülmüştür.
Özet (Çeviri)
The purpose of this research is to examine the effect of movement content in different word categories (noun/verb) on naming performance in individuals with fluent aphasia, non-fluent aphasia, and healthy individuals. Picture stimuli were presented in a computer environment, and responses were recorded to calculate accuracy scores and reaction times. The study included 17 individuals with fluent aphasia (8F, 9M), 10 individuals with non-fluent aphasia (3F, 7M), and 10 healthy individuals (6F, 4M), matched in terms of age, education, and gender. The stimulus set used to evaluate picture naming performance consisted of a total of 80 stimuli (40 nouns, 40 verbs) drawn with charcoal, divided into two groups based on their motion reporting feature and matched between word categories in terms of morpheme count, age of acquisition, familiarity, frequency, picturability, complexity, and H-index. Participants' responses were rated on a Likert scale ranging from 0 (unable to name) to 6 (named without any cues). In noun naming, individuals with fluent aphasia and healthy individuals showed higher accuracy and shorter reaction times compared to individuals with non-fluent aphasia, while no significant difference was found between healthy individuals and individuals with fluent aphasia. In verb naming, individuals with non-fluent aphasia exhibited the lowest naming performance and longest reaction times. The presence of motion in noun naming had an effect on accuracy scores and reaction times, whereas no effect was observed in verb naming. According to accuracy scores in noun naming, both individuals with fluent and non-fluent aphasia named stimuli with action more accurately compared to stimuli non-action, while no significant difference was found among healthy individuals. Regarding reaction times in noun naming, individuals with non-fluent aphasia took longer to name stimuli non-action compared to stimuli action, while this effect was not observed in individuals with fluent aphasia and healthy individuals. The results of correlation analysis indicated that in individuals with aphasia, total picture naming accuracy scores were associated with semantic fluency, while in healthy individuals, they were associated with phonemic fluency. These findings suggest that language involving movement is not limited to motor areas in the brain, and they indicate that individuals with aphasia maintain access to the semantic content of words but experience difficulties in accessing phonological representations.
Benzer Tezler
- Motion event expressions in language and gesture: Evidence from healthy and aphasic speakers of Farsi
Sözlü dilin ve jestin eylem olayların anlatımların: Farsça konuşan afazi hastalarının ve sağlıklı bireylerin çalışılması
NILOOFAR AKHAVAN
- Afazili bireylerde Türkçe üye yapısının algılanması ve üretimi
Comprehension and production of Turkish argument structure in aphasic individuals
SEDEF ULUSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Kulak Burun ve BoğazAnkara ÜniversitesiKulak Burun Boğaz Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TARIK BABÜR KÜÇÜK
PROF. DR. ÖZGÜR AYDIN
- Afazili bireylerde adlandırma becerisini iyileştirmeye yönelik mobil ekipman uyumlu yazılımın geliştirilmesi
Development of A mobile equipment based software for improving naming skills in aphasia patients
GÜZİDE ATALIK
Doktora
Türkçe
2019
Kulak Burun ve BoğazHacettepe ÜniversitesiDil ve Konuşma Terapisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MAVİŞ EMEL KULAK KAYIKCI
- Tutuk afazili bireylerde dil ve konuşma terapisinin ve transkraniyal manyetik uyarım (TMU) tedavisinin etkililiğinin araştırılması
Investigation of speech and language therapy and transcranial magnetic stimulation (TMS) treatment efficiency on patients with nonfluent aphasia
İBRAHİM YAŞA
Doktora
Türkçe
2021
DilbilimAnadolu ÜniversitesiDil ve Konuşma Terapisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLKNUR MAVİŞ
- Tutuk afazili bireylerde tekrarlayan transkraniyal manyetik uyarımın alıcı ve ifade edici dil becerileri üzerindeki etkisinin incelenmesi
Efficacy of repetitive transcranial magnetic stimulation on receptive and expressive language skills in nonfluent aphasia
MERYEM BİLGE TOPRAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Dilbilimİstanbul Medipol ÜniversitesiDil ve Konuşma Terapisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TALAT BULUT
